1. In Nederland sterft elke 10 dagen een vrouw als gevolg van huiselijk geweld
Dit onderzoek van Joyce Brekelmans en Hasna el Maroudi komt hard aan; de cijfers over geweld tegen vrouwen in Nederland zijn ijzingwekkend. Maar willen we het probleem aanpakken, dan zullen we toch echt moeten weten hoe het zit – én het durven benoemen. Waarom noemen we de moord op een (ex-)partner een ‘familiedrama’ terwijl we hetzelfde in Latijns-Amerika femicide zouden noemen?

In Nederland sterft elke 10 dagen een vrouw als gevolg van huiselijk geweld

2. Nederland duwt de eilanden dieper de coronacrisis in
De coronacrisis legde het Caribisch deel van ons koninkrijk eerder dit jaar plat. Nederland was verplicht hulp te bieden, maar schoot enorm tekort, zag Natasja Gibbs. ‘Nederland stelde voorwaarden die de eilanden alleen maar verder in de schuld steken.’

'Nederland duwt de eilanden dieper de coronacrisis in'

3. Hoe ernstig is Nederlands politieracisme?
Na de moord op George Floyd laaide ook in Nederland de discussie over racisme en politiegeweld op. Maar één ding leek voorop te staan: racistisch politiegeweld in Nederland is natuurlijk niet te vergelijken met de Verenigde Staten. Chris de Ploeg zocht uit of dat eigenlijk wel klopt. Wat blijkt: er komen weliswaar minder dodelijke slachtoffers voor, maar relatief gezien ligt het aantal racistische politie incidenten in Nederland juist hoger dan in de VS.

Hoe ernstig is Nederlands politieracisme?

4. Hoe kun je zo dik zijn, je bent toch veganist?
Deze column van Lisa Jansen leek een gevoelige snaar te raken bij veel lezers, want het is het één na best gelezen stuk van dit jaar. Sinds ze dik is, merkt ze dat mede-veganisten haar anders behandelen: ze zou veganisme ‘niet goed doen’. Pijnlijk, want veganisme draait juist om de overtuiging dat alle levende wezens evenveel waard zijn. ‘We hebben alle veganisten nodig in de strijd voor een leedvrije wereld – dik, dun, van kleur en queer.’

'Hoe kun je zo dik zijn, je bent toch veganist?'

5. Wij betalen miljarden aan vuile energie – in Afrika
Sommige verhalen hadden wat de OneWorld redactie wel wat beter gelezen mogen zijn. Zoals dit onderzoek van Sarah Haaij: terwijl Europa wappert met de Green New Deal, investeren we miljarden in de olie- en gasindustrie in minder welvarende landen. Ook Nederland doet hieraan mee, maar activisten pikken het niet langer. ‘Verdient Uganda geen schone lucht?’
6. Waarom zijn we bang voor non-binaire mensen?
Wie mannelijke gezichtstrekken heeft en in een jurk en hakken op straat loopt kan vervelende reacties verwachten. Waar komt die angst voor mensen die zich niet óf als man, óf als vrouw identificeren, toch vandaan? ‘Mensen zijn bang om zelf iets te verliezen.’
7. Waarom gaan racisten in Nederland zo vaak vrijuit?
Er was ook goed nieuws dit jaar: journalist Clarice Gargard won, tegen alle verwachtingen in, de rechtszaak tegen de online bedreigers die racistische haatreacties hadden achtergelaten bij haar livestream van een antiracisme protest. Maar zo’n uitspraak is zeldzaam. Rolindje Hoorntje zocht uit hoeveel rechtszaken tegen racisme er in Nederland tot een veroordeling leiden; en waarom dat percentage zo schrikbarend laag ligt.

Waarom gaan racisten in Nederland zo vaak vrijuit?

8. Is corona dan op z’n minst goed voor het klimaat?
Nu landen platliggen, is het geen verrassing dat de CO2-uitstoot wereldwijd enorm is afgenomen. Is het klimaat straks de grote winnaar van de coronacrisis, of doen we alles teniet als de economie weer op gang komt?

Is de coronacrisis dan op zijn minst goed voor het klimaat?

9. Hoe de overheid etnisch profileren mogelijk maakt
Etnisch registreren is in Nederland verboden, maar etnisch profileren is door een veelheid aan beschikbare data heel eenvoudig. Het gebeurt bij talloze overheidsinstanties en lijkt van hogerhand zelfs aangemoedigd te worden.

Hoe de overheid etnisch profileren mogelijk maakt

10. Ik werd misbruikt, maar niet door een man
Als we denken aan seksueel misbruik, dan verwachten we een mannelijke dader. Maar wat als de dader een vrouw is? Door haar persoonlijke verhaal te delen, hoopt Charlotte Knoors anderen te helpen: ‘Ik kon mijn misbruik niet accepteren, omdat mijn ervaring niet paste in het bekende verhaal.’

'Ik werd misbruikt, maar niet door een man'

11. Hoe word ik een goede bondgenoot?
De antiracisme protesten van dit jaar riepen bij veel (witte) mensen de vraag op: hoe kan ik een goede bondgenoot zijn? Sander Philipse – wit, man, hetero – zocht dit al aan het begin van dit jaar uit. Hoe bestrijd je onrecht dat jou niet persoonlijk treft? Stap één: het gaat niet om jou.

Hoe word ik een goede bondgenoot?

12. Zonder deze advocaat was de toeslagenaffaire nooit onthuld
Dat institutioneel racisme levens kan verwoesten, bleek maar weer uit de toeslagenaffaire. De Belastingdienst had duizenden ouders onterecht als fraudeur bestempelden, hun kinderopvangtoeslag stopgezet, en duizenden euro’s teruggevorderd. Advocaat Eva González Pérez gaat al zes jaar de strijd aan met de Belastingdienst, en bracht het schandaal naar buiten. ‘Dit was pure onwil.’

Zonder deze advocaat was de toeslagenaffaire nooit onthuld

13. Waarom ik lang zweeg over racisme (en dat nooit meer zal doen)
Dit essay van Johan Fretz was één van de best gelezen verhalen over (anti)racisme van dit jaar. Hij legt uit dat hij lange tijd zichzelf voorhield dat híj geen last had van racisme: ‘Wilde ik mijn kleur ontkennen? Als ik eerlijk ben: ja. Ik wilde wit zijn, of in elk geval geruisloos opgaan in de witte wereld waar ik me in bewoog.’

Waarom ik lang zweeg over racisme (en dat nooit meer zal doen)

14. Miljarden verlies voor kledingarbeiders (ondanks campagnes)
De misstanden in de mode industrie bereikten dit jaar een dieptepunt: omdat winkelketens inkomsten misliepen vanwege het coronavirus, werden miljarden euro’s aan bestellingen van kledingfabrieken geannuleerd. Dat betekent: geen loon voor de werknemers. Wereldwijd eisten consumenten rechtvaardigheid, en deze #PayUp campagne was een van de succesvolste ooit. Toch liepen kledingarbeiders tot 95 procent van hun loon mis.

Miljarden verlies voor kledingarbeiders (ondanks campagnes)

15. Waarom sommige Nederlanders maar een half pensioen krijgen
Al 45 jaar wordt hier niets aan gedaan: duizenden Surinaams-Nederlandse ouderen krijgen minder AOW dan waar ze recht op hebben. Enkele maanden nadat dit artikel werd gepubliceerd op OneWorld, werden er dan eindelijk Kamervragen over gesteld. Hoe is dit AOW-gat ontstaan en waarom werkt de Nederlandse Staat zo tegen?

Waarom sommige Nederlanders maar een halve AOW krijgen

16. Waarom sturen we de politie af op ‘verwarde’ personen?
Ook dit jaar vielen er weer dodelijke slachtoffers tijdens of na een aanhouding van de politie; en ook dit jaar waren opvallend veel van hen ‘verwarde personen’. Wat betekent die term eigenlijk? En waarom bellen we de politie als iemand zich afwijkend gedraagt, terwijl diegene misschien wel psychische hulp nodig heeft?

Waarom sturen we de politie af op ‘verwarde’ personen?

17. Scenarist Diana Sno (SpangaS) ‘Ik zie mezelf nog steeds niet terug op tv’
Onlangs introduceerde scenarist Diana Sno het eerste non-binaire personage op de Nederlandse tv, dat op haar aandringen ook door een non-binaire acteur wordt gespeeld. Ze gebruikt haar invloed om films en series diverser te maken, maar of dat genoeg is? ‘Ik ben een groot voorstander van diversiteitsquota.’

Scenarist Diana Sno (SpangaS): ‘Ik zie mezelf nog steeds niet terug op tv’

18. Niet corona, maar ongelijkheid is het grootste gevaar
‘Het virus discrimineert niet.’ Het was een veelgehoorde uitspraak toen het coronavirus zich over de wereld begon te verspreiden; maar niets is minder waar. Chris de Ploeg dook de cijfers in: arme mensen lopen meer risico op besmetting, en worden harder geraakt. Het vaccin komt eraan, maar geldt hetzelfde voor een eerlijk zorgsysteem?
19. Waarom ik begrijp dat zwarte mensen mijn witte partner afkeuren
Valerie Ntinu snijdt een gevoelig, maar belangrijk onderwerp aan: in een gemengde relatie kun je afkeurende reacties van beide kanten verwachten, maar de twijfels van zwarte kennissen weigert ze te veroordelen. ‘Daarmee zou ik het trauma van zwarte mensen in Nederland, Europa en Afrika bagatelliseren.’

Waarom ik begrijp dat zwarte mensen mijn witte partner afkeuren

20. Autistisch, ik? Daar ben ik veel te sociaal voor
Dat ze autisme kon hebben, geloofde Marijn Helms in eerste instantie niet. Ze vond zichzelf te empathisch en te sociaal: eigenschappen die in haar ogen niet bij autisme pasten. Onzin, zo blijkt. Ze neemt vier vooroordelen onder de loep.

Autistisch, ik? Daar ben ik veel te sociaal voor