Via Instagram vragen influencers aandacht voor voedselverspilling bij hun achterban
Achtergrond

Onverwachte bondgenoten in de strijd tegen voedselverspilling

De zoektocht naar de perfecte foodfoto kan voedselverspilling in de hand werken. Tegelijkertijd wordt juist op social media volop gezocht naar oplossingen voor het voedselvraagstuk. Nu mengen de influencers zich zelf ook in die strijd. “Een foto van een berg afval werkt juist averechts.”

Door 3 juli 2019
food Instagram voedsel voedselverspilling
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Een boodschappenlijstje maken, kijken wat er in de koelkast ligt en waar je nog iets mee kunt, en alleen het hoognodige aanschaffen. Het klinkt allemaal zo simpel; toch zijn dit zo ongeveer de belangrijkste dingen die je zelf kunt doen tegen voedselverspilling. Uit onderzoek blijkt dat babyboomers zich hier meer van bewust zijn dan millennials.
“

Jongeren doen vaker impulsaankopen of plannen hun maaltijd pas in de supermarkt

De Britse supermarktketen Sainsbury’s merkte dat jongeren tussen de 18 en 34 vooral gericht zijn op het maken van de perfecte maaltijd voor Instagram en zich eerder laten verleiden tot het kopen van spannende producten in de supermarkt. “Jongeren laten zich sneller overhalen tot het doen van impulsaankopen in de supermarkt of beginnen daar ter plekke pas met het plannen van hun maaltijd”, zegt voedselverspillingsexpert Toine Timmermans van Wageningen University and Research (WUR).
Het onderzoek van Sainsbury’s wijst uit dat meer dan de helft van de 18- tot 34-jarigen een ‘live to eat’-houding heeft ten opzichte van voedsel: meer gericht op plezier dan op de noodzaak van eten – met hogere boodschappenrekeningen en meer afval tot gevolg. Millennials, geboren na 1980, proberen vaak ongebruikelijke recepten uit met exotische ingrediënten, om die vervolgens te delen op Instagram. Restjes worden ook vaker weggegooid dan opgegeten door deze generatie.
“

Het millennialbestaan is vluchtig en we eten vaak onverwacht buiten de deur of met vrienden

“Ik herken mij wel in dit beeld”, vertelt influencer en blogger Merel Wildschut van De Groene Meisjes, een blog over duurzaamheid met ruim 24.000 volgers op Instagram. Wildschut maakt ook De Groene Podcast, een podcast over voedselverspilling. “Het millennialbestaan is vluchtig en we eten vaak onverwacht buiten de deur of met vrienden. Het is daarom lastig om je aan een weekplanning en boodschappenlijstjes te houden. Misschien past dat gewoon niet zo bij onze generatie.”
Het meeste voedsel wordt verspild binnen huishoudens, gevolgd door restaurants en hotels. In Nederland gooien we thuis gemiddeld 41 kilo per jaar aan eten weg, blijkt uit onderzoek van WUR. In 2010 werd er per persoon 48 kilo vast voedsel (inclusief zuivel, olie, sauzen en soepen) verspild. In 2016 was dat 41 kilo. De hoeveelheid eetbaar vast voedsel die we jaarlijks weggooien lijkt tussen 2010 en 2016 dus een dalende trend te vertonen, maar het verschil ligt binnen de betrouwbaarheidsmarge, waardoor die daling niet significant kan worden genoemd.
Millennials laten zich in supermarkten vaak verleiden tot het doen van impulsaankopen
In de documentaire Follow Me wordt dit beeld bevestigd. In deze documentaire en het crossmediale onderzoek van de VPRO over het verdienmodel achter Instagram, is te zien hoe influencers ergens eten bestellen om een foto te maken en te delen, maar dit vervolgens niet opeten.

Toch is de conclusie van de Britse krant The Guardian naar aanleiding van dit onderzoek, dat Instagram en fotograferende millennials een negatieve uitwerking hebben op voedselverspilling, te gemakkelijk. Steeds vaker worden namelijk diezelfde millennials ingezet als influencers om het thema voedselverspilling aan de kaak te stellen. Het Voedingscentrum lanceerde met de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling de campagne #verspillingsvrij.

“

Om gewoontegedrag te doorbreken, moet je het dagelijks leven van de consument binnendringen

Om diverse doelgroepen te bereiken zet het Voedingscentrum 25 verschillende influencers en hun achterban in. “Vanuit de gedragswetenschap weten we dat voedselverspilling onder andere ontstaat door gewoontegedrag. Om dat te doorbreken moet je in het dagelijks leven van de consument binnendringen”, zegt woordvoerder van het Voedingscentrum Oene van der Wal. “Dat effect hebben influencers, omdat consumenten kijken naar hoe zij dingen doen en hun leven leiden en of dat bij henzelf past.”

De campagne is van start gegaan met foodie-influencers die al zichtbaar bezig zijn met voedsel of een link met het thema hebben. “Hierna hebben we nog verschillende andere influencers benaderd met een brede achterban, zodat ook mensen die nog niet zo bewust met eten bezig zijn, hiervan doodrongen raken.”

Huis-, tuin- en keukentips

Wildschut van De Groene Meisjes merkt dat lezers van haar blog veel behoefte hebben aan praktische tips over bijvoorbeeld voedselverspilling, zoals recepten met restjes. “Huis-, tuin- en keukentips lezen mensen graag, omdat ze daarmee zelf aan de slag kunnen. Ik geloof meer in het geven van goede, positieve adviezen dan in beelden van afvalbergen.”

Dat onderschrijft ook Timmermans van WUR. “Een foto van een berg afval werkt juist averechts. Consumenten denken dan dat ze zelf niets meer kunnen doen aan het probleem of dat het bij hen relatief meevalt. Positieve en praktische tips van bijvoorbeeld influencers werken beter en zeker als ze ook meteen in gebruik kunnen worden genomen. Neem de app TooGoodToGo, waarmee je voedsel kunt ophalen dat bijvoorbeeld supermarkten anders weggooien. Die werkt praktisch en makkelijk.”

Voedsel redden bij supermarkt en restaurant

Met deze app kan het

Beducht op greenwashing

Wildschut van de Groene Meisjes wordt vaak gevraagd om deel te nemen aan campagnes. Ze leverde ook een bijdrage aan #verspillingsvrij, door op een evenement van het Voedingscentrum te spreken. “Vaak benaderen stichtingen en bedrijven mij over deelname aan campagnes over duurzaamheid. Toen ik zeven jaar geleden begon was ik vrijwel de enige groene blogger. Nu heb ik veel meer concurrentie, maar kan ik ook veel kritischer zijn in waar ik zelf aan meewerk.” Wildschut stopte bijvoorbeeld ook met bepaalde campagnes en samenwerkingen met bedrijven.

“Soms vond ik het te commercieel worden en was er sprake van‘greenwasing’ (het zich groener of maatschappelijk verantwoorder voordoen dan een bedrijf of organisatie daadwerkelijk is, red.). Dan haak ik af.” De doelgroep van haar blog is breed, en telt ook veel millennials. “Ik merk dat thema’s zoals vegan eten en consumeren met minder plastic écht leven binnen deze generatie en de volgende. Zo krijg ik vaak reacties van studenten die net op zichzelf zijn gaan wonen en moeten koken. Ze kiezen dan toch voor een maaltijd zonder vlees.”

“

Voedselverspilling is iets waar je constant scherp op moet zijn, omdat het anders weer versloft

Vanuit haar eigen interesse en betrokkenheid bij het thema maakte ze over voedselverspilling De Groene Podcast, waarvoor ze met veel verschillende mensen sprak, zoals Toine Timmermans, maar ook experts op het gebied van fermenteren. Ook ging ze langs bij de restaurants van Instock, die met ‘gered’ voedsel van de Albert Heijn koken. “Het was een bewuste keuze om een podcast te maken over dit onderwerp. Ik wilde hier zelf nog veel meer over weten. Voedselverspilling is iets waar je constant scherp op moet zijn, omdat het anders weer versloft. We denken allemaal, ikzelf inclusief, dat het wel meevalt, maar het tegendeel is waar.”

Slimme voedselinitiatieven bestormen Duurzame Top 100

Vele initiatieven op de lijst van Duurzame Top 100 zetten zich in voor een slimmer voedselsysteem.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons