““Er is zeker wat veranderd. Bij ons was toch wel de houding: links gezeur. Maar nu moeten we aan de bak.”
De partijen smijten nogal met deze twee termen.‘Klimaatneutraal’ houdt in dat er geen bij een activiteit geen broeikasgassen zoals CO2 worden uitgestoten of dat ze elders worden gecompenseerd door bijvoorbeeld bomen te planten. ‘Energieneutraal’ betekent dat er net zo veel energie wordt opgewekt als verbruikt, of dat de opgewekte energie in ieder geval duurzaam is. Maar of elke partij die begrippen ook precies zo gebruikt, is niet altijd duidelijk.
Den Haag
GroenLinks, VVD en Partij voor de Dieren.
“Den Haag sloot vorig jaar al een klimaatpact
D66, VVD, de Haagse Stadspartij en de Partij voor de Dieren noemen inderdaad 2030 als het jaar waarin de stad “CO2-neutraal” of “klimaatneutraal” moet zijn. Voor Groep de Mos / Hart voor Den Haag is het niet een prioriteit om te versnellen. Zelfs het eerdere stadsplan van 2040 vindt de partij “geen doel op zich”. 50Plus houdt het ook op 2040.
Meer mensen opleiden voor de overgang naar schone energie
Opvallend aan de Haagse verkiezingsprogramma’s is dat bijna elke partij het dreigend tekort aan personeel voor de fossielvrije economie wil aanpakken (PvdA, VVD, GL, HSP, PvdD, CU-SGP, CDA). In Amsterdam en Rotterdam leeft dat minder. Er zijn snel meer mensen nodig die Nederland kunnen helpen in de overstap van fossiele naar schone energie. Veel partijen willen meer samenwerking tussen scholen en bedrijven.
“Groenlinks: tweetaktmotor de stad uit
Over windmolens zijn de partijen het minder eens. D66 en de PvdA zijn in principe positief, De Groep De Mos en de VVD willen ze in elk geval niet voor de kust. GroenLinks en andere partijen lijken het beladen w-woord liever links te laten liggen.
(Elektrisch) verkeer
Met laadpalen wordt dan wel weer ruimhartig gestrooid: D66 wil er “meer”, GL wil er “twee in iedere straat”, de PvdA wil er “7000 bij” en de PvdD wil er “voldoende”. Groep De Mos wil ze “niet in drukke winkelstraten”. En Den Haag wordt ook een walhalla voor elektrische (deel)auto’s, als het ligt aan PvdA, GroenLinks, PvdD en D66 (die laatste geeft ze zelfs de “beste parkeerplekken”). De tweetaktmotor komt de stad juist niet meer in (GL, D66, VVD) en de milieuzone wordt uitgebreid (GL, HSP, PvdD).
Qua wonen stellen D66, de VVD en de PvdD dat er een plan per wijk moet komen om van het gas af te gaan en energie te besparen. Elke wijk is immers anders. Hiervoor moeten duidelijke afspraken met de woningcorporaties worden gemaakt (D66, PvdD, PvdA, VVD).
Wat doen we met bewoners?
En de bewoners, wordt daar nog een beetje aan gedacht? Van D66 krijgen ze een contactpunt per stadsdeel voor hulp bij het verduurzamen van hun woning. De VVD laat ze meepraten over het plan van aanpak per wijk (wanneer van het gas af, bijvoorbeeld) en komt met een “leenfonds” voor duurzame initiatieven. Coöperaties krijgen “implementatiesteun”. De PvdA wil lagere inkomens laten meedoen met lease-zonnepanelen en –warmtepompen, en isolatie op afbetaling. Ook komt er een helpdesk voor fondsen en subsidies. De PvdD geeft elke buurt een klimaatcoach en pleit ervoor dat de kosten om van het gas af te komen, niet bij individuele burgers belanden.
“PvdA: Lease-zonnepanelen voor lagere inkomens
De Haagse aandelen in energieleverancier Eneco verkopen, dat willen Groep De Mos en de VVD, om het geld te steken in bereikbaarheid of “strategische investeringen”. GroenLinks, de PvdA en de PvdD willen die aandelen juist houden, om het bedrijf van binnenuit verder te vergroenen en het dividend in duurzame projecten te kunnen steken. In de andere programma’s wordt Eneco niet genoemd.
Rotterdam
“Leefbaar Rotterdam: Windpark op zee is geldverslindend
Wat verder opvalt: in Rotterdam zijn ze fan van zonnepanelen. De SP, DENK, de PvdA, de VVD en GL willen zonnepanelen op zo veel mogelijk daken van gemeentegebouwen: kantoren, scholen, gymzalen enz. GroenLinks wil ze ook langs snelwegen.
Verdeeld over windmolens en milieuzone
De partijen die zich over windmolens durven uit te spreken, zijn bijna allemaal positief: de SP, GroenLinks, D66 en DENK. Alleen Leefbaar Rotterdam moet niets van die ‘geldverslindende dingen’ hebben. Met de huidige milieuzone is die partij niet bepaald blij, evenmin als de PVV. Ook de VVD vindt het niets dan “autopesten”. De SP, GL en D66 willen de milieuzone juist uitbreiden. DENK en het CDA zitten een beetje in het midden: niet afschaffen, maar ook niet uitbreiden.
De Rotterdamse haven
De haven en de stad moeten in 2030 energieneutraal zijn, vindt GroenLinks. Het CDA wil een klimaatneutrale haven in 2050; het Havenbedrijf moet daarvoor met een routekaart komen. De PvdA wil uitzoeken wat we kunnen doen met de restwarmte uit het gebied. Leefbaar Rotterdam is voor “snelle invoering van schone technologie.” Het CDA en DENK richten hun pijlen ook op vervuilende (cruise)schepen – die moeten echt schoner.
“DENK: Cruiseschepen moeten schoner
Hoe betrekken ze in Rotterdam de bewoners bij de overgang naar duurzame energie? GroenLinks wil Rotterdammers laten investeren in zonnepanelen op openbare daken. Voor het ontplooien van kleinere duurzame projecten komt de SP met een Fonds Lokale Initiatieven en een duurzaamheidsloket; D66 wil de al bestaande experimenteerplek (het “resilience lab”) behouden. DENK en Leefbaar Rotterdam zijn minder specifiek: de eerste wil dat Rotterdammers meer mogelijkheden krijgen om hun woning te verduurzamen. En LR is “voor lokale initiatieven om goedkope en schone energie op te wekken”. D66 en het CDA zetten zich in voor het bestrijden van energiearmoede: ze willen Rotterdammers steunen die hun energierekening niet kunnen betalen.
“CDA: In 2050 geen enkele woning nog op aardgas
Geen enkele woning mag in 2050 nog op aardgas aangesloten zijn, zeggen onder meer het CDA en D66. Het CDA pleit voor een routekaart naar dat doel en D66 maakt meerjarige plannen per wijk, zodat bewoners van tevoren bijvoorbeeld weten wanneer hun buurt van het gas af gaat. In nieuwbouw willen onder andere GL, de SP, de PvdA, het CDA en D66 sowieso geen gasaansluiting meer zien. GL en de SP willen flink isoleren en de SP investeert daarnaast geld om alle woningen van woningbouwcorporaties naar energielabel A of B te brengen. DENK wil zoveel mogelijk woningen verduurzamen (en de subsidies daarvoor uitbreiden) en VVD wil dat ze energiezuiniger worden – maar hoe is onduidelijk.
Eneco wel/niet verkopen
De aandelen van energiebedrijf Eneco verkopen, dat lijken maar twee partijen te willen. D66 stelt voor om met dat geld een fonds op te zetten voor “kleine innovatieve groene ondernemers” en de VVD wil er “grote investeringen” mee betalen. De SP, DENK, GroenLinks en de PvdA willen de aandelen houden, om geen banen aan het buitenland te verliezen en/of het dividend te kunnen investeren in duurzaamheid. Het CDA spreekt zich niet echt uit, maar bij verkoop moet het geld wel gaan naar de energietransitie van de stad.
Amsterdam
D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren.
Voor windmolens zien meerdere partijen (VVD, SP, D66, PvdA) een mooie toekomst aan de industriële randen van de stad, zoals het Westelijk Havengebied. De PvdD wil ze als er niet te veel hinder is voor mens, dier en natuur. GroenLinks gaat er met gestrekt been in: ze willen er 30, “desnoods zonder vergunning van de provincie”. Qua zonnepanelen wil die partij er in 2022 minstens 1 miljoen op Amsterdamse daken hebben. De SP ziet in zonnepanelen aanleggen ook meteen een mooie manier om mensen aan werk te helpen. En heb je ze niet liggen terwijl je dak wel geschikt is, dan krijg je van hen een boete(!). De PvdA wil in 2025 de helft van alle platte daken vol groen of zonnepanelen.
“SP: Boete als je geen zonnepanelen hebt liggen
Bewoners moeten zelf meer kunnen doen met het al bestaande Duurzaamheidsfonds, vinden de VVD, de PvdA, de PvdD en D66. Ook hoeven bewoners van de VVD, de PvdD, de SP en GroenLinks geen leges (extra bedrag voor de overheid) te betalen bij duurzame investeringen. D66 en de PvdA bepleiten expliciet lokale energiecoöperaties en -oplossingen. GroenLinks komt met een “onafhankelijk infopunt” voor wie zijn huis wil verduurzamen, terwijl de PvdD liever een “klimaatcoach” ziet.
Ook aandacht voor huurders
Er wordt niet alleen aan huiseigenaren gedacht: D66 wil dat ook huurders toegang hebben tot zonnepanelen en de PvdA wil bewoners laten delen in de winst van windmolens. De PvdA en DENK benadrukken de positie van de bewoners: gasloze nieuwbouw moet een lagere energierekening opleveren (PvdA) en mensen die hun energierekening niet kunnen betalen, moeten worden geholpen door juist die huizen te isoleren (DENK). D66 denkt dat bewoners niet veel last hoeven te hebben van stijgende kosten: ze bepleiten een constructie waarbij leningen worden gekoppeld aan een gebouw, niet aan de eigenaar. En de PvdD vindt dat de kosten van afkoppeling van aardgas niet bij individuele bewoners mogen liggen.
“PvdD: Klimaatcoach helpt met verduurzamen van je huis
Nog meer info? Bekijk ook de Amsterdamse Klimaatwijzer.
- Bij die laatste twee is ook interessant wat de partijen met hun Eneco-aandelen willen gaan doen: verkopen of houden. Rotterdam en Den Haag zijn namelijk – samen met Dordrecht – de grootste aandeelhouders van dit energiebedrijf, dat mogelijk verkocht zal worden. ↩︎
- VVD, PvdA, CDA, GroenLinks, D66, Haagse Stadspartij, ChristenUnie/SGP en Partij voor de Dieren ↩︎
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
