Mensenrechtencollege: ‘kwade trouw’ Belastingdienst irrelevant

De slachtoffers van het toeslagenschandaal zijn geen onbekenden van het College. Vorig jaar stapten tientallen ouders naar het College om een oordeel te krijgen over de vraag of de Belastingdienst hen discrimineerde bij beslissingen over de kinderopvangtoeslag. Die onderzoeken lopen nog, vertelt woordvoerder Nacha Rakraki van het College voor de Rechten van de Mens. Het College wil weten of ‘bepaalde groepen anders zijn behandeld’. Rakraki: “Dit onderzoek wordt meegenomen bij de behandeling van de individuele klachten.”

Niet alleen het aantal verzoeken om een uitspraak steeg, er kwamen ook veel meer ‘gewone’ vragen en meldingen binnen. 5286 keer schreven mensen de toezichthouder aan. In 2020 waren dat er nog 2723. Het vaakst kwamen er meldingen binnen over discriminatie met betrekking tot een handicap of chronische ziekte. Steeds meer mensen weten het College voor de Rechten van de Mens dus te vinden. Een goede ontwikkeling?

Burgers kunnen er zoals gezegd terecht met vragen over discriminatie, of ze kunnen het College vragen een oordeel uit te spreken over een discriminatieklacht. Dat is kosteloos. Er komt dan eerst een schriftelijk onderzoek, waarin het College alle feiten op tafel probeert te krijgen. Daarna volgt een fysieke zitting van het College in Utrecht. De organisatie waarover is geklaagd wordt uitgenodigd om zich te verweren, maar is niet verplicht om te verschijnen. Ten slotte volgt een oordeel.

Omdat het verbod op discriminatie ook in het Wetboek voor Strafrecht is opgenomen (Artikel 137 c t/m g en 429quater), kunnen burgers dus ook bij de ‘gewone’ rechtbank terecht wanneer zij menen dat ze gediscrimineerd worden. Dat zij zich toch tot het College voor de Rechten van de Mens wenden, komt volgens Terlouw onder meer omdat een procedure bij het College laagdrempelig en gratis is. “Je hebt geen advocaat nodig, je kunt de klacht gewoon op een heel informele manier zelf via internet indienen. Het College heeft bovendien veel gespecialiseerde kennis in huis over discriminatie.”

Is de toename in het aantal klachten College voor de Rechten van de Mens dan goed of slecht nieuws? Terlouw: “Ik denk dat het goed is dat meer mensen de weg naar het College weten te vinden. Dat zou onder meer kunnen komen door de grote aandacht voor Black Lives Matter vorig jaar. Mensen leren daardoor meer over hun rechten en wat discriminatie en racisme inhouden.”

Terlouw vermoedt dat het aantal discriminatiemeldingen bij het College slechts een topje van de ijsberg is. “Het aantal meldingen zegt niets over de mate waarin discriminatie voorkomt. Je mag dus ook niet concluderen dat een toename van het aantal meldingen betekent dat er in 2021 meer racisme en discriminatie was.”