‘Sanquin, moet ik nu een ‘dankbare homo’ zijn?’

Het werd gepresenteerd als fantastisch nieuws, maandagochtend op de site van de NOS: ‘homo’s’1 mogen bloedplasma doneren. Maar mijn ochtend was direct verpest. Alleen al het woord ‘mogen’ irriteerde me: anno 2020 hebben ‘homo’s’ nog steeds toestemming nodig voor iets wat voor anderen een eenvoudige goede daad is. Na het openen van het artikel nam mijn irritatie helaas niet af, integendeel.

Het nieuws komt niet uit de lucht vallen. Het discriminerende beleid van bloedbank Sanquin wordt al jaren bekritiseerd: mannen die seks hebben met mannen (MSM) mogen geen bloed doneren, tenzij zij eerst vier maanden seksvrij door het leven zijn gegaan. MSM’s bloedplasma laten doneren durfde de bank überhaupt niet aan, en daar komt nu dus verandering. Vanwege ‘allerlei nieuwe innovaties’, aldus een woordvoerder.

Op zijn website heeft Sanquin het trouwens nergens over geaardheid; media als NOS en RTL Nieuws gooiden bi+ en andere mannen die seks hebben met mannen op één hoop als ‘homo’s’. Sanquin zegt te kijken naar ‘seksueel risicogedrag’: HIV-diagnoses zouden onder MSM’s bijvoorbeeld 118 keer vaker voorkomen, aldus de bank. Maar er zijn genoeg MSM’s die langdurige monogame relaties hebben en alsnog geen bloed mogen doneren.

Zelfs wanneer zij alléén seks hebben met hun partner, worden ze geweigerd. Hoe is hier sprake van risicovol gedrag? En hoe zit het met het gedrag van niet-MSM’s? In theorie zou een man die seks heeft met vrouwen een avond dronken op stap kunnen gaan, onbeschermd seks kunnen hebben en de dag erna bloed kunnen doneren zonder bij voorbaat uitgesloten te worden.

Moet ik, als man die seks heeft met andere mannen, nu dan dankbaar zijn? Boosheid komt meer in de buurt.

Het is eigenlijk niet verrassend dat, nu de nood hoog genoeg is, er opeens ‘nieuwe innovaties’ blijken te zijn waardoor MSM’s wel bloedplasma ‘mogen’ doneren. Er is een pandemie en een tekort aan donoren nodig voordat de plasmaverwerkende partij waarmee Sanquin samenwerkt zijn beleid ‘versoepelt’. Overigens gaat het hier om een schijnversoepeling, want ook voor plasma geldt de vereiste dat een MSM pas mag doneren na vier maanden seksvrij door het leven te zijn gegaan.

Zo’n enorme ‘gunst’ is het dus nou ook weer niet: als alle mannen die seks hebben met mannen nu vier maanden geen seks zouden hebben, zou Sanquin pas over vier maanden bloedplasma bij ons willen afnemen. Discriminatie in stand houden is blijkbaar belangrijker dan levens redden.

Kortom, ik weet niet wat er nu precies is veranderd en wat er van mij wordt verwacht: dat ik op mijn blote knietjes naar Sanquin ga om mijn dankbaarheid te uiten? Dan mag ik gelijk terug naar huis, omdat ik alsnog niet mag doneren.