De meisjes betalen de prijs

Patricia Vermeulen, CEO van Amref Flying Doctors, vertelt: “Voorafgaand aan de coronacrisis ervaarde 1 op de 3 meisjes en vrouwen wereldwijd (seksueel) geweld. In de huidige situatie zijn dit zo’n 2 op de 3 meisjes en vrouwen.” Amref Flying Doctors zet meisjes en vrouwen op de eerste plaats. “We leren de meisjes over hun rechten zodat zij voor zichzelf opkomen. Zo heeft Amref een alternatief overgangsritueel bedacht waar meisjes op een gezonde manier vrouw worden, zonder de gevaarlijke besnijdenis. Deze meisjes worden bovendien niet uitgehuwelijkt en blijven op school. Inmiddels hebben 20.000 meisjes het alternatieve ritueel met succes doorlopen.”

Amref Flying Doctors werkt samen met twee Keniaanse powervrouwen: Nice Leng’ete en Talaso Gababa. Nice is een internationale voorvechtster voor mensenrechten en ze heeft vele meisjes gered van de besnijdenis. In 2018 werd ze door TIME Magazine verkozen tot een van de meest invloedrijke personen ter wereld. Ook Talaso Gababa heeft een indrukwekkende verhaal: “Ik ben lid van de Gabrastam, 90% van de meisjes wordt er besneden.” Zelf was Talaso 6 jaar oud toen dat gebeurde. “De pijn en de schaamte heeft veel invloed op mijn leven gehad. Dit wil ik andere meisjes besparen.”

Nice vertelt over de huidige situatie in haar land: “School is voor meisjes in Kenia een veilige plek. Ze krijgen er voedsel en maandverband. De scholen blijven helaas heel 2020 gesloten, misschien zelfs langer.” Dit heeft ernstige sociale gevolgen voor meisjes en vrouwen in Kenia. “Er is sprake van een enorme toename van huiselijk geweld en armoede. Meisjes prostitueren zichzelf om eten en maandverband te kopen. Er worden meer meisjes besneden en het aantal tienerzwangerschappen en kindhuwelijken neemt toe. En als meisjes zwanger zijn, gaan ze niet meer terug naar school.” Dat geldt ook voor jongens, omdat ze vanwege de droogte met het vee in afgelegen gebieden op zoek gaan naar water. “Deze onderliggende effecten van de coronacrisis noemde Githinji Gitahi, global CEO van Amref, eerder de tweede golf”, aldus Patricia.

Sinds drie jaar zet Talaso zich in als champion voor Amref Flying Doctors. Champions, opgeleid door Amref, informeren de mensen in de dorpen over de gevolgen van meisjesbesnijdenis. Ze gaan daarbij op huisbezoek, en zijn de ogen en oren van het dorp. “Afgelopen week heb ik bijvoorbeeld met de culturele leiders uit een dorp gesproken over dit gevoelige onderwerp”, vertelt Talaso. Daarnaast is Talaso wekelijks te horen op de radio met boodschappen over de gevolgen van de besnijdenis, tienerzwangerschappen en kindhuwelijken.

Door de coronaregels ziet het werk van Nice en Talaso er anders uit. “Ik werk nu veel vanuit huis, iets wat ik nog nooit had gedaan”, legt Nice uit. Ook de wekelijkse meeting van de champions is nu online. “Sinds 1,5 maand mogen we gelukkig wat meer en gaan wij weer op huisbezoek.” De meest effectieve manier om de mensen in de dorpen te bereiken is via informatiebijeenkomsten. “Helaas mogen deze vanwege de coronaregels niet plaatsvinden.” Ook organiseert Amref samen met de gemeenschappen normaal gesproken vier keer per jaar een alternatief ritueel. Nu dat niet kan, komen er geen nieuwe champions. Ondanks alle maatregelen worden er nog steeds meisjes gered: “In samenwerking met de lokale overheid hebben we een meisje van 7 weten te behoeden van de besnijdenis”, vertelt Talaso.

Amref werkt al jaren aan het versterken en opleiden van de lokale zorgverleners. Zij wonen en werken in hun eigen dorp en informeren de mensen over hoe ze gezond kunnen blijven. Nice en Talaso bundelen hun krachten met de lokale zorgverleners. Via deze bestaande structuren wordt het belangrijke werk van de champions opgeschaald. Amref heeft inmiddels in Kenia meer dan 60.000 lokale zorgverleners getraind via de mobiele applicatie Leap. Er worden modules aan de leeromgeving toegevoegd over de besnijdenis, huiselijk geweld en ongewenste zwangerschappen. In verschillende talen, zodat ook de lokale zorgverleners in landen als Malawi, Ethiopië en Oeganda er gebruik van kunnen maken.

We gaan door
“We worden meer dan ooit uitgedaagd om onze doelen te bereiken”, zegt Patricia. “Maar we vinden altijd manieren om te doen wat we moeten doen.”

Mede door powervrouwen als Nice en Talaso, maakt Amref Flying Doctors – samen met de lokale bevolking en overheid – Afrika gezond en sterk. Juist in deze moeilijke tijd, want de meisjes hebben harder dan ooit hulp.