Deportatieplan Israël stimuleert mensenhandel

Er verblijven meer dan 30 duizend Oost-Afrikaanse migranten, voornamelijk uit Eritrea en Sudan, in Israël. In de afgelopen tien jaar zijn zij hun thuisland ontvlucht en vanuit de Sinaï woestijn in Israël gekomen. De migranten noemen zichzelf vluchtelingen, maar Israël bestempelt ze als ‘infiltranten’.
Netanyahu zou de overeenkomst met de UNHCR hebben opgeheven na hevige weerstand vanuit zijn eigen partij en vanuit de regeringscoalitie.

Eerder sloot Israël een controversiële vluchtelingendeal met Rwanda en Uganda. Israël zou asielzoekers op haar grondgebied, in ruil voor geld, deporteren naar Rwanda en Uganda. De deal stuitte op felle kritiek van mensenrechtenorganisaties. Rwanda en Uganda hebben beiden ontkend dat er een overeenkomst is met Israël.

Eritrese smokkelaars kunnen ongehinderd samenwerken met ontvoerders en mensenhandelaars. Veel Eritrese vluchtelingen die nu in Israël zitten, zijn ontvoerd op de routes of uit de vluchtelingenkampen en naar de Sinaï-woestijn in Egypte gebracht, waar ze gemarteld werden opdat er losgeld voor ze werd betaald. Pas wanneer de mensenhandelaren de grote sommen geld, betaald door de familieleden, hadden ontvangen, konden ze naar de Israëlische grens trekken. Naar schatting zijn circa 40.000 mensen zwaar mishandeld in de martelhuizen in de Sinaï, en hebben 10.000 vluchtelingen er de dood gevonden.

Verder heeft Israël heeft een hek gebouwd aan de zuidelijke grens met Egypte. De Egyptische grenswacht hanteert een ‘shoot-to-kill’-beleid voor mensen die naar Israël proberen te vluchten. Als het migranten toch lukt de grens over te steken, staat Israël niet toe dat zij asiel aanvragen. Sinds 2012 zijn er daarom nog geen 400 migranten het land binnengekomen, en sinds 2017 geen enkele meer.

Daaruit blijkt dat Uganda en Rwanda gebruikt worden als dekmantel waarmee Israël zich onttrekt aan haar verplichtingen onder internationaal recht. Getuigenissen tonen aan dat Israël mensen deporteert naar Rwanda. Foreign Policy beschrijft het verhaal van de Eritrese Afie Semene. In Israël verbleef hij in een detentiecentrum. Nadat Israëlische autoriteiten hem asiel en een werkvergunning in Rwanda beloven stemt Semene in met relocatie in Rwanda.

Bij aankomst op het vliegveld in Rwanda neemt een functionaris het geld en de documenten van Semene in beslag. De functionaris vertelt Semene dat hij zal zorgen voor een soepel verblijf in Rwanda. Hierna wordt Semene naar een villa in Kigali gebracht. Semene voelt zicht opgelucht en kijkt uit naar zijn asielaanvraag in Rwanda. Maar de volgende dag laat een andere realiteit zien: er zijn geen papieren of visa’s en Semene mag de villa niet verlaten. De functionaris wil hem smokkelen naar Uganda en zet hem onder druk hiermee in te stemmen. Semene ziet geen andere keus dan hiermee akkoord te gaan.

Volgens een schatting bereikt ongeveer de helft van de gedeporteerden Europa. Velen, ten minste tientallen, zijn onderweg omgekomen in de Sahara, in Libische detentiecentra of in de zee. Deze grimmige situatie staat nu op het punt te verergeren. Gedwongen deportatiebeleid naar derde landen zal zorgen voor duizenden nieuwe slachtoffers van mensenhandel in de Libische detentiecentra. Vluchtelingen kunnen vanuit hier niet anders dan de Middellandse Zee over te steken.

De weerstand heeft geleid tot Netanyahu’s eerdere bereidheid in te stemmen met het hervestigingsplan dat door de VN werd gesteund, waarbij de helft van de vluchtelingen naar westerse landen zou gaan. De opheffing van dit plan is slecht nieuws. Het draagt bij aan de spanning en instabiliteit in Israël van de toch al omstreden overheid. Eritrese vluchtelingen worden opnieuw gedwongen te kiezen voor de gevaarlijke mensenhandel routes die leiden naar Libische detentiecentra. Bovenal is het ook slecht nieuws voor Europa’s gevecht tegen mensenhandel: deze situatie bevordert mensenhandel, en wordt bovendien door een staat gefaciliteerd.

*We gebruiken het woord migrant hier voor alle mensen die ‘in beweging’ zijn en die het juridische proces van een asielaanvraag nog niet hebben afgerond. Hier kunnen zowel mensen die hun land voor oorlog ontvluchten onder vallen, als mensen die een betere baan en een beter leven zoeken.