Beeld: Staras/iStock
Opinie

Shapewear: het aloude keurslijf in een nieuw (strak) jasje

Joyce Brekelmans is helemaal klaar met zogenaamde ‘shapewear’. Van waist trainers en nekverlenging tot plastische chirurgie en maagbanden; aan het vrouwenlichaam wordt altijd getornd. ‘Inmiddels heeft iedereen wel zo’n jurkje dat je eigenlijk alleen aan kunt met behulp van industriële hoeveelheden elastaan.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Wie mooi wil zijn, moet pijn lijden”, hoorde ik als meisje in de groei. Geen idee wie ermee begon. Was het de kapper die de scherpe tanden van haar kam veel te hard over mijn kleine oortjes roste? Of toch mijn oma, toen ik haar naaldhakken had geleend voor een verkleedsessie en mijn verontwaardiging uitte over de zere voeten die ik ervan kreeg? Misschien was het wel mijn moeder, lachend, nadat ik haar Epilady uitprobeerde op één centimeter scheenbeen om het vervloekte ding daarna nooit in mijn leven meer aan te raken. “Ja ja. Pijn is fijn, bloed is goed, jeuk is leuk”, mopperde ik als recalcitrante puber terug.

'Shapewear', het martelwerktuig formally known as corrigerend ondergoed

Achteraf bezien was het een van de schaarse momenten waarop ik mijn puberzelf gelijk moet geven. Want hoe vrouwelijker mijn vormen werden, hoe zwaarder de maatregelen om ze te beteugelen. Van het schattige fenomeen ‘oefen-bh’ naar de sport-bh met banden die qua draagkracht in de buurt komen van een spoorbrug. Of andersom, de zweterige siliconen ‘kipfilets’ die we in onze decolletés frotten om bescheiden boezems een maatje meer te laten lijken. Want het oog wil tenslotte ook wat. Wiens oog kregen we nooit te horen. Laat staan dat werd toegelicht waarom die persoon niet gewoon vóór zich kon kijken.

Maar we trokken het ons aan. Inmiddels hebben veel van ons een retestrak jurkje in de kast hangen dat er weliswaar fantastisch uitzietop de foto, maar waarin we niet kunnen zitten. Zo’n jurkje dat je eigenlijk alleen aan durft met behulp van industriële hoeveelheden elastaan die je buik en billen in bedwang houden, beter bekend als ‘shapewear’. Het martelwerktuig formally known as corrigerend ondergoed. Er is een hele industrie ontstaan rond onder mode die je lichaam een vorm geeft die het van nature niet heeft. Die je zichtbaar minder van jezelf maakt. Vetrollen worden platgedrukt, putjes gladgetrokken en lillend vlees kan zich niet langer verroeren. Althans, zo lang je niet te veel beweegt. Doe je dat wel, dan kan er zomaar ineens een stukje jou ontsnappen en zit je met een schijnbaar onverklaarbare bult op je zwaarbevochten zandloperfiguur.

Materiaal

Veruit de meeste shapewear wordt gemaakt van polyester, nylon en elastaan: plastic-achtige materialen op oliebasis die niet biologisch afbreekbaar zijn. Bij het wassen komen kleine plasticdeeltjes vrij die zich uiteindelijk ophopen in de oceaan. Er bestaan ook ‘lichtere’ varianten, die gebruikmaken van katoen en microvezels. Duurzame materialen zoals econyl, gerecyclede materialen, hennep en biologisch katoen worden vooral gebruikt door individuele designers met een kleine afzetmarkt.

 

'Skinny pants syndrome'

Het langdurig dragen van strakke kleding brengt risico’s met zich mee, waarschuwen artsen. Zoals het ‘skinny pants syndrome’, in de medische wetenschap bekend als meralgia paraesthetica; een beschadiging van de zenuwen die zeer pijnlijk kan zijn en – afhankelijk van de ernst van de beschadiging – soms pas na maanden weer genezen is. De Amerikaans internist Keri Peterson van Lenox Hill Hospital in New York waarschuwt daarnaast dat de verhoogde druk op je buik tot maagzuuroprispingen en stressincontinentie kan leiden bij mensen die daar gevoelig voor zijn.

Het ingrijpend vervormen van vrouwenlichamen zodat ze aan een schoonheidsideaal voldoen, is niet nieuw

Toch zijn er ook mensen die juist wel baat hebben bij de comprimerende kwaliteiten van shapewear. Uit Amerikaans onderzoek van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, de Boston University School of Medicine en de Boston University School of Public Health(2017) blijkt dat trans mannen en jongens en gender-nonconforming tieners aangaven zich minder angstig en depressief te voelen als gevolg van het dragen van ‘binders’. Ook veel dikke vrouwen roemen de strakke ondermode, met name de broekjesvariant met pijpjes die voorkomt dat dijen tegen elkaar aan schuren. Maar ook daar geldt het medische advies: draag dergelijke kledingstukken niet te lang en niet in een te kleine maat.

Shapewear mag dan in naam een relatief nieuw modeverschijnsel zijn, het ingrijpend vervormen van vrouwenlichamen zodat ze aan een schoonheidsideaal voldoen, is dat natuurlijk niet. Van korsetten en voetenbinden, waist trainers en nekverlenging tot plastische chirurgie en maagbanden. Het is inmiddels twintig jaar geleden dat Oprah Winfrey de corrigerende ondermode van SPANX aanprees als een van haar ‘favourite things’. Vandaag de dag verkoopt Kim Kardashian haar hippe shapewearlijn SKIMS in heel veel verschillende maten en huidskleuren, wat aan de ene kant een broodnodige innovatie is en tegelijkertijd niets meer dan een geüpdatete versie van het aloude keurslijf.

Er zijn ook vrouwen die het bevrijdend vinden voelen, zo’n onzichtbaar korset, maar ik voel me persoonlijk pas echt bevrijd als ik het hele zooitje ’s avonds heb afgepeld.

Omzet

Minimaliserende ondermode is big business. Volgens The Wall Street Journal gaat er jaarlijks zo’n 83 miljard om in de shapewearindustrie. Het voormalige Centrum tot Bevordering van de Import uit ontwikkelingslanden, dat onder het ministerie van Buitenlandse Zaken viel en waar nog een speciale webpagina over shapewear van te bezoeken is, noemde Europa een van de grootste importeurs van het product. De EU houdt geen exacte cijfers bij over shapewear, maar geeft aan dat de markt voor ondermode groeit. Duitsland is de grootste afnemer, met 1 miljard euro in 2017. De kleding stukken zijn veelal afkomstig uit Colombia, China en ‘sommige Noord-Afrikaanse landen’. De grootste groep Europese shapewear dragers is tussen de 25 en 54 jaar oud, gevolgd door 65-plussers.

Dit artikel verscheen eerder in OneWorld Magazine.

Fuck de dieetcultuur

Wat is body shaming en hoe ga je het te lijf?

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons