Op de ‘taalvriendelijke’ school mogen kinderen wél Turks of Arabisch spreken

Zij communiceren zelfs effectiever dan leeftijdsgenoten die één taal spreken: ze maken beter gebruik van non-verbale informatie, zoals gebaren en intonatie, en houden meer rekening met de kennis van hun gesprekspartner. Wordt er thuis een andere taal gesproken dan op school, die ze allebei niet helemaal machtig zijn, dan dreigt het gevaar dat de kinderen beide talen niet goed leren, of de communicatie tussen kind en ouders wordt beperkt.

Kambel vervolgt: “We zagen ook op bijna elke school wel een leerkracht die bezig was om deze talen te integreren in hun les. Maar zij hadden vaak het idee dat dit niet mocht, en hielden het soms zelfs geheim.” Hetzelfde bleek het geval in andere scholen die Kambel en Le Pichon bezochten, zowel in Europa als Noord-Amerika. Zo ontstond het idee om een concept te bedenken dat voor elke school werkt en dat leerkrachten en scholen verbindt in hun missie om de verschillende talen van hun leerlingen te omarmen.

De aangesloten scholen vormen een netwerk met meer dan tienduizend leerlingen. De scholen mogen zelf invullen hoe zij in het curriculum gebruik maken van talen. Zo kunnen ze een bibliotheek inrichten met boeken in verschillende talen, of kunnen ze aan ouders vragen of zij in hun moedertaal willen voorlezen. Het scholennetwerk staat met elkaar in contact en wordt door Kambel en Le Pichon gevoed met inzichten vanuit de taalwetenschap. “We willen dat de scholen elkaar inspireren, zonder dat wij ze voorschrijven wat ze moeten doen.”

Door ouders bij de Taalvriendelijke School te betrekken, krijgt het hele gezin een plek op school. Dat is ook in het belang van de kinderen en kan al door alle ouders te vragen om een boekje in de eigen taal mee te nemen voor de bibliotheek. “Zo laagdrempelig kan het zijn en de impact is groot. Kinderen gaan stralen als er aandacht wordt besteed aan de taal die zij spreken, ze raken betrokken en meer gemotiveerd, dat effect zien leerkrachten al snel.”

Uiteindelijk hoopt Kambel dat alle scholen een taalvriendelijk beleid gaan voeren, dat taalvriendelijkheid de norm wordt. “Dat leerkrachten weten hoe om te gaan met meertaligheid. In Amsterdam is onlangs nieuw beleid aangenomen om meertaligheid aan te moedigen in het onderwijs. Dus dat is een mooie en belangrijke stap.” Maar helaas ziet Kambel ook dat sommige landen in Europa juist een stap terug doen, en het in pauzes willen verbieden om andere talen te spreken. “Taal is politiek, een spel dat over de hoofden van leerlingen wordt gespeeld. Zelfs als politici weten dat onderzoeken anders bewijzen, zeggen ze het toch om aan te sluiten bij de vermeende wensen van de achterban. Ons werk is dus voorlopig nog niet gedaan.”