Beeld: Jonathan Hoost
Interview

Museumdirecteur Marian Duff: ‘Het is tijd om mijn plek te claimen’

Marian Duff (44) is de eerste zwarte vrouw in Nederland met een eigen museum voor moderne kunst: museum Oscam in Amsterdam-Zuidoost. Dat begon als pop-upmuseum, maar viert dit jaar zijn vijfjarige bestaan. Over een paar jaar verhuist het naar een permanente locatie. ‘Maar we blijven in de Bijlmer: elk stadsdeel verdient een museum.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Tot dit gesprek had ik er eigenlijk nooit bij stilgestaan dat ik de eerste zwarte vrouw in Nederland ben met een kunstmuseum. Ik zag dat er iets ontbrak voor young professionals van kleur en ben het maar gaan invullen. Zo gaat het steeds in mijn carrière.” Het kunstmuseum dat Marian Duff (44) bedoelt is Oscam, het Open Space Contemporary Art Museum in Amsterdam-Zuidoost.

Duff weet hoe uitzonderlijk haar positie is en hoe wit de wereld van de kunst: als journalist bij de Amsterdam Fashion Week viel dat haar al op. “Zelfs het team van een bekende Surinaamse ontwerper was heel wit. Toen ben ik MAFB (Music and Fashion Battle, red.) begonnen. Dat was een wedstrijd en showcase voor modeontwerpers uit de Bijlmer.” MAFB groeide uit tot een landelijk evenement en werd zelfs georganiseerd in Suriname en Frans-Guyana, waar Duff ook wortels heeft. “Grote modemerken als Daily Paper en Filling Pieces hebben hun eerste ontwerpen destijds bij MAFB’s One Day Shop getoond. Toen we de ontwerpers met kunst uit depots van musea lieten werken, ben ik de museale wereld ingerold als curator. Maar altijd zelfstandig; ik moet vrij zijn, want ik ben eigenwijs.”

Oscam blijft in de Bijlmer: elk stadsdeel verdient een museum

Oscam was bedoeld als pop-upmuseum, vertelt Duff. Stadsdeel Amsterdam-Zuidoost had haar gevraagd om een tentoonstelling te maken rondom het vijftigjarig jubileum van de Bijlmer. “Maar ik had het op dat moment te druk. Op een werkreis naar Suriname, waar ik MAFB-talent tentoonstelde in het museum van kunstenaar Marcel Pinas, vlak bij mijn familiedorp Albina, veranderde ik van gedachten. Terwijl Pinas vertelde over zijn filosofie, dacht ik: dat ben ik. De manier waarop hij de omwonenden betrekt bij exposities en teruggrijpt naar zijn wortels vond ik zo inspirerend en herkenbaar, dat ik bij thuiskomst tegen het stadsdeel zei dat ik een pop-upmuseum wilde opzetten in de wijk Ganzenhoef.”

Na die aanvankelijke vertraging ging het hard: “In twee weken tijd selecteerden we zeventien kunstenaars, voornamelijk uit Zuidoost, stonden we dag en nacht sokkels te maken en lieten we zelfs werken van Pinas uit Suriname komen.”

Tekst gaat verder onder foto.

Marian DuffBeeld: Jonathan Hoost

Museum met rolluik

Inmiddels zit Oscam in Bijlmer-Centrum. Midden in een winkelstraat. “Waarom niet? Kunst bestaat niet alleen aan een gracht. Oscam is letterlijk laagdrempelig; je kan zo binnenlopen, we zitten in een winkelpand met een rolluik. We vragen ook geen entree, maar hanteren pay as you like. Over een paar jaar op een permanente locatie, liefst met deur en geen rolluik, want het is af en toe best koud! Maar we blijven in de Bijlmer, want elk stadsdeel verdient een museum.”

“We hebben een deel voor langdurige tentoonstellingen zoals van The Black Archives, waarin hun Zwart Manifest is vertaald in kunst. We hebben een sectie voor multidisciplinaire kunst, zoals ‘BLKNWS’ door de zwarte Amerikaanse filmmaker Khalil Jones, over hoe informatie gefilterd wordt. En in onze Young OSCAM Art Kitchen presenteren jonge autodidacten voor het eerst hun werk. Wij bieden hun ook een opleidingstraject: hoe bepaal je je prijs, hoe hang je iets goed op, hoe doe je promotie? De Nigeriaans-Nederlandse expressionist Nikè Marchand heeft zo vanuit Oscam binnen een paar weken bijna al haar werk verkocht. Dat hangt nu bij mensen thuis, daar word ik zo blij van.”

Ik doe wat ik doe zodat jongeren van kleur – zoals mijn zoontje – zichzelf terugzien in de wereld

Duff heeft een jong team en weinig geld, maar weet impact te maken. Daar is ze trots op: “Musea komen nu bij óns langs, om te kijken hoe we omgaan met koloniale taal bijvoorbeeld. We werken ook samen met modemerken en winkels als Patta en De Bijenkorf. Op onze openingsfeestjes belanden kunstenaars, academici, museumdirecteuren en buurtbewoners met elkaar op de dansvloer.”

Oscam bestaat in november vijf jaar. “Het is nu inderdaad tijd om te claimen dat ik als eerste zwarte vrouw een kunstmuseum ben begonnen. Ook al heb ik geen kunstgeschiedenis gestudeerd – dat weerhoudt me er soms van volledig mijn plek in te nemen. Uiteindelijk doe ik wat ik doe zodat jongeren van kleur, zoals mijn zoontje Jaden van elf, zichzelf terugzien in de wereld. Juist in musea. Die zijn namelijk van iedereen.”

Dit interview verscheen in maart 2022 als onderdeel van een groter stuk in OneWorld Magazine.

Vogue-hoofdredacteur Yeliz Çiçek (36): 'Een zwarte vrouw op de cover is niet genoeg'

Racisme in software: hoogleraar Ghebreab waarschuwt er al jaren voor

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons