Arbeidsmigranten onderweg naar hun dorpen tijdens de lockdown. (Delhi, 29-03-20) Beeld: SOPA Images / Contributor
Mensenrechten

Indiase arbeiders moeten kiezen: corona of honger

De grootste lockdown ter wereld legt op brute wijze de ongelijkheid in India bloot. Arbeidsmigranten staan ineens op straat en arme gezinnen zitten op elkaar gepropt in de hitte. Quarantaine is voor hen geen optie: het is de straat op of honger lijden.

Door 4 april 2020
arbeidsmigranten coronacrisis Coronavirus discriminatie India lockdown politiek SDG10 sociaal onrecht
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Afgelopen maandag, dag zes van de Indiase lockdown. Drie ambtenaren in witte pakken en met maskers op bespuiten in de stad Bareilly in de deelstaat Uttar Pradesh veertig mensen die aan de kant van de weg op een maaltijd zitten te wachten, met een chloorhoudend schoonmaakmiddel. De Indiase journaliste Barkha Dutt tweette beelden van het voorval met de woorden: ‘Zouden ambtenaren rijke inwoners ooit op dezelfde manier behandelen?’

De volgende dag kwam een districtshoofd met een verontschuldiging. De ambtenaren hadden door onwetendheid en overijverigheid hun taak iets te serieus genomen. Een lokale leidinggevende verdedigde zijn actie. Desinfecteren was volgens hem noodzakelijk om verspreiding te voorkomen. ‘We hebben wel gezegd dat ze hun ogen moesten sluiten’, zei hij tegen The Hindustan Times. De groep bestond uit arbeidsmigranten die na de lockdown hun baan in de stad kwijtgeraakt waren en te voet naar hun geboortedorp, veelal honderden kilometers verderop, probeerden te komen. Ze hadden zich bij een voedseluitgiftepunt verzameld en werden uitgerekend daar besproeid met bijtende chemicaliën.

“

De lockdown in India kwam zo abrupt en ondoordacht, dat een massale exodus van arbeidsmigranten ontstond

Op 24 maart kondigde premier Modi aan dat heel India drie weken binnen moest blijven. Nadat hij ‘social distancing’ had uitgelegd en opriep om je handen te wassen met zeep, benadrukte hij dat hij geen andere keuze zag dan deze lockdown. Hij was zich er ongetwijfeld van bewust dat India niet is voorbereid op een corona-uitbraak. Er is een groot tekort aan medisch personeel. Er is slechts één ziekenhuisbed op tweeduizend inwoners beschikbaar, en één isoleerbed op 84.000 inwoners. Het is daarom niet vreemd dat de Indiase overheid wil proberen om verspreiding van het virus zoveel mogelijk te voorkomen.
Besmettingen en sterfgevallen in India

(Laatste update: 4 april 2020)

Er zijn inmiddels in heel India 3082 coronabesmettingen vastgesteld. 229 patiënten zijn van het virus hersteld. 86 mensen zijn aan corona overleden.

In de sloppenwijk Dharavi (in de Indiase stad Mumbai), is – voor zover bekend – een eerste inwoner overleden aan het virus. Dat gebeurde afgelopen woensdag. Een dag later werd een tweede inwoner positief getest. Dharavi is met zo’n miljoen inwoners één van de grootste sloppenwijken van Azië. Artsen waarschuwen dat een verspreiding van het virus in dit soort wijken, waar weinig sanitaire voorzieningen zijn, onhandelbaar is.

“

Arbeidsmigranten stonden plotsklaps zonder inkomen en zonder onderdak op straat

Maar helaas was de lockdown zo abrupt en ondoordacht verordend, dat een massale exodus van arbeidsmigranten ontstond. Overal in India gaven fabrieken, huishoudens en winkels gehoor aan de oproep en sloten hun deuren voor hun werknemers, veelal dagloners. Het gevolg: honderdduizenden, zo niet miljoenen arbeidsmigranten stonden van de ene op de andere dag zonder inkomen en zonder onderdak op straat en konden niet anders dan terugkeren naar hun geboortedorpen.

Zelf de afwas doen

De crisis legt vooral op brute wijze de ongelijkheid van het land bloot. Gezinnen die gewend zijn om te leven met een kok, een nanny en een huishoudster, schrokken ervan dat ze opeens zelf de afwas moesten doen. ‘Ik wissel af en toe van taak met mijn man, omdat we elkaar anders de nek omdraaien’, zei Soumya Shrivastava, een vrouw uit de middenklasse, tegen The Hindustan Times.

En terwijl Bollywoodsterren massaal foto’s en filmpjes toonden van hoe ze hun isolement doorstonden, liepen honderdduizenden mensen dagenlang, zonder voldoende water en eten, over de Indiase snelwegen. Mensen met een peuter op de nek of zak rijst op het hoofd. Drie zonen droegen hun oude vader vier-en-halve dag in doeken van Delhi naar hun dorp bij Lucknow, zo’n 470 kilometer verderop.

“

Twitter stroomde vol beelden van agenten die mensen ‘een lesje leerden’ door ze met stokken te slaan

Opeens werd goed zichtbaar hoeveel arbeidsmigranten India kent. Tachtig procent van de 470 miljoen Indiase arbeiders werken in de informele sector. Het zijn dagloners, mensen die hun leven van dag tot dag indelen. Mensen zoals Satnam Kumar van 36. Hij werkt in een kledingfabriek in Noida, een satellietstad van New Delhi en verdient 25 euro per maand. Of de 55-jarige Heerabai, zij werkt in de bouw en verdient daar 4 euro per dag door zand en stenen te sjouwen. ‘Ik heb nu al tien dagen geen werk’, zei ze tegen The Indian Express, terwijl ze haar dorp in Jhansi probeert te bereiken. ‘Ik heb in mijn leven veel gezien. Maar dit heb ik nog nooit meegemaakt.’

Het gedrag van de ambtenaren in Bareilly stond niet op zichzelf, overal in het land werden uitwassen door ordehandhavers gezien. Juist de meest kwetsbaren, degenen die niet de luxe hadden om thuis te blijven, kregen te maken met hard optreden van gezagsdragers. Twitter stroomde vol met beelden van agenten die mensen op straat ‘een lesje leerden’ door ze met stokken te slaan. Ook waren er ‘straf-acties’: arbeidsmigranten moesten push-ups of squats doen of agenten schreven ‘lockdown-breker’ op hun voorhoofd.

Bron: twitter.com

Geen lockdown voor tuberculose

De maatregelen kunnen niet te rigoureus op de armste Indiërs worden opgelegd, zo schreef ontwikkelingseconoom Jean Drèze in The Hindu. Hij riep op om deze uitbraak ook in hún perspectief te zien en onmiddellijk voedsel aan de armen te verstrekken: voor hen is een lockdown onmogelijk vol te houden. We moeten ook niet vergeten dat er jaarlijks vierhonderdduizend mensen sterven aan tuberculose, schreef hij. Om die ziekte tegen te gaan stellen we ook geen lockdown in.
“

Het is onmogelijk om wekenlang met zes mensen in een kleine ruimte van golfplaten te verblijven

Daarbij is het voor mensen in overvolle sloppenwijken onmogelijk om dagenlang, laat staan wekenlang, met vijf of zes mensen in een kleine ruimte gemaakt van golfplaten te verblijven. Zeker niet in de Indiase hitte. In veel arme wijken is geen schoon water om je handen te wassen. In de wijk Kharak Mangoli in de stad Chandigarh staan sinds 20 maart al negenduizend mensen onder quarantaine, nadat een inwoner positief testte.

De inwoners hebben kleine overheidsbanen, zijn schoonmaker of riksjarijder. Laxmi (17) sneakt naar buiten als de politie niet kijkt, zei ze tegen The Indian Express. ‘We zijn met zijn vijven thuis en hebben maar twee kleine ruimtes. Binnen blijven is niet te doen.’ Volgens de officials mogen essentiële goederen zoals melk wel de wijk in, maar volgens de lokale winkeltjes zijn er steeds minder bestellingen omdat mensen geen geld meer hebben. Om honger te voorkomen deelde de overheid voedselpakketten uit.

“

Als corona me eerder grijpt dan de honger, dan is mijn miserabele leven maar over

En hoe moet het als je helemaal geen huis hebt? ‘Thuiswerken?,’ vraagt Ramchandran Ravidas van 42 aan een verslaggever van The New York Times. ‘Ik heb helemaal geen huis.’ Ravidas verdient met zijn gehuurde fietsriksja, waar hij normaal mensen in rondrijdt, 5 euro per dag. Hij slaapt in de garage van de eigenaar van zijn fiets, maar is bang dat hij, nu hij met de lockdown geen inkomsten meer heeft, eruit gezet zal worden. ‘Het coronavirus boezemt me geen angst in’, zegt hij. ‘Als deze ziekte me grijpt voordat de honger me te pakken heeft, dan is mijn miserabele leven maar over.’

Exodus

Toen de schaal van de volksverhuizing eenmaal duidelijk werd, riep de overheid nog tevergeefs op om vooral in de stad te blijven. Ze verzocht kamerverhuurders en fabriekseigenaren om mensen niet uit te zetten, maar dat mocht niet baten. Experts vrezen dat de exodus over twee weken een enorme corona-uitbraak door het hele land zal veroorzaken.

Economen en Nobelprijswinnaars Esther Duflo en Abhijit Banerjee publiceerden in The Indian Express alvast een plan van aanpak. Laten we de volgende stappen goed uitvoeren, benadrukten ze; laten we ervan uitgaan dat er, zeker na deze exodus, overal in India corona-uitbraken zullen komen. Het is zaak om mensen die in de dorpen in de – formele én informele – gezondheidszorg werken, van de juiste informatie te voorzien, zodat er geen stigmatisering ontstaat en ook geen officieuze huis-tuin-en-keukenremedies worden toegepast die de situatie alleen maar verergeren. Ook moeten alle bestaande voedselprogramma’s worden opgeschaald. ‘Zo niet, dan zullen mensen erop uit gaan omdat ze geen andere keuze hebben. Omdat ze honger hebben.’

“

in juli zullen waarschijnlijk zo'n 300 tot 500 miljoen Indiërs geïnfecteerd zijn

Inmiddels zijn veel migranten in hun thuisstaat aangekomen. De overheid roept de deelstaten op om ze op te vangen en twee weken in quarantaine te plaatsen. Er zijn al beelden verschenen van arbeiders die als criminelen zonder enige afstand van elkaar achter tralies zijn vastgezet. Een dorp in Tamil Nadu zette zeven jonge dorpelingen die uit Chennai waren teruggekeerd in een boomhut in quarantaine. Ze kregen water en voedsel en konden hun behoefte doen in een provisorisch toilet.

Epidemioloog Ramanan Laxminarayan schatte afgelopen week dat in juli 300 tot 500 miljoen Indiërs geïnfecteerd zullen zijn en er mogelijk één tot twee miljoen mensen aan het virus zullen overlijden. India bereidt zich nu voor op wat komen gaat. Quarantaine waar mogelijk, voedselvoorziening waar mogelijk. Maar voor de armsten zal de last het grootst zijn.

We leven in onzekere tijden door het coronavirus. Er is behoefte aan betrouwbare informatie én verdieping. We hopen dat je dit bij ons vindt en wil bijdragen aan onze onafhankelijke journalistiek.

Dit kan je doen door te doneren of je te abonneren op ons magazine. Alvast bedankt!

Wie beschermt vluchtelingen in de coronacrisis?

Op de Europese Unie hoeven zij niet te rekenen.

Hoe corona misbruikt wordt om de democratie af te breken

Wie niet luistert, wordt buitensporig gestraft.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons