Uitzicht op de Rotskoepel (Jeruzalem) van achter prikkeldraad. Beeld: Manuel-F-O / iStock

Hoe Israël met discriminerende wetten Palestijnen verdrijft

Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem dreigen al jaren uit hun huizen te worden gezet. Het geweld tegen hen wordt gerechtvaardigd door discriminerende Israëlische wetgeving. ‘Van 15.000 Palestijnen werd het verblijfsrecht afgenomen.’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Wie wil begrijpen wat er in Israël en Palestina gaande is, moet een maand terug, naar het begin van de ramadan. Toen besloot de Israëlische politie in Oost-Jeruzalem om het plein aan de Damascuspoort af te zetten voor publiek. Daarmee pakten de Israëlische autoriteiten een populaire ontmoetingsplaats af van de Palestijnen. Er volgden protesten die door de Israëlische politie met geweld werden onderdrukt.

Toen de extremistische Israëlische politicus Itamar Ben-Gvir op de laatste vrijdag van de ramadan naar Sheikh Jarrah trok, volgden opnieuw betogingen, waar ook Palestijnen van buiten Jeruzalem zich bij aansloten. Sheikh Jarrah is een wijk in Oost-Jeruzalem waar Palestijnse families al jaar en dag bedreigd worden met uitzetting. De Israëlische politie zette zware middelen in, zoals waterkanonnen en zelfs rubberkogels, en beperkte de toegang tot de Al-Aqsa-moskee. Meer dan 300 Palestijnen en 17 Israëlische politieagenten raakten alleen al in het weekend gewond, aldus Haaretz.

Binnen een week waren al ruim 83 mensen gedood, het merendeel was Palestijns

Ook buiten Jeruzalem sloeg de vlam in de pan. Na nieuwe rakettenaanvallen van de militaire vleugel van Hamas uit Gaza op onder meer het Israëlische Ashkelon, waarbij een tiental gewonden vielen, reageerde Israël maandagnacht met aanvallen op Gaza. Volgens persbureau AP waren op woensdag al minstens 83 mensen gedood, van wie het merendeel Palestijns was.

‘Sheikh Jarrah illustreert hoe historisch Palestina in Jeruzalem al decennialang samen met de Palestijnen systematisch wordt weggevaagd’, tweet de Frans-Palestijnse activiste Ines Abdelrazak. En dat is precies de kern van de problematiek.

Wat is er nu echt aan de hand in Sheikh Jarrah?

Palestijnse inwoners van Sheikh Jarrah, een Palestijnse wijk net buiten de Oude Stad van Oost-Jeruzalem, worden al 13 jaar met uitzetting bedreigd. Al in 2008 werden twee gezinnen uit hun huizen gezet. Hierna volgden meer onteigeningen, gevolgd door de intrek van Joodse kolonisten in de wijk. De laatste maanden kwam de uitzetting van families in een stroomversnelling. Momenteel dreigt de uitzetting van acht gezinnen, en nog meer families hangt dit lot boven het hoofd. In totaal zou het gaan om maar liefst 300 mensen.

Van 15.000 Palestijnen in Jeruzalem werd het verblijfsrecht afgenomen

Dit zijn gezinnen die in 1948 waren gevlucht tijdens de Arabisch-Israëlische Oorlog en daarna niet meer konden terugkeren naar hun oorspronkelijk huis dat was ingepalmd door Israël. De gezinnen werden in 1956 hervestigd door de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA en de Jordaanse regering. Deze laatste was op dat moment de bezettende en controlerende macht van Oost-Jeruzalem.

Sheikh Jarrah illustreert voor velen hoe de Israëlische annexatie van Oost-Jeruzalem verloopt. Israël lijft Palestijnse wijken in de stad langzaam maar zeker in, in de strijd om grond en nieuwe grenzen voor een Joodse natiestaat. Van 15.000 Palestijnen in Jeruzalem werd het verblijfsrecht afgenomen. De voorbije decennia bleven bouwvergunningen voor Palestijnse inwoners uit, werden hun huizen voortdurend bedreigd met sloop dan wel daadwerkelijk gesloopt.

Waarop berusten de huisuitzettingen?

In 1948 werd Jeruzalem tijdens de eerste Israëlisch-Arabische Oorlog in tweeën gedeeld. West-Jeruzalem kwam onder Israëlische bezetting. Oost-Jeruzalem, dat de Oude Stad met al zijn heiligdommen bevat, kwam onder Jordaanse bezetting. Maar bij de Zesdaagse Oorlog in 1967 werden de kaarten van Palestina hertekend. Israël bezette niet langer alleen de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, ook Oost-Jeruzalem kwam onder Israëlische bezetting.

Twee Joodse comités claimen Palestijnse grond, op basis van omstreden wetten

De Palestijnse inwoners van het bezette Oost-Jeruzalem vielen voortaan niet meer onder Jordaanse, maar onder Israëlische controle. Deze Palestijnse Jeruzalemieten, die tot dan de Jordaanse nationaliteit hadden, krijgen geen Israëlisch burgerschap maar de status van ‘permanente inwoners van Israël’. Zo ook de inwoners van Sheikh Jarrah.

In 1972 krijgen de families bericht dat ze hun huur voortaan moeten betalen aan twee Joodse comités – de eigenaars van de huizen, tot dan onbekend voor hen. In datzelfde jaar spanden de twee comités een proces aan, samen met de Israëlische Landautoriteit, om de grond van Sheikh Jarrah te registreren. Ze claimen de grond op basis van omstreden wetten.

Op welke wetten beroepen kolonistenorganisaties zich?

Twee Israëlische wetten worden aangehaald: de Wet van de Afwezige Eigenaars uit 1950 en een wet en bestuursverordening uit 1970. Dat zegt Ir Amim, een Israëlische organisatie die ijvert voor een duurzaam Israëlisch-Palestijns Jeruzalem, in een rapport uit 2020.

De eerste, de Wet van de Afwezige Eigenaars uit 1950, betreft cynisch genoeg Palestijnen die in 1948 vluchtten of verjaagd werden en later niet meer konden terugkeren naar hun huizen. De wet regelt de onteigening van Palestijns goed van eigenaars die zich in ‘vijandig’ gebied bevinden. Daaronder vallen dus ook Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever, Palestijns gebied.

De bestuursverordening uit 1970 heeft betrekking op Joodse eigendommen in Oost-Jeruzalem voor 1948. Deze wet vereist dat Joodse eigendommen worden overgedragen aan hun eigenaars van vóór 1948.

Welke andere buurten zijn nog bedreigd?

Volgens Ir Amim en andere Israëlische en Palestijnse mensenrechtenorganisaties heeft Israël sinds 1967 meer dan een derde van de grond van Oost-Jeruzalem onteigend. Door de bouw van de Muur werden acht Palestijnse buurten — die 120.000 personen huisvestten — ook volledig afgesneden van Oost-Jeruzalem.

De Israëlische wetgeving is ronduit discriminerend

Net als Sheikh Jarrah wordt onder meer ook de Palestijnse wijk Silwan bedreigd door onteigeningen en de facto annexatie. In januari vorig jaar haalde de kolonistenorganisatie Ateret Cohanim gelijk in een gerechtelijke slag om de terugvordering van grond van Silwan. Ateret Cohanim werd twintig jaar geleden beheerder van de grond waarop Palestijnse huizen werden gebouwd, zonder medeweten van de Palestijnse inwoners van de wijk.

De kolonisten werden landbeheerders op basis van een claim: dat het oorspronkelijk Joodse grond was, die toebehoorde aan Jemenitische immigranten die er weer wegtrokken in de jaren 1920‑1930. Die grond eist Ateret Cohanim nu op, op basis van bestaande wetgeving.

Wat zegt het Internationaal Recht?

Volgens het Internationaal Humanitair Recht heeft Israël in principe de verplichting om de geldende wetgeving in bezet Palestijns gebied ongewijzigd te laten en dus niet met nieuwe wetten te komen.

De Wet van 1970 is strijdig met het Internationaal Humanitair Recht omdat ze de overplaatsing van de Israëlische burgerbevolking naar bezet gebied faciliteert en de beschermde Palestijnse bevolking gedwongen verplaatst.

En, voegen mensenrechtenorganisaties en critici daar ten slotte aan toe, de Israëlische wetgeving waar kolonistenorganisaties zich op beroepen om te onteigenen, is ronduit discriminerend. De wetgeving maakt het mogelijk dat Joodse erfgenamen grond en huizen die verlaten werden, kunnen terugvorderen door te stellen dat het Joods eigendom was. Maar de Israëlische wet laat niet toe dat Palestijnse eigenaars hun oorspronkelijke eigendommen in West-Jeruzalem kunnen terugvorderen.

Dit artikel verscheen eerder op MO.be.

Dit zijn de George Floyds van Nederland

‘Ik dacht dat ik de enige homo in Palestina was’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons