Dankzij hun uitgeverij wordt Amanda Gorman vertaald door een zwarte vrouw

Andere uitgeverijen merkten Van Dijk en Drinkwaard al snel op. Eind maart zocht zwaargewicht Meulenhoff contact voor een samenwerking. Na de kritiek op Meulenhoffs keuze voor dichter Marieke Lucas Rijneveld als vertaler voor het werk van de Amerikaanse dichteres Amanda Gorman (bekend van ‘The Hill We Climb’ tijdens de inauguratie van president Biden) moest een nieuwe vertaler worden gevonden; iemand die net als Gorman zwart is, met meer ervaring met de thema’s in haar werk en met gevoel voor haar vorm. Dankzij Wilde Haren vond Meulenhoff spoken-wordartiest Zaïre Krieger.

Drinkwaard en Van Dijk kunnen hun geluk niet op: “We zijn zó blij met Zaïre!” Drinkwaard: “We hadden een lange lijst van spokenwordartiesten van kleur die absoluut gekwalificeerd zijn, maar eigenlijk was Zaïre vanaf het begin onze eerste keus. Ze is enorm getalenteerd.” Wild Haren blijft zeker tot aan de kerst samenwerken met Meulenhoff. Niet alleen bij de vertaling van Gormans werk; ze zullen Meulenhoff ook in bredere zin bijstaan op het gebied van diversiteit. Die samenwerking verloopt heel goed, zegt Van Dijk. “Er was veel ruimte om naar elkaar te luisteren. We hopen dat dit een voorbeeld is voor andere uitgeverijen: een samenwerking als deze is heel uniek, maar dat zou niet zo moeten zijn. Laten we allemaal wat meer van elkaar leren.”

De twee hebben lol met elkaar, dat is duidelijk; ze zijn al bevriend sinds hun studieperiode in Rotterdam, waar Drinkwaard de lerarenopleiding Nederlands deed en Van Dijk Vormgeving studeerde. “We vielen op in de stad”, vertelt Drinkwaard. “We hadden allebei een grote afro, droegen uitbundige kleding, D’Avellonne had een schattig hondje. Toen ik haar tegenkwam op een poëzie-evenement, dacht ik: wij moeten vrienden worden. We hebben een paar keer in het park afgesproken, zij ging tekenen en ik een boek lezen. Een match made in heaven.” Die rolverdeling is onveranderd bij Wilde Haren: als redacteur perfectioneert Drinkwaard de teksten van auteurs, en Van Dijk verzorgt de vormgeving in samenwerking met illustrators.

Van Dijk: “We kregen filmpjes toegestuurd van kleine kinderen die Allemaal Anders uit hun hoofd kenden, en vol trots voorlezen uit hun favoriete boek. Echt, mijn hart! Precies degenen voor wie het bedoeld is, vinden het mooi.” Het tweede boek, Liever Niet van de Surinaamse schrijver Zarissa Windzak, is nu in de maak en gaat over het aangeven van grenzen. Hoofdpersoon Manoe is op de verjaardag van Oma, en alle feestgangers willen een kus en een knuffel, maar eigenlijk heeft Manoe daar helemaal geen zin in.

Over die plannen willen ze niet veel kwijt: die zijn nog in ontwikkeling. Maar er zullen zéker queer personages in voorkomen, zegt Van Dijk. “Ook hun zichtbaarheid miste ik als kind. Ik was zelf queer, maar doordat ik overal de standaard van een heteroseksueel koppel zag, moest ik eerst snappen dat het anders kón, en toen ook nog accepteren dat ik anders bén.” Drinkaard wijst erop dat queer representatie ook voor cisgender, heteroseksuele jonge mensen belangrijk is. “Nu leren veel kinderen dat heteroseksualiteit ‘normaal’ is en de rest niet bestaat; dat werkt acceptatie natuurlijk tegen.”

Zowel Drinkwaard als Van Dijk is een dochter uit gemengde relaties. Van Dijk: “Als mijn witte vader me op school ophaalde en ik in zijn armen sprong, kregen we de raarste blikken: wie ís die man, waarom spring je op hem? Als ik mijn halfbroertje voorstelde – we hebben dezelfde vader – dacht iedereen dat ik geadopteerd was. Dat kan grappig zijn, maar tegelijk is het best pijnlijk om ermee te worden geconfronteerd dat mensen als eerste mijn kleur zien.”

Wél aan representatie denken, maar ‘framing’ vermijden is niet altijd makkelijk. Wat als er bijvoorbeeld een geweldig manuscript binnenkomt dat over zwarte haardracht gaat? Drinkwaard: “Ik wil onszelf de vrijheid gunnen om daarmee aan de slag te gaan, zonder angst dat we die éne uitgeverij zijn met zwarte vrouwen aan de top, waar het altijd gaat over ons haar. Dat is onze spagaat: als je alleen maar aan het strijden bent, verlies je een bepaalde vrijheid als maker. Soms is het de kunst om niet chagrijnig te worden, hoor. Als andere uitgeverijen voor één tiende deden wat wij doen, hoefde ik niet zo bang te zijn om aan framing te doen.”

Dit interview verscheen eerder op OneWorld.nl op 22 mei 2021.