Leestip: Riposte magazine voor feministes 4.0

‘In tien dagen een zomerfit lijf.’ ‘Vijf tips om je werkdag zen te beginnen.’ ‘Welke kant je de wc-rol ophangt, zegt iets over je persoonlijkheid.’ ‘Acht vragen om te testen of je over je ex heen bent.’ Een willekeurig rijtje koppen uit een willekeurig rijtje meisjes- en vrouwenbladen. Ze spreken hun lezeres aan als een onzekere vrouw die zich door het leven stuntelt, bedekt met een laagje cellulitis en drie melkpakken aan vet teveel met zich meezeulend. Ze stuit elke dag op obstakels als de ‘bazin from hell’ of ‘de vriendin die jou probeert na te doen in alles’. Kortom, het dagelijks leven is bezaaid met twijfels en onzekerheden, waarover je advies moet inwinnen bij je favoriete glossy.

En dat zijn dan nog de bladen die het beste met ons, de lezeressen, voorhebben. Een heel eigen categorie zijn de nihilistisch ingestelde magazines die er openlijk plezier in hebben om onze minpunten te etaleren in TL-licht. ‘Nimmer rokjesdag, benen als melkflessen.’ ‘Blijf van mijn vent af, de vrouw als aasgier.’ Deze categorie glossy’s cultiveert de imperfectie en geniet openlijk van de sarcastische wentelingen die het rad des levens maakt. Oké, de pagina’s glimmen van een druipend glossysausje, maar al die waargebeurde verhalen zijn net zo bitterzoet als de stijfselkissies en dronken vaders uit Jordanese smartlappen en het levenslied van de Zangeres zonder Naam.

Het Persmuseum bezit een fantastische collectie damesmagazines door de jaren heen. Ik bladerde er door een Margriet uit 1970. Naast een scala aan advertenties voor producten die het leven comfortabeler en gezonder maken, zoals strijkijzers, tampons, condooms, voorverpakte borrelknabbeltjes en tandpasta met fluor, zijn de eerste feministische voortekenen zichtbaar: ‘Steeds meer getrouwde vrouwen werken voor de gezelligheid’ en ‘De grote schoonmaak? Die doe ik niet.’ Verder blijkt er weinig veranderd in 45 jaar. Het artikel ‘Met de kleinste koffer op vakantie. Drie uitgekiende basisgarderobes’ heb ik afgelopen zomer in wel drie magazines gelezen.

Het is niet alleen de Nederglossy die de worsteling met imperfectie als inspiratiebron neemt. Overal ter wereld lijkt de voedingsbodem van vrouwenbladen een geproblematiseerde relatie met ons eigen lichaam en geestesgesteldheid: ‘Het succesdieet van Adele, het werkt echt!’ (Zuid-Afrika), ‘Hoe maakt een #fitgirl haar verwaarloosde sportvoeten weer elegant?’ (Spanje), ’20, 30 of 40, wat is de juiste leeftijd om moeder te worden?’ (Ivoorkust). Ook deze bladen baseren zich op de aanname dat we allemaal worstelen met onze dikke dijen en onze hongerklop. Blijkbaar is de glossy als vileine vriendin iets universeels.

Hoe anders is het Britse Riposte, ‘smart magazine for women.’ Oprichter en hoofdredacteur Danielle Pender begon het magazine in 2013, omdat ze geen tijdschrift kon vinden dat over interessante vrouwen ging buiten het vaste domein van mode, schoonheid, tv en film of interieurdesign. “Er zijn fantastische tijdschriften,” zei ze in een interview, “maar de schaal is behoorlijk beperkt.” Dus wil Bender vrouwen in haar blad die op allerlei manieren ‘fascinerend’ zijn. Dat kunnen schrijvers zijn of filmmakers, maar ook wielrenners, activisten of videokunstenaars.

De opzet van het magazine oogt wat cerebraal. De cover is puur typografisch, met een aantal namen van vrouwen die terugkomen in het blad. Op de achterkant altijd een levensgrote portretfoto van het icoon van de maand. De softfocus is aan Riposte-fotografen niet besteed. Elk nummer bevat standaard een groot artikel over een voorbeeldvrouw, vijf ideeën, vier ontmoetingen (interviews), drie langere verhalen en twee essays. Dat lijkt wel erg conceptueel, maar het mondt gewoon uit in human interest, faits divers en hilarische onderbroekfoto’s.

Het fijne van Riposte is dat het, ondanks dit wat strenge, cleane voorkomen, het in het magazine zelf meer om het hart draait dan om het hoofd. Want natuurlijk herlezen feministen 4.0 graag op zondagmiddag essays van Susan Sontag of Germaine Greer, maar wat lichtere kost met een vleugje verdieping is ook best lekker op z’n tijd. Zoals Vileine-hoofdredacteur en OneWorld-columnist Hadjar Benmiloud het zegt: “Er is behoefte aan een glossy met een gidsfunctie waarvan je hersens niet in appelmoes veranderen.”

In het nieuwste nummer van Riposte vind je portretten van jonge activisten die zich inzetten voor rechtvaardigheid en duurzaamheid, redelijke korte essays over vagina’s en vriendschap, dubbelinterviews tussen eigenzinnige moeders en hun wat bravere dochters, en een lekker lang gesprek met feministisch boegbeeld Gloria Steinem en illustrator Barbara Nessim, socialites in de New Yorkse jaren ’60. Uit niks blijkt dat Steinem en Nessim zich ooit druk maakten om de wc-rol of om hun cellulitis.

Eenzelfde joie de vivre zien we elders in het magazine, bij een terugblik op de eerste officiële fotoshoot van hiphopgroep Salt-N-Pepa. Wat een stoere, vrolijke meiden waren dat, zie ik nu met terugwerkende kracht. Stijliconen bovendien. Waar kan ik die baseballjacks-met-gouden-letters krijgen of die oversizes batikblouse?

De titel Riposte verwijst naar riposteren, snel en ad rem antwoorden op een beledigende opmerking. Anders dan je misschien bij een zelfbewust vrouwenblad zou verwachten, is Riposte geen weerwoord op toxic masculinity, maar juist een tegengeluid tegen vrouwelijke aannames, tegen de wereldwijde stille consensus dat vrouwen altijd iets niet goed vinden aan zichzelf en hun hele leven in strijd zijn met hun slechte gewoonten. Lieve meisjes en vrouwen, durf lichtvoetig in het leven te staan, lijkt Riposte te zeggen. Doe gewoon waar je zin in hebt, en doe daar heel erg je best voor. Geef jezelf een schop onder de kont als te lui bent om je to do-list af te werken, fiets je het snot voor de ogen, durf een rivale de pas af te snijden en lach er vervolgens om.

Een langere versie van deze recensie verscheen eerder bij Vileine.