Onlangs was ik bij een bijeenkomst van de gemeente Amsterdam over de internationale ambities van de stad. Het motto: Amsterdam Internationaal Verantwoordelijke Hoofdstad. Voormalige vluchtkerk De Duif zat vol met geïnteresseerde partners, die kwamen luisteren naar wat de gemeente de afgelopen tien jaar op internationaal vlak heeft ondernomen. De gemeente vroeg de gasten ook naar hun wensen voor de toekomst.
De aanwezigen waren positief over de internationale ambities van Amsterdam op het gebied van het internationale netwerk van de stad, samenwerking en kansen. Het ‘merk’ Amsterdam helpt in de stad gevestigde bedrijven bij het verbeteren van hun concurrentiepositie, internationale handel en het aantrekken van gekwalificeerde medewerkers. De term ‘Verantwoordelijk’ in het motto bleek echter ook op bijval te kunnen rekenen.
Verantwoordelijke burgemeesters
In mijn verhaal vanaf de kansel ging ik in op de belangrijke rol die zogenaamde niet-statelijke actoren (waaronder steden) spelen op het gebied van klimaatonderhandelingen en -actie. Direct na de verkiezing van President Trump stuurden 300 grote bedrijven een brief aan de President-elect met de oproep niet uit het Akkoord van Parijs te stappen. Zij wezen op het belang van langdurige stabiliteit, energie-efficientie en de concurrentiepositie van de Verenigde Staten. “Elections change leadership, not reality”, zei een van de ondertekenaars.
Desondanks kondigde Trump een half jaar later aan onder het Akkoord van Parijs uit te willen. Hij zei hierbij dat hij door de burgers van Pittsburgh was gekozen, niet door die van Parijs. Burgemeester Bill Peduto van Pittsburgh sloeg meteen terug en zei dat het nu aan steden is om de doelstellingen van Parijs te realiseren. Hij verwees hierbij ook naar de luchtkwaliteit in zijn stad, die er op slechte dagen voor zorgt dat de straatverlichting 24 uur aan moet blijven.
Internationaal actieve steden
Dit soort druk van ‘onderop’ wordt opgemerkt door regeringen, ik schreef al eerder over de invloed van de We’re still in-beweging tijdens de klimaatconferentie in Bonn. Ook de Nederlandse klimaatmissie naar Californië eerder dit jaar kan in dat licht worden gezien. Maar alleen druk op onderhandelingen is natuurlijk onvoldoende motivatie voor steden om internationaal actief te zijn. Er zijn meer argumenten.
Meer dan de helft van de wereldbevolking woont inmiddels in steden en die trend zet door. Steden zijn verantwoordelijk voor 70% van de broeikasemissies. 75% van die emissies is direct beïnvloedbaar door lokale bestuurders. De effecten van klimaatverandering zijn bovendien heel concreet op stedelijk niveau, denk aan hittestress en overstromingen. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben voor de energievoorziening, mobiliteit, voedsel, afval, etc. Kortom, een mondiaal probleem met lokale gevolgen. Een verantwoordelijk stadsbestuur moet dus wel over de stadsgrenzen heen kijken.
Mijn contact met Amsterdam kwam tot stand nadat ik met wethouder Duurzaamheid Abdeluheb Choho in een overleg in Brussel zat. Zijn opmerking dat hij bij de mensen moet aanbellen om te vertellen dat ze van het gas af moeten maakte meteen inzichtelijk dat de abstracte 2 graden-doelstelling van Parijs geen louter technisch vraagstuk is, maar belangrijke sociale en bestuurlijke dimensies heeft. Uitermate belangrijk voor het uiteindelijke succes van de klimaat- en energietransitie.
Heb je een vraag of opmerking voor Marcel?
Mail: redactie@oneworld.nl Twitter: @mbeukeboom
