Klimaatbeleid kan een verdeeld Europa samenbrengen

Welke rol klimaat en energie in dit krachtenveld zullen spelen is nog even afwachten. Europa heeft op het mondiale toneel een voorbeeldfunctie. We zijn verder dan welke andere grote economie dan ook voor wat betreft de reductie van broeikasgassen en het bevorderen van energie-efficiëntie. Er worden bovendien al veel maatregelen voorbereid om verder invulling te geven aan de uitvoering van het Parijs-akkoord. De Europese Commissie heeft opties gepresenteerd voor een langetermijn-klimaatstrategie. Deze vormen de basis voor een debat hierover en spelen als het goed is ook een rol in de bredere discussie over de toekomst van Europa zoals deze in Sibiu op de agenda staat.

Eerder schreef ik op deze plek over de vraag of extra aandacht voor klimaat in de aanloop naar de Provinciale Verkiezingen ons dichterbij oplossingen voor het probleem brengt. Het verkiezingsdebat over klimaat kon namelijk bijdragen aan polarisatie. Deze vraag kan ook nu weer gesteld worden. Ik stel hem nu echter niet in de context van de Europese verkiezingen, maar in relatie tot het debat over de toekomst van Europa en de ambitie om te laten zien dat Europa kan leveren wanneer het moeilijk wordt.

Waar ik eerder suggereerde dat het verkiezingsdebat over klimaat bijdroeg aan polarisatie, stel ik nu dat klimaat- en energiebeleid kunnen bijdragen aan de kwaliteit van het debat over de toekomst van Europa en dat ze hier op hun beurt ook van kunnen profiteren. Ik baseer me hierbij onder meer op conclusies van een groep van Europese denktanks.

Zij stellen vast dat klimaat- en energiebeleid in tijden van spanning over bijvoorbeeld de rechtsstaat of migratie kunnen bijdragen aan het overbruggen van de kloof tussen lidstaten. De afgelopen jaren heeft de EU belangrijke energierichtlijnen aangenomen en het emissiehandelssysteem hervormd. Ook werd door middel van gedifferentieerde doelstellingen aangetoond dat de EU flexibel kan zijn ten aanzien van verschillende lidstaten. Op deze manieren liet de EU zien dat lidstaten kunnen samenwerken en wordt het debat gericht op het gezamenlijk oplossen van problemen. Belangrijk wanneer over de toekomst van Europa wordt gesproken.

Wanneer we nadenken over de toekomst van Europa komen de effecten van klimaatverandering vroeg of laat om de hoek kijken. De al ingezette energietransitie zal ervoor zorgen dat Europa er over enkele decennia heel anders uitziet en hopelijk ten goede is veranderd. Dit is een positief verhaal waarin de kwaliteit van leven verbetert, economieën worden gemoderniseerd en we als handelsblok competitiever zullen zijn.

Het vastleggen van deze noties in een strategie voor de toekomst van Europa zal ertoe bijdragen dat de focus van het klimaat- en energiebeleid nog meer op de lange termijn gericht zal worden. Het zal bovendien helpen subsidies en investeringen te richten op zaken die bijdragen aan dit toekomstbeeld, in plaats van aan zaken die schadelijk zijn voor het klimaat.

Wanneer de Europese regeringsleiders deze week in Sibiu spreken over onze toekomst nemen ze hopelijk wat van deze inzichten mee. De toekomst van Europa gaat over vrijheid, veiligheid, rechtvaardigheid en werkgelegenheid, voor langere termijn gewaarborgd. Inderdaad: duurzaamheid in de meest brede zin van het woord.