Open brief: ‘Anticonceptie moet gratis beschikbaar zijn’

Vandaag is het Wereld Anticonceptiedag. We staan elk jaar op 26 september stil bij het enorme belang van anticonceptie. Dit jaar willen we vooral pleiten voor meer en betere toegang.

Anticonceptie creëert seksuele autonomie en autonomie in keuzes ten aanzien van ouderschap, zoals het reguleren van de opeenvolging van zwangerschappen. Met als gevolg financiële zelfstandigheid en toegang tot onderwijs voor vrouwen. Dit komt, naast henzelf, de economie en de samenleving als geheel ten goede.

Begin jaren 70 leek die strijd al gestreden. Met de slogan ‘Moeders wil is wet, met de pil naar bed’, pleitten de Dolle Mina’s voor anticonceptie in het basispakket – met succes. Maar in 2011 werd de strijd teniet gedaan. Met het argument dat anticonceptie niet ‘medisch noodzakelijk’ is, werd het uit het basispakket gehaald.

Voor mensen tot 21 jaar valt het nog wel in het basispakket maar ook binnen hun eigen risico; veelal dus toch voor eigen rekening. Voor iedereen boven de 21 wordt anticonceptie helemaal niet vergoed. En het zijn vooral vrouwen die opdraaien voor de kosten: ongeveer 1.5 miljoen vrouwen gebruiken een vorm van anticonceptie tegenover slechts 15.000 mannen.

Vrouwen kunnen met toegang tot anticonceptie volwaardig meedoen in de samenleving; onderwijs, arbeid en financiële zelfstandigheid blijven dan binnen handbereik. Hoewel anticonceptie niet medisch noodzakelijk is – het is immers geen medicijn tegen ziekte – is het wel van zodanig maatschappelijk belang dat het niet vergoeden ervan, onverdedigbaar is. Anticonceptie is een mensenrecht.

Het maatschappelijke en individuele gewin weegt bovendien makkelijk op tegen de kosten van het beschikbaar maken van anticonceptie. Er is in de samenleving dan ook groot draagvlak voor. Onlangs boden we een petitie aan in de Tweede Kamer, om anticonceptie weer in het basispakket op te laten nemen. De petitie werd door 55.000 mensen ondertekend. Desondanks werd het voorstel van Ploumen niet aangenomen.

In de komende begrotingsbehandeling moet kosteloze anticonceptie weer terug op de agenda. Of het nou via het basispakket wordt vergoed of via een ander overheidsbudget: anticonceptie is voor iedereen. En politieke partijen moeten weer vol de barricade op om te strijden voor dit mensenrecht.