Onlangs heb ik een droogmolen gekocht – zo’n rek dat buiten staat en met een beetje goede wil enigszins op een boom lijkt. En het is er niet zomaar een, nee, het is een milieuvriendelijke droogmolen! Deze helpt namelijk via een Ethiopisch herbebossingsprogramma woestijnvorming tegen te gaan. Dat is hard nodig volgens Weforest, de organisatie die verantwoordelijk is voor de herbebossing: ‘Aangezien 85 procent van de Ethiopische bevolking werkzaam is in de landbouw, en brandhout en houtskool belangrijke bronnen van energie zijn, is het niveau van ontbossing extreem hoog. Gevolgen zijn ernstige bodemerosie en de vorming van geulen, waardoor de vruchtbaarheid zodanig afneemt dat gewassen verbouwen en vee houden moeilijker is geworden.’
“Wie zijn wij om Ethiopiërs de les te lezen hoe een oerbos te beschermen?
Het is een van de vele initiatieven waarbij wij andermans grondgebied inzetten om ons luxeleventje in stand te houden. Een stukje oerbos beschermen of bomen bijplanten. Ik stoot CO₂ uit, boompje neemt CO₂ op. Een simpele en effectieve manier om het te veel aan broeikasgassen tegen te gaan.
Toch voelt het gek. Hoezo moet ik de milieu-impact ‘compenseren’ in een land waar de CO₂-uitstoot per inwoner maar 1 procent is van die van een Nederlander? Wie zijn wij om Ethiopiërs de les te lezen hoe een oerbos te beschermen? Ons laatste stukje oerbos hakten we vóór 1900 al om.
Het voelt als ecokolonialisme. Onze ecologische zonden compenseren in een ander land. Als ecozendelingen die andere volkeren die economisch wat achterlopen tonen hoe je op een beschaafde manier kunt leven. Allemaal goedbedoeld natuurlijk. Zoals in die goede Gouden tijd. Beslissen over overzeese gebieden, ons virtueel grond toe-eigenen en optreden als een alwetende grootmacht. De nieuwe klimaatcommissaris Frans Timmermans heeft er ook last van. Hij droomt van een deal met Noord-Afrika, waarbij wij de woestijn vol zetten met zonnepanelen om waterstof van te maken. Die wij vervolgens transporteren naar Europa zodat wij er groene sier mee kunnen maken. Een ecofantasie die al een tijdje rondzingt onder Europese industriëlen.
“Wat als een groot CO₂-uitstoter als China, óns komt uitleggen hoe je bossen beschermt
Het is raar, draai de situatie maar eens om. Wat als een groot CO₂-uitstoter, bijvoorbeeld China, naar Nederland komt om uitstoot te compenseren. Ons komt uitleggen hoe je bossen beschermt. Bomen plant zodat zij kolencentrales kunnen laten draaien. Weilanden volplempt met glimmende zonnepanelen voor de eigen gemoedsrust. Oh ja, pas je manier van landbouw ook even aan. Zo ouderwets. De Nederlander slikt nu al moeilijk de klimaatmaatregelen van de eigen regering. Laat staan die van een of andere betweterige buitenlander.
Natuurlijk is een ander helpen goed. Natuurlijk mag je daarin groots denken. Natuurlijk vraagt milieuproblematiek om over grenzen heen te kijken. Maar doe niet alsof je de wijsheid in pacht hebt. En zeker niet omdat je zelf te incapabel bent om je eigen lokale milieuproblemen op te lossen. Ga ik nu even de was ophangen.
Dit artikel verscheen eerder in OneWorld-magazine.
