‘Wapenproducenten zijn de nieuwe bom(m)en­knuffelaars’

Weet je dat de wapenindustrie aan greenwashing doet? Wereldwijd gebruiken investeerders als banken, verzekeraars en pensioenfondsen zogeheten exclusielijsten voor sectoren die vaak mensen schaden. Denk aan gokbedrijven of de tabaksindustrie. Sinds de inval van Rusland in Oekraïne is er één branche die zich in Europa met man en macht van die beruchte lijsten af probeert te lobbyen: de wapenindustrie. Opmerkelijk genoeg door zich te profileren als sociaal en gigagroen.

Dat de wapenindustrie op exclusielijsten staat is niet vreemd; wapens beschadigen de mens, zowel fysiek als mentaal. Daarbovenop draaien tanks, vliegdekschepen en ander wapentuig nog altijd op fossiele brandstoffen en andere chemicaliën die slecht zijn voor het milieu. En je weet nooit in wiens (slechte) handen een wapen komt. Om die reden sluit bijvoorbeeld pensioenfonds ABP, een grote belegger, bedrijven uit die ook maar enigszins betrokken zijn bij de productie van antipersoonsmijnen, cluster- en nucleaire wapens. Denk aan luchtvaartbedrijven als The Boeing Company en Airbus SE, en internationaal technologiebedrijf Honeywell, bekend van onder andere thermostaten en raketgeleidingssystemen.

Nergens voor nodig en een veel te negatief beeld, vindt de wapenlobby. De wapenindustrie doet juist goed! Door de democratie te beschermen en de vrede te bewaken, is defensie hét fundament van onze samenleving, en supersociaal. Ja, ook die industrie moet climate-proof worden en in transitie van fossiele naar hernieuwbare energie. Investeer daarom in de wapenindustrie, voor een groene toekomst! Wapenproducenten zijn de nieuwe bom(m)enknuffelaars.

Dit is lobbyen met militaire precisie. Terwijl bommen in Oekraïne en Gaza levens verwoesten, verpakt de wapenindustrie diezelfde bommen als groene investeringsobjecten die ons naar een betere toekomst brengen. Dit gebeurt niet alleen om van de exclusielijsten te komen. Nee, het is een olifantenpaadje naar nóg meer geld. Een duurzaam bedrijf kan namelijk rekenen op extra potjes geld van investeerders, met gunstige voorwaarden. Daarvoor laten Europese investeerders zich leiden door bijvoorbeeld de Europese Taxonomie. Dat is de wet die omschrijft welke economische activiteiten zich duurzaam mogen noemen – en precies in die wet wil de wapenlobby zich wurmen. Ze influencen de Europese Commissie waar mogelijk, bijvoorbeeld via de Europese Volkspartij (onder andere van het CDA) die zich eind 2023 vol verbazing afvroeg waarom defensie geen onderdeel is van de groene Taxonomie.

De lobby bespeelt simultaan onze angst voor een oorlog op de stoep en de drang van Europa om snel in lijn met het klimaatakkoord van Parijs te komen. Natuurlijk is het belangrijk dat elke sector verduurzaamt, maar deze strijd om groen geld te veroveren gaat ver. Al laat je een straaljager vliegen op biobrandstof of bouw je een vliegdekschip van gerecycled metaal, alle goede bedoelingen verdwijnen als sneeuw voor de zon als de bom valt.

Deze column verscheen eerder in OneWorld Magazine van juni 2024.