De stad verdrinkt

Je zou het niet na zo’n snikhete zomer zoals die van 2018 misschien niet verwachten, maar dit jaar is het weer eens onomstotelijk duidelijk geworden: behalve drogere zomers staan ons ook intense, natte periodes in Nederland te wachten. Bodemdeskundige, ervaringsdeskundige én adviseur ondergrond bij de Gemeente Utrecht Boerma vertelt wat wij, de burgers die de steden bewonen, hiertegen zelf kunnen doen.

De gevolgen variëren van ongemak tot rampzalig. Schoon hemelwater komt in het riool bij het afvalwater terecht of blijft in grote plassen in de tuin liggen, straten lopen onder en dit alles brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Als riolen het afvalwater niet langer kunnen verwerken komt het vervuilde water in de grachten en kanalen terecht. Het is niet voor niets dat er voor zwemevenementen, zoals het jaarlijkse Utrecht City Swim, niet eerder dan een dag van tevoren het startsein kan worden gegeven, omdat dan pas duidelijk is of de kwaliteit van het water in de grachten wel voldoende is.

Een andere optie om te vergroenen is het aanleggen van geveltuinen: een strook planten – het woord zegt het al – tegen de gevel van je huis. Geschikt ook voor mensen zonder een ‘echte’ tuin om op een simpele manier overtollig regenwater vast te houden. Sommige gemeentes, zoals de Gemeente Utrecht, subsidiëren geveltuinen ter grootte van twee stoeptegels. Een simpele manier om niet alleen hemelwater op te vangen, maar ook fijnstof. En om het bewoners makkelijker te maken worden de overtollige stoeptegels gratis door de gemeente opgehaald.

“Ik heb ooit een regenton van 25 liter aangeschaft, die je niet onderaan maar middenin de regenpijp kon vastmaken. Maar omdat die steeds verstopt raakte, heb ik hem maar weer weggehaald. Ik moet er nog eens goed induiken, misschien biedt een infiltratiekrat in de grond voor ons wel een oplossing. Dat is een soort buffervat met gaatjes erin, waarin het teveel aan regenwater wordt opgevangen, dat sijpelt dan langzaam de grond in.”

Hij berekende dat tijdens die extreme regenbui van juli 2014 “in twee uur tijd – want zo lang heeft die hoosbui geduurd – zo’n 3600 liter water naar beneden kwam. Vervelend, want de lekkage die daardoor ontstond moest ik repareren. Maar die hoosbui heeft me ook aan het denken gezet.”

Voor de kosten hoef je het volgens Boerma ook niet te laten. Die kwamen uit op zo’n 640 euro, inclusief het materiaal voor de dakbedekking, de plantjes én de arbeidskosten. “Wat ze doen is eerst een filtratiemat aanbrengen. Daaroverheen komt een antiworteldoek en een laag substraat, een licht gesteentesoort. Tenslotte wordt daar een soort mat, vergelijkbaar met een grasmat, over uitgerold, met een mengsel aan vetplantjes. Daar heeft Sempergreen, het bedrijf dat de klus heeft geklaard, hele kilometers van op voorraad.”

“De plantjes houden het water vast, wat ook lekkage voorkomt. Daarnaast vind ik die plantjes dus heel mooi, zijn ze goed voor de biodiversiteit, en werken ze ook nog eens isolerend. In de zomer heeft het sedum-dak een verkoelend effect en het geluid van het kletterende water wordt gedempt.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op OneWorld.nl op 19 juni 2019.