Zullen we ook eens met anderen?

Hoe lastig het is om lange tijd exclusief met één persoon samen te zijn, laat het percentage huwelijken (toch wel het eindstation van de monogamiereis) dat in Nederland in scheidingen eindigt zien: 39,1 procent (2016). Meer dan een derde van alle gesloten huwelijken wordt dus voortijdig afgebroken. Grootschalig en recent onderzoek naar hoeveel mensen in Nederland vreemdgaan is er niet, maar cijfers uit 2004 wijzen uit dat een op de vier Nederlanders wel eens is vreemdgegaan.

Twee vrienden van mij bevinden zich – apart van elkaar – in een open relatie en hebben daar goede argumenten voor. Het verlicht de druk op hun partners, houdt de boel spannend en stimuleert open communicatie. Waar je normaal je verlangens naar anderen in een monogame relatie waarschijnlijk zoveel mogelijk verbergt, kun je in een open relatie eerlijk zijn over die gevoelens en er zelfs wat mee doen. Je hoeft dus niet, zoals bij monogamie, in te gaan tegen eventuele begeertes die de kop opsteken. Natuurlijk is het niet alleen feest: jaloerse gevoelens verdwijnen niet opeens en zoals ook bij monogame relaties, valt of staat het slagen ervan met open communicatie. Kortom, het vergt werk.

De minidocumentaireserie op Netflix Explained laat mooi zien hoe monogamie niet per se een logische of natuurlijke relatievorm is. In andere culturen bestaan bijvoorbeeld alternatieven, zoals bij de Bari in Venezuela, waar elke man die seks heeft met een vrouw terwijl ze zwanger is als vader wordt gezien: de Bari voeden kinderen gezamenlijk op. En de diersoorten waar mensen het meest op lijken, chimpansees en bonobo’s, hebben al helemaal niets met seksuele monogamie.

De serie Wanderlust, ook op Netflix te zien, geeft een mooi fictie-inkijkje. Joy en Alan, een therapeute en docent die met drie volwassen kinderen in een rustig Engels stadje wonen, gaan na twintig jaar succesvolle monogamie ‘de mist in’. Beiden gaan binnen korte tijd vreemd. Wanneer ze dat aan elkaar opbiechten en realiseren dat hun seksleven al een tijdje plat ligt, oppert Joy: waarom gaan we hier niet mee door? Echtgenoot Alan ziet dat in eerste instantie als de dood van hun huwelijk (zie: ‘Bij de afwezigheid van monogamie is er geen liefde meer’), maar na een goed gesprek realiseren ze zich beiden dat ze niet uit elkaar willen. Dus gaan ze een open relatie aan. Zonder spoilers: het verloopt niet vlekkeloos – maar laat wel zien hoe een open relatie tot hernieuwde spanning en waardering kan leiden, en simpelweg óók een optie is.

De lijst gaat nog even door. Zo verhaalt de film You Me Her over een relatie tussen twee vrouwen en een man. En volgt de realityserie Three Wives One Husband Amerikaanse polygame mormonen. Ook de film Newness volgt een open relatie tussen twee jonge mensen die online dating niet kunnen weerstaan. Op deze manier sijpelt non-monogamie als relatievorm steeds meer door in populaire cultuur. En, zo beseffen hopelijk steeds meer mensen dat monogamie niet de enige of per se beste optie is. ‘Zullen we ook eens met anderen?’ is namelijk, zeker na het zien van het openhartige gesprek tussen Joy en Alan, helemaal zo’n gekke vraag niet.