Wat in Brussel al langer werd begrepen, is gisteren ook door de Duitse SPD-vicekanselier Sigmar Gabriel daadwerkelijk uitgesproken: de onderhandelingen over TTIP, het omvangrijke EU-VS vrijhandelsverdrag, zijn ‘feitelijk mislukt’. Hoe kwam dit handelsakkoord in zulk zwaar weer terecht? Deze vijf artikelen bieden achtergrond.
Publiek protest
Ooit waren vrijhandelsverdragen nog politieke hamerstukken waar alleen een kleine kring van politici en experts zich aan waagden. Zo niet met TTIP. Brussel werd overvallen door een onverwacht heftige storm van publieke protest, aangewakkerd door actiegroepen als Greenpeace en foodwatch die met slimme campagnes de ‘chloorkip’ en het ‘hormoonvlees’ tot huiskamerbegrippen wisten te maken. Het zette zoveel druk dat TTIP ook al eerder, in juni, dreigde te sneuvelen.
Lees hier het artikel: Einde voor TTIP dreigt in juni
Race to the bottom
De Europese Commissie is maar niet in staat het beeld te keren dat TTIP slecht is voor mens en milieu. Wat deze zaak geen goed doet is het feit dat de Commissie eigenhandig al wet- en regelgeving onder druk van TTIP heeft verwaterd of stopgezet. Zo werd afgezien van een verbod op risicovolle pesticiden, een beslissing die achter de schermen werd genomen na maanden van intense lobby van de Amerikaanse regering en Amerikaanse chemiebedrijven als DuPont en Dow Chemical.
Lees hier het artikel: EU stopt verbod pesticiden vanwege TTIP
Vastgelopen gesprekken
Publieke controverse in Europa heeft de Commissie veel van haar onderhandelingsruimte ontnomen, een reden waarom de gesprekken nu muurvast zitten. De VS zet bijvoorbeeld nog steeds in op betere toegang voor landbouwproducten, en ziet de Europese weerstand tegen gentechnologie en groeihormonen in de veehouderij als ‘onwetenschappelijke’ handelsbarrières. De Commissie heeft echter keer op keer publiek moeten beloven met deze zaken niet in te stemmen.
Lees hier het artikel: Gaat TTIP de Kerst halen?
ISDS
Een ander heet hangijzer waar de Europeanen en Amerikanen het maar niet eens over kunnen worden is speciale rechtsbescherming voor investeerders, ISDS geheten. Critici wijzen er op dat met ISDS bedrijven landen kunnen aanklagen wanneer beleid hun winst bedreigt, bijvoorbeeld bij maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan. De Europese Commissie heeft onder publieke druk een transparanter systeem voorgesteld, maar de Amerikanen lijken daar weinig in te zien.
Lees hier het artikel: Hoe bedrijven landen aanklagen (en waarom ze dat doen)
Brexit
Met het vertrek van de Britten uit de Europese Unie lijkt de dynamiek van de TTIP-gesprekken te zijn veranderd. Volgens commentatoren is het verdrag door brexit minder interessant geworden voor de Amerikanen: Groot-Brittannië zou bijna een vijfde van de Europese economie vertegenwoordigen. Daarbij zouden de gesprekken ook lastiger worden zonder de Britten, zo wordt gesteld, omdat het land traditioneel een culturele brugfunctie vervult tussen beide zijden van de Atlantische oceaan.
Lees hier het artikel: Nieuw obstakel voor TTIP: Brexit
