Achtergrond

Iedereen werd geknuffeld op de Nationale Klimaattop

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De premier als aanjager van duurzame vernieuwing, een Shell-topvrouw die zich tot de hernieuwbare energie bekeert, en de voorman van de werkgevers die de politiek oproept in de energietransitie te investeren. Wie gisteren na een paar jaar buitenland in Nederland zou zijn teruggekeerd, had zijn ogen en oren niet geloofd. Toch gebeurde dat gisteren in de Rotterdamse Van Nellefabriek, tijdens de Nationale Klimaattop (motto: Bring Paris Home).

Ten tijde van het historisch akkoord in Parijs bleef het best stil in Nederland. Maar nu het akkoord door VS, China en de EU is geratificeerd, en 4 november in werking treedt, lijkt er momentum voor een duurzame toekomst te ontstaan.

Wie gisteren na een paar jaar buitenland in Nederland zou zijn teruggekeerd, had zijn ogen en oren niet geloofd

Premier Rutte, die zijn ochtendprogramma aan de Top had gewijd, zag overal ‘urgentie in de lucht hangen’, zei hij. Consumenten die vragen om verantwoorde producten, het bedrijfsleven dat ineens een stuwende kracht voor verandering is geworden en kennisinstellingen die innovaties voor een schone toekomst bedachten. Samen met de verschillende overheden leverde dat een ‘brede coalitie’ op, die ‘uniek in de wereld’ was. Rutte zag zelfs gedragsverandering bij zijn vrienden. “Vroeger kon je nog gewoon met ze praten, nu zitten ze de hele tijd op hun smartphone de opbrengst van hun zonnepanelen te checken.” De nieuwe, groene, economie was een kwestie van ‘dubbele winst’ volgens de premier. Goed voor de aarde, maar ook voor de economie die gouden tijden zou beleven doordat de wereld op zou kijken naar de Nederlandse duurzame technologie.

Rutte fungeerde ook even als postillion d’amour tussen Joris Thijssen van Greenpeace en Marjan van Loon van Shell. Toen Van Loon de politiek om ‘consistent beleid’ vroeg, het liefst in de vorm van een Klimaatwet met Klimaatautoriteit, hapte Thijssen onmiddellijk: “Als Shell consistentie wil, moet het zelf ook stoppen met het zoeken naar olie en gas”. Van Loon: “Als we hernieuwbare energie opschalen, dan vindt de substitutie van fossiele bronnen vanzelf plaats.” Maar ze wilde daar graag met Greenpeace over in gesprek, wat Thijssen prima vond. “Ik zie iets moois opbloeien tussen Shell en Greenpeace”, merkte Rutte op. En de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb wilde dat gesprek graag ‘hosten’, zei hij.

Ik zie iets moois opbloeien tussen Shell en Greenpeace

Voeg daarbij de convenanten die op de Top werden getekend – van drijvende zonnepanelen op de Maasvlakte, een CO2 Smart Grid voor hergebruik van CO2, tot het gasvrij wonen en de schooldakrevolutie van Sungevity en Urgenda – goed voor een serieuze CO2-reductie van 9 procent, en de juichstemming op de Top was makkelijk verklaard.

Is de overgang naar een duurzame economie daarmee een eitje geworden? Niet echt. Hoe enthousiast de premier de Top ook leidde, hij wimpelde heel handig de oproep om overheidsinvesteringen in de energietransitie af. En om van een van de meest CO2-intensieve economieën ter wereld naar een fossielvrije te komen is zacht gezegd een uitdaging. We zitten – bijvoorbeeld – met zeven kolencentrales die samen goed zijn voor ruim een kwart van de Nederlandse CO2-uitstoot. Dijksma: “Ze zullen dicht moeten, maar wanneer is de vraag. We moeten ook de energiezekerheid kunnen garanderen.”

Afvang en opslag

En wind en zon alleen zijn niet voldoende om de doelen van het Parijse akkoord (opwarming well below 2 graden houden) te halen, waarschuwde prof. Wim Turkenburg in een van de breakout-sessies. Zelfs met alle daken in Nederland van zonnepanelen voorzien lukt het niet om de helft van de energiebehoefte in 2050 via zonne-energie te produceren. En import uit zonniger landen ligt niet voor de hand. “Die zullen eerst hun energiebehoefte willen verzorgen.” De oplossing ligt volgens Turkenburg (en zijn metgezellen Bert Metz, Leo Meyer en Sible Schöne) in de combinatie van energie uit biomassa en aardgas, en de afvang en opslag van CO2. Financieel wordt dat interessant als de CO2-prijs stijgt naar zo’n 50 euro per ton.
Maar maatschappelijk zijn er nog wel wat hobbels te nemen, gaf hij toe. De milieubeweging is tegen. En een eerdere poging tot ondergrondse CO2-opslag strandde op heftig verzet van de buurtbewoners. “Ook biomassa is bezoedeld geraakt”, klaagde Ulco Vermeulen van de Gasunie. “Je mag er niet over praten.”
Het belangrijkste instrument bij CO2-reductie is nog altijd energiebesparing, zeiden Turkenburg en Vermeulen. Maar dat was tot nu toe ondanks allerlei overheidscampagnes ‘een dramatische teleurstelling’ geworden.

Ja, de schone toekomst gaat er komen en het enthousiasme groeit zienderogen, maar het zal nog ‘heel pijnlijk’ worden om van onze ‘fossiele verslaving’ af te komen, zei ook staatssecretaris Dijksma. Dat mocht je ook de conclusie van de Top noemen.  

De pendelbus terug van de Van Nellefabriek naar Rotterdam Centraal kwam vervolgens een half uur vast te zitten in de loodzware avondspits op de Rotterdamse Ring. Kilometers en kilometers met fossiel voortgedreven auto’s, met een enkele elektrische auto als witte raaf. Er is nog veel te doen.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons