De klimaatoorlog van Trump

Nederland heeft haar nationale actie voor Giro555 achter de rug. Een actie dag voor de slachtoffers van de hongersnoden in Zuid-Soedan, Nigeria, Somalië en Jemen. Door extreme droogte en interne conflicten zijn er in deze vier landen tegelijkertijd hongersnoden ontstaan. Ook al zijn het vier ver van elkaar liggende gebieden, toch hebben ze een duidelijk verband. Ze zijn gerelateerd aan het vernietigende gevolgen van klimaatverandering.

De komst van deze rampen is al enige tijd in de maak. Opvallend is dat de hongersnoden zich allemaal af spelen op dezelfde breedtegraad. Het is juist dit deel van de wereld dat extreem gevoelig is voor de gevolgen van droogte. Het klimaatverschijnsel el Nino maakte dit jaar vooral in Jemen en Somalië en in mindere mate in Zuid-Soedan en Nigeria de situatie nog eens extra ernstig. Naast de droogte zijn er in alle vier de gebieden langslepende conflicten die het erg moeilijk maken om de door honger en droogte getroffen bevolking te bereiken.

Somalië

Somalië is een land wat net aan het opkrabbelen is uit een alles verscheurende burgeroorlog. Tot 2007 was Somalië nog in de ban van die burgeroorlog waarin het land vrijwel helemaal uit een viel. Die burgeroorlog is nu weliswaar beëindigd  maar sinds 2011 verkeert het land in staat van permanente crisis door een zich steeds maar herhalende droge periodes die vooral in grote delen van het platteland resulteren in terugkerende hongersnoden. De noodsitiuatie focust zich hier dan ook op twee rurale gebieden in het land een in het noorden in Puntland en een in het zuiden dicht bij de hoofdstad Mogadisu. De droge perioden in Somalië, Jemen en ook in Zuid-Soedan hebben een sterk en direct verband met het klimaatverschijnsel el Nino wat gelijktijdig in Peru zorgt voor overstromingen en landverschuivingen.

Jemen

In Jemen is de situatie inmiddels al 2 jaar zeer deplorabel. In het land is sinds 2014 een verschrikkelijke oorlog aan de gang die mede door buurland Saudi-Arabië sterk wordt beïnvloed. Er is een relatie met de chaos in Syrië, Irak en ook Al-Qaeda is actief in Jemen. De Saudi’s hebben het land economisch volledig geblokkeerd waardoor de handel goeddeels tot stilstand is gekomen. De vissersvloot van Jemen is door de Saudi’s in de as gelegd waardoor de Jemenieten geen toegang meer hebben tot hun belangrijkste voedselbron vis. Door droogte, opnieuw veroorzaakt door el Nino, zijn bovendien de meeste waterbronnen droog komen te staan. De VN eist zo spoedig mogelijk toegang tot alle havens van dit aan zee gelegen land om de mensen van water en voedsel te kunnen voorzien maar het is maar zeer de vraag of de Saudi’s en de andere strijdende partijen die toegang zullen bieden. 

Zuid-Soedan

In Zuid-Soedan valt is de link met klimaatverandering iets minder sterk. Extreme droogte wordt afgewisseld met zeer heftige regens, maar dat water wordt niet vastgehouden en ook van het Nijlwater wordt weinig gebruik gemaakt. Het meest fundamentele probleem hier is toch wel de burgeroorlog, die iedere vorm van landbouw, ook in het uiterst vruchtbare zuiden van het land, onmogelijk maakt. In 2011 scheidde Zuid-Soedan zich af van Soedan en werd een onafhankelijk land. Nog geen drie jaar later begon een interne burgeroorlog die vooral gaat om macht over de rijke olievelden in het noorden van het land en als basis een persoonlijk en tribaal conflict tussen de eerste President en eerste Vicepresident van het land. Terwijl die conflicten en spanningen voortduren en de twee strijdende partijen elkaar het licht in de ogen niet gunnen, mislukt de ene na de andere oogst. Het mislukken van die oogsten zorgt er dan uiteindelijk weer voor dat het land dit jaar opnieuw getroffen word door een zeer wijd verbreide hongersnood. Daarbij kost het hulpverleners enorme moeite om de mensen in nood te bereiken, voornamelijk omdat de regering hulp aan oppositie-gebieden blokkeert. Op 25 maart werden opnieuw 6 hulpverleners in een hinderlaag gedood door een van de strijdende partijen.

Nigeria

Dit land lijkt in het rijtje een verhaal appart te zijn het valt namelijk niet onder de landen waar el Nino veel vat heeft. Nigeria is notabene een relatief rijk land met veel grondstoffen. Recentelijk draait de Nigeriaanse economie behoorlijk, dus de vraag is een beetje waarom Nigeria haar problemen zelf niet op kan lossen. Maar opnieuw is hier een ernstig intern conflict het probleem. Nigeria kampt al 6 jaar met een ernstig conflict in het noorden van het land, daar wordt gestreden tussen het regeringsleger en de moslimrebellen van Boko Haram. Dat heeft er al in geresulteerd dat het regeringsleger vluchtelingen kampen in het noorden bombardeerde en medische en voedselhulp blokeert. Toch is er ook hier opnieuw een relatie met klimaatverandering het tekort aan regen in het noorden in combinatie met het volledig mislukken van de oogst door het conflict zorgt ook hier voor een slechte situatie. Opnieuw belemmert het conflict toegang tot de slachtoffers.

Trump

Vrijwel tegelijkertijd met de hongersnood in Afrika kondigde president Trump in gezelschap van een groep mijnwerkers aan dat hij het door Obama ingezette klimaatbeleid beeindigt. De oorlog tegen kolen en olie moet volgens hem beindigd worden. Niet zo lang daarvoor had hij al aangekondigd dat hij het budget voor noodhulp sterk zou inperken en het budget voor defensie met € 50 miljard ging vergroten. Om deze crises aan te pakken kunnen we dus dit keer niet naar de grote broer aan de andere kant van de atlantische oceaan kijken, die lijkt vooral uit te zijn op een klimaatoorlog met de wereld. Om de gehele hongersnood op te lossen is uiteindelijk naar verwachting € 4 miljard zo heeft de Verenigde Naties becijferd een bedrag waaraan Nederlandse burgers waarschijnlijk een gullere bijdrage zullen leveren dan de Amerikaanse regering.