“Vrouwen vormen tweederde van Egypte,” zegt Hanna zelfverzekerd terwijl ze gelukzalig een trekje van haar waterpijp neemt. Ze is moslima maar draagt zoals steeds meer islamitische meiden, geen hoofddoek.
Tot 2005-2006 was het omgekeerde het geval. Steeds meer vrouwen verscholen zich achter een sluier. Maar met de opkomst van de islamitische partijen is nu ook de hoofddoek gepolitiseerd en hebben veel Egyptenaren zich tegen al te publieke geloofsuitingen gekeerd – vrouwen meer nog dan mannen.
Vrouw doet het beter
“Wij halen hogere cijfers op school, zijn de kostwinnaars thuis, voeden hun kinderen op, houden het huis schoon en zijn zich bewuster van hun rechten. Wij doen alles beter. Zonder onze bijdrage was de revolutie allang afgelopen. Wie vechten er het hardst tegen dit regime? Wie hebben ervoor gezorgd dat het artikel over de vrouw achter het aanrecht uit de grondwet verdween? Wij! Zelfs de Salafisten moesten op een gegeven moment naar ons luisteren.”
Hanna is verbonden aan een Egyptisch vrouwenvoetbalteam. Naast haar zit haar coach. Zij draagt wel een bescheiden hoofddoek maar haar ogen fonkelen strijdlustig. Woest vertelt ze over haar laatste aanvaring met de Egyptische voetbalbond. Ook zij doorbreekt taboes: als eerste en enige door Fifa-erkende vrouwelijke voetbalcoach in Egypte bevecht ze de macho voetbalwereld van binnenuit. Sport is haar leven. Zonder blikken of blozen fietst ze dwars door Cairo, verbale en zelfs fysieke aanvalen parerend. Trots toont ze me haar mountainbike. Ze fietst snel en slalomt behendig tussen het verkeer door.
Gekrenkte trots
Anders dan de media ons soms doet geloven zit de Egyptische vrouw niet werkloos thuis. Zoals overal op het Afrikaanse continent en in de Arabische wereld vormt zij de ruggengraat van de samenleving. De vrouw beheert het huishoudpotje en zorgt zij ervoor dat de kinderen naar school gaan. De meesten kunnen het zich helemaal niet permitteren thuis te zitten. In de huidige economiscche malaise is het steeds vaker de vrouw die het inkomen voor het hele gezin genereert. Vrouwen hebben de toekomst. Ze hebben betere studieresultaten en werken harder. Hierdoor komt het steeds vaker voor dat jonge meiden de financiële verantwoordelijkheid voor de familie dragen en soms zeven of acht familieleden van brood en kleding moeten voorzien, inclusief hun eigen werkloze broers en thuiszittende vader. Diezelfde broers en vaders ondertussen, gekrenkt in hun trots en ego, proberen de vrouwelijke gezinsleden krampachtig onder de duim te houden – met steeds minder succes.
Nu de man nog
De Egyptische vrouw eist steeds luider bewegingsvrijheid en eigen keuzeruimte op. Dit is de echte women empowerment waar menig westerse NGO zo graag de mond vol van heeft. Maar wat gebeurt er met de mannen? Wie weet hen te motiveren? De opkomst van de onafhankelijke vrouw lijkt gepaard te gaan met de neergang van de eens alles-bepalende man. Nu de traditionele rolpatronen vrijwel in alle lagen van de samenleving worden doorbreken slaat hij onzeker en gefrustreerd van zich af. Dit verklaart de uitbarsting van groepsverkrachtingen in India, de verziekende mate van seksuele aanranding in de Egyptische steden, de mishandeling en verkachtingen van vrouwen in vrijwel geheel Sub-Sahara Afrika. Het wordt tijd dat de politiek en NGO’s zich op men empowerment gaan richten en met goede mannnelijke rolmodellen het vertekende vrouw- en zelfbeeld van jongens verandert. Hanna en haar generatie komen er wel, nu hun toekomstige mannen nog.
Foto (cc)
