Een milieubewuste keuze maken als je verzorgingsproducten koopt, valt niet mee. De ingrediëntenlijst van een gemiddelde crème ziet er doorgaans nogal ingewikkeld uit. De ene naam is nog moeilijker dan de andere, en er staat niet bij waaróm de stof eigenlijk in het product is verwerkt of wat het eigenlijk doet. Laat staan of de lotions en zeepjes die in je badkamerkastje staan, schadelijk zijn voor het milieu. Een overzicht van de meest controversiële ingrediënten in cosmetica:
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”15877″,”attributes”:{“style”:”float: right;”,”class”:”media-image media-element file-media-original”}}]]1.Petrochemische oliën:
Petrochemische oliën zijn minerale oliën zoals paraffine en vaseline. Ze zijn afkomstig uit de olie-industrie. Bij het gebruik van aardolie komt CO2 vrij, wat slecht is voor het klimaat. Aardolie is daarbij een fossiele stof: de olievoorraden raden uiteindelijk op. Niet duurzaam dus.
2.Synthetische muskverbindingen
Synthetische muskverbindingen zijn geurstoffen die voorkomen in parfums, zeep en handcrèmes. Via water of voedsel kunnen deze stoffen in planten en dieren terecht komen en zich daar ophopen. Dat heet bioaccumultatie. Daarbij wijst onderzoek uit dat synthetische muskverbindingen de vruchtbaarheid kunnen aantasten.
3.Ftalaten
Ftalaten zitten in parfums, nagellak, haarspray en lotions. Het zijn weekmakers die hevig ter discussie hebben gestaan omdat ze in speelgoed zaten en gezondheidsrisico’s voor de kinderen konden vormen. Sommige ftalaten zijn kankerverwekkend en bovendien niet biologisch afbreekbaar.
4.Triclosan en triclocarban
Triclosan en Triclocarban in verzorgingsproducten hebben twee functies: als conserveermiddel voor het product zelf, en als bacterieremmend middel. De stoffen komen voor in onder meer haarverf, tandpasta en deodorant. De Gezondheidsraad raadt terughoudendheid in het gebruik van desinfecterende stoffen aan omdat resistentie van bacteriën tegen desinfectantia, en misschien ook tegen antibiotica, erdoor wordt bevorderd. Triclosan en Triclocarban bleken bij een worst case scenario (maximum waargenomen waterconcentratie losgelaten op het meest gevoelige waterorganisme) giftig voor waterorganismen.
5.Drijfgassen
Drijfgassen zitten in alle spuitbussen met een houder onder druk, bussen haarlak bijvoorbeeld. Ze dragen bij aan smog en hebben een negatief effect op de luchtkwaliteit.
6.Nanodeeltjes
Nanodeeltjes maken zonnebrandcrèmes en andere crèmes goed smeerbaar. Acht van vijftien veelgebruikte cosmeticaproducten bevatten nanodeeltjes. Een nanodeeltje is een deeltje zo klein als een miljoenste van een centimeter: een nanometer. Over het effect van die minuscule deeltjes is nog maar weinig bekend. Er zijn wetenschappers die zeggen dat ze door de huid kunnen dringen en daarmee schadelijk zouden kunnen zijn voor de gezondheid, maar er wordt ook beweerd dat ze geen kwaad kunnen. Ook is niet duidelijk wat het effect van opgehoopte nanodeeltjes in het milieu is. Natuur en Milieu adviseert nanodeeltjes te vermijden zolang het niet bekend is of ze schade aan kunnen richten. Lastig is dat nanodeeltjes lang niet altijd op het etiket vermeld staan.
7.Parabenen
Parabenen worden gebruikt als conserveermiddel in een heleboel producten: lotions, shampoo, scheerschuim, handcrème, zonnecrème, lippenbalsem en douchegels. Er zijn verschillende soorten parabenen, bijvoorbeeld methyl- en propylparabenen. Of parabenen schadelijk zijn voor het milieu is niet bewezen. Onder het Nordic Ecolabel zijn alle parabenen verboden vanwege hun mogelijk hormoonverstorende werking. Hormoonverstoring in planten en dieren kan zich op verschillende manieren uiten, bijvoorbeeld afwijkingen in geslachtsorganen. De meeste wetenschapers zijn het erover eens dat de concentratie van parabenen die in het oppervlaktewater terecht komt, te laag is om milieuschade aan te richten.
8.EDTA
Grote kans dat in je crèmespoeling, deodorant of handzeep EDTA (ethyleendiaminetetra-acetaat) voorkomt. Het is een oplosmiddel dat slecht afbreekbaar is, en wordt in een rioolwaterzuivering niet geheel uit het afvalwater verwijderd. Komt het EDTA in het afvalwater langs een plek met een vervuilde bodem door vroegere lozingen van zware metalen (havenslib bijvoorbeeld), dan zal het de zware metalen weer uit het slib oplossen en naar zee transporteren. Hierdoor verspreiden de zware metalen zich verder. EDTA komt overigens in veel grotere hoeveelheden voor in producten voor industriële reiniging, dan in verzorgingsproducten.
9.Siliconen
Vrouwen die siliconen gebruiken zijn niet perse onder het mes geweest bij de plastisch chirurg. Ook in crèmes, make-up en tandpasta komen verschillende soorten siliconen voor. Cyclopentasiloxane bijvoorbeeld. Dit verzachtende middel blijft lang in het milieu aanwezig. Als een stof moeilijk biologisch of (foto)chemisch afgebroken wordt, dan noem je de stof persistent.
10. Koolteer
Koolteer is teer uit steenkolen bijvoorbeeld. Je zou het niet verwachten, maar ook dit komt in cosmetica voor. In haarverf en antiroosshampoo bijvoorbeeld. Vroeger werd het als coating op boten gebruikt, maar dat werd verboden, omdat er kankerverwekkende stoffen in zitten. In sommige verzorgingsproducten zit het dus nog wel!
Foto boven: (cc)
Kleine foto: (cc)
Een groot deel van dit artikel is gebaseerd op informatie van Milieu Centraal en Groen Doen.
