Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Na de verkiezingen op 1 december vierden Gambianen feest op straat. Na 22 jaar leven onder de dictatuur van Jammeh, kwam er eindelijk een nieuw gezicht aan de macht. Adama Barrow won de verkiezingen overtuigend, maar na anderhalve maand blijkt zijn inauguratie voorlopig van de baan.
Yahya Jammeh kwam in 1994 aan de macht nadat hij een coup pleegde tegen het regime van president Jawara. Hij werd daarbij de tweede president van het land dat sinds 1965 afhankelijk is. Mensenrechten staan niet hoog op zijn lijstje, hij is fel tegen homoseksualiteit en van persvrijheid is geen sprake. Vier ambtstermijnen later is het de oppositie eindelijk gelukt om samen te werken en ze schuiven Adama Barrow naar voren. Die zegt onder andere de enorme werkloosheid van 60 procent aan te willen pakken.
De Nationale Vergadering van Gambia, een soort Tweede Kamer, nam het
besluitomdat Jammeh nog geen uitspraak heeft in de rechtszaak die hij aanspande over de legitimiteit van de verkiezingsuitslag. Door het uitblijven van het vonnis, vreest de Nationale Vergadering een machtsvacuüm, wat kan leiden tot onrust in het land. De vraag is alleen of hun beslissing onrust inderdaad tegengaat, of dat hij precies het tegenovergestelde veroorzaakt. De Nationale Vergadering bestaat voor het grootste deel (43 van de 48 zetels) uit de patriottistische partij van Jammeh zelf. De partij van Barrow heeft er slechts één.
Nog meer uitstel
Gisteren riep Jammeh, om dezelfde reden, de noodtoestand uit. Bijkomend voordeel is dat hij drie maanden langer kan regeren. Na de verkiezingsuitslag (2 december) liet hij weten zijn verlies te accepteren, maar een week later kwam hij daar op terug. Met de rechtszaak die hij aanspande, wil hij nieuwe verkiezingen afdwingen. Dat gaat moeilijker dan gedacht, want het college van rechters, die de zaak zouden behandelen, bleek ineens tot mei niet beschikbaar. De Nigeriaanse rechter (Gambia huurt vaker buitenlandse rechters in, omdat het maar een klein land is) die het panel zou leiden liet het afweten. Ook de rechter uit Sierra Leone besloot ook dat hij niet kon komen.
Adama Barrow verblijft op dit moment in Senegal, meldt Reuters. Hij zou op de Gambiaanse ambassade daar tot president beëdigd kunnen worden. Een woordvoerder van Barrow laat weten dat hij niet geïntimideerd is door de noodtoestand. Hij weigerde te reageren op de vraag of de inauguratie alsnog zou plaatsvinden.
Ook de vredesbesprekingen van vorige week liepen vertraging op. De leiders van ECOWAS (Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten), die de besprekingen voeren, dreigen met
militair ingrijpen wanneer Jammeh aan de macht blijft. Gisteren lieten de West-Afrikaanse staten weten dat ze zich daarop al aan het voorbereiden zijn. Vier ministers, van Financiën, Buitenlandse Zaken, Handel en Milieu lieten weten op te zullen stappen indien het zo ver komt. De minister van Communicatie, Sheriff Bojang, legde vorig week zijn taken neer en vluchtte naar buurland Senegal.
Tijdens de verkiezingen deed Jammeh zelf zijn best om het hele proces te vertragen. Zowel op de dag van de verkiezingen als daags erna, legde hij het internet- en telefoonverkeer plat. De ‘total blackout’ had uiteindelijk niet het gewenste effect, maar zorgde er wel voor dat het lang spannend bleef voor de buitenwereld.
Kans op geweld
Het is onduidelijk hoe het nu verder gaat. Met het aanblijven van Jammeh wordt de kans op militair ingrijpen van omringende staten veel groter. Honderden Gambianen zijn, net zoals Barrow, naar Senegal gevlucht, om eventuele chaos te ontlopen. De dreiging van geweld heeft ook effect op de economie. Toerisme is één van de belangrijkste inkomstenbronnen van het West-Afrikaanse land. Naast de Gambianen, vertrekken ook toeristen uit het land. Als reactie op de onrust bieden reisorganisaties hun klanten de mogelijkheid om te vertrekken of hun reis om te boeken. De Nederlandse overheid geeft het advies om alleen naar Gambia te reizen als het echt noodzakelijk is.
