De Colombiaanse Oscar Morales startte februari 2008 vanachter zijn computer op Facebook de groep ‘One Million Voices Against the FARC’. Zijn doel was de volgende maand te gaan protesteren tegen de guerrillabeweging FARC en via Facebook nodigde hij mensen in zijn netwerk uit mee te doen, met de vraag of zij zijn boodschap via hun netwerk konden distribueren. Met revolutionair succes. Een maand later protesteerden wereldwijd meer dan een miljoen mensen in 200 steden over de hele wereld mee. De protestmarsen, genaamd ‘No Mas FARQ’, braken een record; nog nooit waren in zo`n korte tijd zoveel mensen gemobiliseerd.
 |
| Protesten ‘No Mas Farq’ foto: flickr |
Versnelling van de maatschappij
"Activisme gaat steeds sneller", vertelt Geert Lovink. "Dat is niet per se iets van de laatste tijd, maar een historische trend. Vroeger vochten mensen een leven lang voor dezelfde zaak, daar zat dan een hele levens-beschouwing aan vast. Zo`n twintig jaar geleden kwamen er nieuwe soorten sociale bewegingen, die meer issue en lifestyle gebonden waren. Dat is nu veel minder geworden. Je ziet dat sociale bewegingen een steeds kortere looptijd krijgen. Ook de deelname aan de organisaties zelf wordt korter, dat heeft te maken met de versnelling van de maatschappij. Mensen hebben nu de mogelijkheid in één seconde heel erg betrokken te zijn."
Wat daar de impact van is, ontdekte de Britse ontwikkelingswerker Simon Berry. Hij snapte niet hoe het mogelijk is dat medicijnen wereldwijd nog altijd niet goed worden gedistribueerd, terwijl een flesje cola op iedere straathoek te krijgen is. Dat bracht hem op een idee; stop in elk tiende krat cola middelen tegen uitdroging (ORS), zodat mensen in alle uithoeken van de wereld medicijnen tegen braken en diaree ontvangen. Coca-Cola was minder enthousiast en reageerde niet op zijn verzoek. Totdat Berry een Facebook profiel aanmaakte en de ‘ColaLife-campaign’ opzette. Binnen no-time had hij duizenden mensen achter zijn plan staan. Coca-Cola moest onder die druk wel reageren en gaat nu met het idee aan de slag.
 |
Betrokken burgers?
Massale steun voor een bepaald doel of organisatie regelen is dus veel makkelijker geworden dankzij het internet. Sites als Facebook zijn op zich één groot web van netwerken, waardoor een boodschap in een paar seconden de wereld overvliegt. Toch kan je je afvragen of een muisklik voldoende is om mensen echt bij een zaak te betrekken. Het is natuurlijk leuk als veel mensen zich achter je doel scharen, maar schiet je er ook iets mee op? Een uitnodiging van een vriend accepteren wil niet zeggen dat de zaak voor jou een kwestie van leven of dood is. Is dat erg?
|
Volgens Geert Lovink schuilt hier wel degelijk een probleem. "Betrokkenheid kan heel tijdelijk, gebonden en specifiek zijn. Het tijdelijke, incidentele karakter maakt het heel lastig om aandacht van mensen vast te houden. Vooral de beginfase van een project opstarten is hierdoor erg lastig. De rol van Facebook moet ook niet overschat worden", aldus Lovink. "Voordat je begint met een project, moeten argumenten worden verzameld, rapporten geschreven, mensen moeten van je issue afweten, daar gaat echt wel wat tijd in zitten."
Censuur en intimidatie
In landen als Egypte, China, Iran en de Verenigde Emiraten hebben ook overheden in de gaten wat de kracht van sociale media is en worden sites als YouTube en Facebook veel gecensureerd. Waar mensen dachten via internet vrijheid van meningsuiting in hun land te kunnen vergroten, worden veel gevestigde media door overheden ingeperkt door middel van perswetten, censuur en intimidatie. GlobalVoices heeft een gedetailleerde kaart gepubliceerd met landen waar inperking van sociale media plaatsvindt.
"Een computer kan een politiek klimaat in een land niet veranderen", aldus Lovink. "Het karakter van het samenwerken door grenzen heen is wel aan
| Lovink: "Internationaal gezien kijk ik naar Avaaz.org, een verzamel-plek van campagnes. Zij spreken telkens hetzelfde publiek aan en omzeilen zo het incidentele karakter van Facebook." |
het veranderen. Internet is niet langer een verzameling websites, maar steeds meer een platform voor interactieve webapplicaties geworden."
"Door dat interactieve karakter kan er online steeds beter worden samengewerkt. Grote groepen worden steeds makkelijker in cyberspace gevormd, we staan nu aan het begin van die ontwikkeling. Web 2.0 is de ultieme manier om heel snel heel veel mensen te mobiliseren. Individuen kunnen op deze manier multinationals tot de orde roepen. "
Gemotiveerd geraakt? Download hier de handleiding voor Facebook Activism!
