Hoewel de Egyptenaren de militaire dictator Hosni Mubarak bijna drie jaar terug afzetten, lijkt het Egyptische volk nu alsnog massaal te stemmen voor een nieuwe grondwet die datzelfde leger opnieuw ongeziene macht toekent.
Aan de ingang van het Tahrirplein wappert Ismael Heikel (48) samen met een groep mannen met de Egyptische vlag. Het beroemde plein werd afgezet gedurende de tweedaagse stembusgang voor een nieuwe grondwet; de eerste stap in een meervoudig stappenplan dat nauwkeurig werd uitgestippeld door de interim regering met het leger als voornaamste raadgever. Die grondwet garandeert een verbetering voor de vrouwenrechten in Egypte, maar ook een versterking van de militaire macht.
Meer macht voor het leger
Hoewel het Egyptische volk bijna drie jaar geleden massaal op straat kwam in protest tegen de militaire dictator Hosni Mubarak, lijkt men nu even massaal te stemmen voor een nieuwe grondwet die datzelfde leger opnieuw ongeziene macht toekent. Dat laatste lijkt voor deze uitgelaten Egyptenaar alvast geen probleem. “De grondwet zelf heb ik niet gelezen”, geeft Heikel toe, “maar het enige punt waarover mensen struikelen, is dat het leger meer macht krijgt. Dat is voor mij echt geen reden om ‘nee’ te stemmen.”
Staatsgreep
Rondom Heikel staat een tiental mannen voorzien van pamfletten met een helder boodschap: ‘JA’. Daaronder pronken veelbetekenende woorden ‘Egyptenaren houden van hun land.’ “Deze twee dagen zet ik alles in op Sisi”, vertelt Heikel, verwijzend naar Generaal Abdel Fattah Al-Sisi die zichzelf sinds de staatsgreep in juli opwierp tot held van het Egyptische volk.
“Gisteren stemde ik volmondig ‘ja’ en vandaag wil ik iedereen die dat nog niet deed, daartoe oproepen”, schreeuwt Heikel boven het geschal van de omstanders uit. Generaal Sisi liet weten dat hij zich kandidaat stelt voor de presidentsverkiezingen als het Egyptische volk daarom vraagt. Een reden dus voor alle fans om massaal ‘ja’ te stemmen voor deze grondwet.
Propagandamachine
De groep mannen scandeert pro-Sisi leuzen terwijl voorbijrijdende auto’s met luid geclaxonneer de menigte aanmoedigt. Afgelopen dagen leek vrijwel iedereen vòòr de grondwet te stemmen. ‘Nee’ stemmen betekende volgens de JA campagne immers zoveel als je eigen land de rug toekeren én sympathiseren met de terroristische Moslimbroederschap. De propagandamachine bleek effectief. Na aanloop van het referendum was er absoluut geen plaats voor een tegencampagne. Zo werden tientallen activisten opgepakt omdat ze de alomtegenwoordige JA pamfletten overplakten met NEE posters.
Tahrirplein
Ook tijdens de stembusgang werd nauw toegezien dat het nee-kamp de orde niet verstoorde. Rondom het Tahrirplein stonden tientallen tanks om toegang te verhinderen voor gevreesde terroristische opstandelingen. Bijna 400.000 politieagenten en militairen werden daarvoor ingeschakeld. Ook aan de stembureaus werden politieagenten en soldaten opgesteld om de orde te handhaven.
De Kalasjnikovs die voor het éne kamp een beter en veiliger Egypte weerspiegelde, betekende voor minstens tien anderen de dood. Op de eerste dag van het referendum werden meer dan 200 moslimbroeders gearresteerd en elf burgers gedood, in schermutselingen met de veiligheidsdiensten.
Vreugdedansjes
Aan de schoolpoort worden de wachtrijen netjes opgesplitst. Een lange rij mannen en een nog langere rij vrouwen staan vastberaden aan te schuiven om hun stem uit te brengen. Om de wachttijden nuttig in te vullen, worden vreugdedansjes gedaan en zingen vrouwen en kinderen uit volle borst pro-Sisi liederen.
Fatma Abdellatif staat met haar twee kinderen aan te schuiven in de vrouwenrij. “Ik heb het volste vertrouwen in de nieuwe grondwet”, zegt Abdellatif, “die is noodzakelijk voor een stabiel Egypte.”
Vrouwenrechten
Een eindje verderop bezingen haar kinderen Generaal Sisi. “Bovendien hebben we nog nooit zo’n goede grondwet gehad. Vrouwen kunnen zich nu kandidaat stellen bij de presidentsverkiezingen én het probleem van seksueel geweld wordt eindelijk erkend.” Het is inderdaad zo dat een grondwetsartikel is gewijd aan vrouwenrechten, waarbij men zich ertoe verbindt elke vorm van geweld tegen vrouwen te bestrijden.
Maar niet alle vrouwen geloven dat dit verschil zal maken. Marwa Zein, een 26-jarige activiste, stelt dat dit referendum niet gaat over de inhoud van de grondwet, maar veeleer over de symboliek van de stem. “De staatsmedia prentte ons in dat je door ‘nee’ te stemmen akkoord gaat met de moslimbroeders ons land afgelopen jaar tot een puinhoop maakten.” aldus Zein. “Niemand wil met hen geassocieerd worden. Dus stemt iedereen voor.”
Zein neemt de moeite niet om naar het stembureau te trekken. “Ik verafschuw de sluwheid waarmee Sisi zich populair maakte, al sleuren ze me naar het stembureau, mij kunnen ze niet overtuigen.”
Update: Met 98,1 procent van de stemmen ‘voor’ is de nieuwe grondwet aangenomen. Lees hier meer.
Beeld: (cc)
