Ober, een glaasje kraanwater graag!

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In de anderhalf jaar dat ik bij OneWorld redacteur ben van het themakanaal Water, ben ik regelmatig aangesproken door familie of vrienden die in een horecagelegenheid al dan niet kraanwater konden bestellen. Ik kreeg zelfs menukaarten doorgeappt waarop expliciet stond dat er 'kraantjeswater' beschikbaar was. Een gevoelig puntje dus, zowel bij klant als ondernemer. Wel of niet schenken? En zo ja, moet daar dan een prijskaartje aan?

glas kraanwater in de horeca
Foto: WikiMedia

Een ton handtekeningen
Voor verschillende partijen uit de watersector was de discussie reden om vorig jaar mei een petitie te starten. Onder het motto 'Overal Kraanwater Graag' wilde deze kraanwatercoalitie horeca-ondernemers overtuigen van het feit dat de klant in ieder geval de optie moet krijgen om kraanwater te bestellen. 'We' hebben hier immers het beste kraanwater ter wereld en een flesje bronwater kost, met de productie en transport meegerekend, 500 keer meer CO2 dan eenzelfde hoeveelheid water uit de kraan. Het resultaat van acht maanden campagne: 103.234 online krabbels (and counting), die door Martijn Naberman, vestigingsmanager van de hogeschool voor Hotel, Event, Toerisme & Business (Tio) in Amsterdam, in ontvangst worden genomen.

De keuze voor deze ontvanger is niet geheel willekeurig, vertelt Anna Eelhart van drinkwaterbedrijf PWN, een van de initiatiefnemers van de petitie. "De hogeschool staat symbool voor de toekomst van de horeca. Als de student, de potentiële ondernemer, nu al kraanwater opneemt in businessplannen wordt het op termijn vanzelfsprekend. Ze leren dat ze daar ook gerust een prijs voor kunnen vragen. Het gaat er namelijk om dat de klant een keuze heeft en niet wordt opgezadeld met alleen bronwater."

De ondernemer bepaalt
Een euro voor een liter kraanwater, het klinkt toch wat vreemd in de oren. Toch zegt Vitens dat 80 procent van de Nederlanders bereid is om deze prijs ervoor te betalen. Andere cijfers spreken dat juist weer tegen. In een onderzoek van OneWorld uit 2014 geeft 68 procent van de ondervraagden aan liever niet te betalen voor een karafje kraanwater. Ook een rondvraag op de redactie van OneWorld geeft een diversiteit aan geluiden. Van 'ik zou het raar vinden' tot 'ik heb dat er wel voor over'. Maar vooral: dat moet een ondernemer zelf bepalen.

We dwingen niemand om het gratis op de kaart te zetten, het gaat erom dat het aanbod er is

Dat laatste is volgens Eelhart in ieder geval niet het discussiepunt. "We dwingen niemand om het gratis op de kaart te zetten. Het gaat ons erom dat het aanbod er is." Wetgeving is niet aan de orde. Een poging van GroenLinks vier jaar geleden om gratis kraanwater in de horeca te verplichten stuitte op veel kritiek, met name van brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland. Die vond de politieke bemoeienis maar niks en stelde dat de 'bedrijfsvoering aan ondernemers moest worden overgelaten'. En dat standpunt hanteert KHN nog steeds, blijkt uit navraag. "Daar gaan wij niet over, dat is de marktwerking." Wel kan een gemeente bepalen om bijvoorbeeld een vergunning te weigeren, zoals Amsterdam nu al doet met festivals die geen kraanwater aanbieden. 

Kraanwater wordt hipper
Het is moeilijk aan te geven of het aanbod van kraanwater in de horeca toe- of afneemt. Zowel KHN als de coalitie beschikken niet over cijfers van het aantal gelegenheden dat geen kraanwater schenkt. KRNWTR introduceerde twee jaar geleden een online kaart van restaurants, cafés en hotels die in ieder geval kraanwater aanbieden. Eelhart merkt aan de vraagkant wel een kentering. "Vijf jaar geleden was het niet gebruikelijk om kraanwater te bestellen. Nu een thema als duurzaamheid de laatste jaren meer is gaan leven is de drempel verlaagd om ernaar te vragen. Het is zelfs sexy geworden, mede dankzij initiatieven als Join the Pipe en KRNWTR." 

Toch blijft het een dilemma voor met name de kleine ondernemer, die het vaak al lastig genoeg heeft om het hoofd financieel boven water te houden en dus niet nog meer omzet wil mislopen. Maar dat hoeft dus geen probleem te zijn, benadrukt Eelhart tot slot. "Je kunt er wel degelijk wat voor vragen. En bied je het toch gratis aan, dan levert je dat weer goede mond-op-mond-reclame op. Dan verdien je 'het verlies' uiteindelijk dus weer terug met nieuwe klandizie."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons