Stoppen met leren door de pandemie? Niet als het aan de Afrikaanse zorgverleners ligt

De coronacrisis legt de verschillen tussen landen pijnlijk bloot. Op het Afrikaanse continent zijn inmiddels meer dan 1 miljoen gevallen bekend, een maand geleden was dat nog 300.000. Het virus verspreidt zich snel, maar er is veel dat je niet ziet. En het ergste komt waarschijnlijk nog, zoals ook de WHO signaleert. De sociale gevolgen zijn groot: mensen verliezen hun bestaanszekerheid en essentiële zorg zoals vaccinatieprogramma’s en goede zorg voor zwangere vrouwen staat on hold. Dit heeft niet alleen grote gevolgen voor de gezondheid van de bevolking, maar is ook desastreus voor de economie en ontwikkeling van het continent. Om het zorgsysteem in Afrika te beschermen zet Amref Flying Doctors zich in om duizenden Afrikaanse zorgverleners te trainen.

Jansen: “Amref Flying Doctors werkt sinds 1957 aan sterke zorgstelsels, dat is nu in tijden van corona niet anders. In de basis kijken wij per gebied en land waar wij een bijdrage kunnen leveren en welke duurzame oplossing er op dat moment nodig is. Of dat nu schoon water is, het leveren van persoonlijke beschermingsmiddelen of het trainen van medisch personeel.” Zo zijn in Malawi zo’n 350 artsen op 17 miljoen mensen. Deze artsen zijn samen verantwoordelijk voor hetzelfde aantal mensen als hier in Nederland. Iedereen begrijpt dat dit een onmogelijke opgave is. Om dit gat te dichten traint Amref Flying Doctors duizenden lokale zorgverleners via Leap, een mobiel trainingsplatform. Inmiddels zijn er in Kenia al meer dan 62.000 zorgverleners getraind op corona. De tool wordt nu ingezet in Ethiopië, Oeganda en Malawi.

Jansen: “Wij bereiken met Leap zorgverleners in de meest afgelegen gebieden en kunnen hen bijscholen op afstand. Wij hebben de tool al succesvol ingezet tijdens eerdere epidemieën zoals de cholera-uitbraak in Kenia in 2017.”

Het inzetten van een mobiele telefoon om zorgverleners te trainen klinkt misschien gemakkelijk maar dat is het zeker niet altijd. Jansen: “Je moet je voorstellen dat in sommige Afrikaanse landen het hebben van een telefoon niet vanzelfsprekend is. Daarom hebben we gekeken per land hoe het mobiele gebruik van de zorgverleners eruit ziet.”

Zo heeft in Kenia 87% van de inwoners een telefoon. Via push-berichten kan Amref Flying Doctors met een druk op de knop duizenden zorgverleners tegelijkertijd bereiken en trainen op corona. Iets wat ook voor toekomstige uitbraken oplossingen biedt. Jansen legt uit: “In een land als Malawi, waar slechts 41% van de inwoners een telefoon heeft, ligt dat wel even anders. We hebben daar face-to-face trainingsbijeenkomsten georganiseerd, uiteraard met in acht neming van social distancing, waarin wij de zorgverleners hebben uitgelegd hoe een telefoon werkt en hoe ze Leap moeten gebruiken om in hun eigen tijd te kunnen leren. Het trainingsmateriaal is ook vertaald naar Chichewa, de lokale taal, omdat niet iedereen Engels spreekt.” Ook is de steun van de lokale overheid cruciaal tijdens de implementatie en uitvoering van de trainingen. “Het is noodzakelijk dat zij het belang hiervan inzien en onderstrepen, want het zorgsysteem is van hen”, vervolgt Jansen. Amref Flying Doctors is vertrouwd gesprekspartner van Afrikaanse overheden en zorgt ervoor dat beleid wordt aangepast en veranderingen blijvend zijn.

Door de inzet van e-&m-learning zorgt Amref Flying Doctors ervoor dat de zorgverleners kunnen blijven werken. Jansen: “ Als een zorgverlener in Afrika een opleiding wil volgen dan stopt ook de zorg. Ze moeten naar een hoofdstad om bijvoorbeeld een paar jaar naar school te gaan. Via onze trainingen heeft de zorgverlener het leren in eigen handen en hoeven ze hun patiënten niet alleen te laten. De zorg kan dus door blijven gaan en onze ervaring leert ook dat er beter wordt geleerd als je zelf kan kiezen waar en wanneer je wil leren. Hoe mooi is dat.”

Via de chatfunctie in Leap staan de zorgverleners met een ervaren mentor in contact die hen advies kan geven indien nodig. De lokale zorgverleners kunnen ook met collega’s in andere gebieden in gesprek gaan en kennis uitdelen. Jansen: “Er is een Afrikaans gezegde wat luidt “If you want to go fast, go alone. If you want to go far, go together”, daar geloven wij ook in met onze oplossingen. De zorgverleners staan samen sterker om zo de gezondheidszorg blijvend te verbeteren. Hoe deze lokale helden te werk gaan via de telefoon en het verschil maken voor vele levens is ronduit indrukwekkend.”

Aletta Jansen werkt als Portfolio Manager bij Amref Flying Doctors en is verantwoordelijk voor het opleiden van medisch personeel via innovatieve manieren zoals e-&m-learning. Meer weten over Leap?