WECF verwelkomt transparantie over chemicaliën, maar zien de nieuwe overheidswebsite vooral als een poging om consumenten gerust te stellen, terwijl er wel degelijk reden tot zorg is.
Deze week werd de nieuwe overheidswebsite www.Waarzitwatin.nl gepresenteerd. De website is gemaakt door VeiligheidNL en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Asbest in tampons?
Opvallend was het persbericht, waarin gesteld werd dat de overheid de ‘strijd aangaat tegen misinformatie’ en ‘op internet rondslingerende geruchten over chemische stoffen in producten’. Met als absurd voorbeeld: Zit er echt asbest in tampons? “Het internetportaal moet tegenwicht bieden aan de niet altijd even betrouwbare en objectieve informatie die rond kan slingeren op Facebook en zo de huiskamers van veel jonge ouders binnenkomt”
Wij vinden dit een ridiculisering van de zorg die leeft bij veel jonge ouders. WECF startte al tien jaar geleden met een internetportaal www.eenveilignest.nl waarin vragen werden beantwoord over stoffen en productgroepen door een vast team van wetenschappers en toxicologen. De afgelopen tien jaar heeft WECF, ook ver na afloop van het project dat drie jaar liep, nog vele consumentenvragen binnengekregen. En de vragen waren vaak veel substantieler dan het onzinnige ‘zit er asbest in mijn tampon?’. Consumenten hebben het recht om te weten welke ingredienten er in hun producten zitten. Bij speelgoed ontbreekt bijvoorbeeld etikettering volledig. WECF verwelkomt daarom iedere vorm van transparantie over chemicaliën, maar ziet de nieuwe overheidswebsite vooral als een poging om consumenten gerust te stellen, terwijl er wel degelijk reden tot zorg is.
Zorgen zijn terecht
De website suggereert dat de Nederlandse en Europese wetgeving de consument optimaal beschermt. Helaas is dit niet het geval. De Nederlandse consument moet zich wel degelijk zorgen maken over gevaarlijke stoffen in bijvoorbeeld speelgoed of tampons. Het European Environmental Bureau (EEB) concludeert deze week uit eigen onderzoek dat bestaande Nederlandse wetgeving niet wordt gehandhaafd. Maar liefst 68 Nederlandse bedrijven hebben geen volledige veiligheidsdossiers voor hun chemische stoffen ingediend, dus kan de consument er niet van op aan dat hun producten veilig zijn. En ook ANSES, de Franse tegenhanger van het RIVM, beval fabrikanten vorig jaar nog om kankerwekkende en hormoonverstorende in maandverband of tampons te eliminineren of te minimaliseren.
Sascha Gabizon, Directeur WECF International: “Europese wetgeving loopt jaren achter op de laatste wetenschappelijke inzichten en moet worden aangescherpt. Recente onderzoeken tonen aan dat ook op onze markt geìmporteerde producten zoals speelgoed te vinden zijn die schadelijke stoffen bevatten die volgens Europese wetgeving verboden zijn. Transparantie hierover zou ook onderdeel moeten zijn van de adviezen op ‘Waarzitwatin’. “
Belgie geeft wél duidelijke consumenten tips over gevaarlijke stoffen
Dat risico-informatie wel degelijk ook kan worden gegeven liet men vorige week in België zien. De Hoge Gezondheidsraad, het wetenschappelijk adviesorgaan van de Belgische overheid, publiceerde een lange lijst met 28 concrete aanbevelingen waarmee de bevolking zelf het contact met schadelijke stoffen kan beperken. De adviezen betreffen het verminderen van de blootstelling van kleine kinderen aan plastic speelgoed, het niet opwarmen van voedsel in plastic bakjes in de magnetron of in teflonpannen, het mijden van haarverf, nagellak en geparfumeerde schoonmaakproducten. Dit is het soort informatie dat ook op Watziterin zou moeten staan, aldus WECF. Het is een gemiste kans dat dit niet is gebeurd. Ook andere Europese landen zoals Zweden , Denemarken en Frankrijk zorgen voor strengere wetgeving en meer voorlichting. Nederland zou hier een voorbeeld aan kunnen nemen.”
“Normaal gebruik”
Er zijn proeven gedaan die laten zien dat er in geimporteerd plastic speelgoed uit China, gerecyceld plastic uit de electro-industrie zit, waar gevaarlijke stoffen in zitten die er in de EU niet in mogen zitten. Bovendien heeft de site het steeds over ‘normaal gebruik’, maar een klein kind houdt zich helaas niet aan de ‘normale’ gebruiksregels, die stopt alles in zijn mond.
Margriet Mantingh, expert bestrijdingsmiddelen WECF wijst erop dat de website de toepassing van normaal gebruik in en om huis van pyrethoiden (tegen insecten) als ‘veilig’ beschouwd. Tot deze groep van insecticiden behoren o.a. het voor insecten zeer gifitge permethrin, een stof die kankerverwekkend en mogelijk hormoonverstorend is, en het voor insecten extreem giftige deltamethrin waarvan de effecten op de gezondheid onvoldoende onderzocht zijn. Het is alweer een een gemiste kans van Watzitwaarin om de consument duidelijke informatie te geven: gebruik geen pyrethroiden in en om huis en zeker niet in een babykamer. Voor baby´s en jonge kinderen zijn vaak speciale aanwijzingen nodig.
Ook over brandvertragers is de informatie onvolledig en zeker niet volgens de laatste wetenschappelijke inzichten. Zo wordt gesteld dat bromide brandvertragers levens redden, terwijl recente studies laten zien dat veel brandvertragers zo veel gif vrijgeven tijdens een brand, dat mensen aan de giftige rook en niet aan de brand zelf sterven
Grote informatiebehoefte
Positief is de erkenning door de overheid en RIVM dat er een grote informatiebehoefte leeft bij de Nederlandse bevolking. Helaas is ‘Waarzitwatin’ te terughoudend met echte risico- informatie.
WECF mist een echt onafhankelijk consumentendesk waar consumenten met vragen naar toe zouden kunnen gaan. WECF startte tien jaar geleden zelf met een internetportaal www.eenveilignest.nl waarin vragen werden beantwoord over stoffen en productgroepen door een vast team van wetenschappers en toxicologen.
Sascha Gabizon: “We adviseren de overheid om dit soort diensten vooral te delegeren naar onafhankelijke organisaties. Als WECF kunnen we de Nederlandse consument alleen maar aanraden om wel degelijk verder te kijken dan deze nieuwe, en helaas zeer onvolledige site”
Meer consumenteninformatie:
- Website van de Vlaamse Gezinsbond: https://www.goedgezind.be/hormoonverstoorders
- Deense overheidsbrochure: https://eng.mst.dk/media/mst/69080/Expecting%20a%20baby.pdf
- WECF Consumentenbrochures Een Veilig Nest: http://www.eenveilignest.nl/publicaties/
- EDCfree website: https://www.edc-free-europe.org/pages/nl
