Twee mannen met een rode knop ontmoetten elkaar in Singapore. Het kan zomaar uitlopen op een rampzalige mislukking. Maar het zou evengoed het begin kunnen zijn van een historische doorbraak. Een einde aan de oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea. Een begin van nucleaire ontwapening. Vandaag is het onmogelijke gebeurd, wie weet wat er ons nog meer te wachten staat.
Een ding is zeker. Niemand weet zeker hoe dit afloopt. Onderweg naar Singapore liet Trump zien waarom. Opnieuw liet hij zich kennen als een grillige egocentrische president die zijn vrienden aanvalt en zijn vijanden omarmt. Hij pleitte voor toelating van Rusland tot de G7. Voor buurland en bondgenoot Canada resteerde enkel een speciale plek in de hel.
De Guardian waarschuwt dat we de top vooral niet als onderhandelingen moeten zien. Het is een show voor twee leiders die met andere doelen naar Singapore zijn gekomen. Onderhandelingen vergen een gezonde dosis realisme, een duidelijk doel en een strategie om dat te bereiken. Noord-Korea heeft zich jaren voorbereid op dit moment. Zo niet Trump. Voorafgaande aan de top had hij geen behoefte “aan te veel voorbereiding”. Als zelfverklaarde expert in de kunst van onderhandelingen heeft Trump voldoende aan “touch and feel”.
De vraag is waarvoor Kim naar Singapore is gekomen. Zijn doel is erkenning van Noord-Korea als respectabel lid van de wereldgemeenschap. Dat doel is met de show in Singapore al gerealiseerd. Verder lijkt Kim vooral uit te zijn op verlichting van de economische sancties en veiligheidsgaranties van de Verenigde Staten.
Dat Noord-Korea zijn kernwapens volledig, verifieerbaar en onomkeerbaar zal opgeven is moeilijk voorstelbaar. Zij vormen een levensverzekering voor de machthebbers in Pyongyang. Machthebbers die zich bovendien zeer bewust zijn van de wijze waarop Trump zich eenzijdig terugtrok uit de nucleaire deal met Iran.
Als Singapore uitloopt op een faliekante mislukking dan moeten de burgers in Noord-Korea en de buurlanden vrezen voor een gevaarlijke escalatie. Een grillige president die dreigt met “fire and fury” en opschept over een rode knop die groter is dan die van Kim is tot alles in staat.
Maar voorlopig hebben Trump en Kim beiden belang bij een goede afloop van de show. Daarom moeten we vooral vrezen voor een deal waarmee Trump zelfvoldaan naar Washington terugkeert terwijl Kim zijn machtsbasis verzekerd en versterkt weet en we nog maar moeten zien of het ooit tot nucleaire ontwapening zal komen.
De “overeenkomst” die Kim en Trump vandaag hebben getekend wordt nu al bekritiseerd door diverse analisten. De inhoud van het document is vaag en bovendien een herhaling van beloftes die al eerder zijn gedaan.
Vandaag is een historische diplomatieke stap gezet, maar volledige denuclearisatie van het Koreaanse schiereiland wordt alleen mogelijk als er buiten deze “two men-show” een proces start op basis van internationaal recht en bestaande verdragskaders voor nucleaire ontwapening. Als Kim en Trump écht geschiedenis willen schrijven, ondertekenen ze bijvoorbeeld het internationale verbod op kernwapens en ratificeren ze het alomvattend kernstopverdrag (Comprehensive Nuclear Test Ban Treaty).
“Het verleden bepaalt niet onze toekomst. Het is de moeite waard om te investeren in vrede.” zei Trump terwijl alle camera’s op hem waren gericht. Ik hoop, waarschijnlijk net als u, dat deze woorden worden omgezet in daadwerkelijke actie. In de tussentijd vrees ik dat ik regelmatig op Twitter moet kijken of Trump of Kim niet van gedachten zijn veranderd.
Jan Gruiters is algemeen directeur van PAX
