In het Westen wordt de dood beschouwd als iets definitiefs. Maar een bijzonder Tibetaans fenomeen toont aan dat de grens tussen leven en dood soms helemaal niet zo duidelijk is. In wat de Tibetanen tukdam noemen, sterven boeddhisten op gecontroleerde manier in meditatie. En hoewel ze klinisch dood zijn verklaard, blijven ze vaak rechtop zitten in een meditatiehouding. Hun lichamen vertonen dagen en soms wekenlang geen tekenen van verval. Vanuit het Tibetaans-boeddhistisch standpunt is de persoon nog niet overleden, het bewustzijn is nog steeds aanwezig en behoedt het lichaam voor ontbinding.
Hoe dit alles in z’n werk gaat wordt prachtig in beeld gebracht door regisseur Donagh Coleman. Hij maakte de documentaire Tukdam. De film volgt het allereerste wetenschappelijke onderzoek naar tukdam, dat geleid wordt door de beroemde neurowetenschapper Richard Davidson van de Universiteit van Wisconsin. Met toestemming van de Dalai Lama wordt het onderzoek uitgevoerd onder de Tibetaanse gemeenschap dat in India in ballingschap leeft. En aangezien veel van de tukdam-sterfgevallen plaatsvinden in de kloosters en kluizenaarshutten in de Himalaya, is dit niet altijd even makkelijk.
Naast het wetenschappelijk onderzoek, is er aandacht voor de Tibetaanse opvattingen over de verbinding tussen geest en lichaam. Een bijzondere film waarin de Westerse opvattingen over leven en dood worden uitgedaagd. De film Tukdam is op 8 januari te zien om 15.20 uur bij NPO 2 en daarna online terug te kijken.
Daarnaast is er nog een documentaire die je alles vertelt over de Westerse kijk op het boeddhisme. Kijk dit tweeluik waarin je ervaart wat de meerwaarde is van het boeddhisme voor onze samenleving.
