Sociaal ondernemerschap – waarbij financieel en maatschappelijk rendement hand in hand gaan – is sterk in opkomst en voor een groeiend aantal ‘reguliere ondernemers’ reden een extra dimensie aan de bestaande bedrijfsvoering toe te voegen. Bekend zijn natuurlijk de voorbeelden van Ben & Jerry’s en de Bodyshop, of meer recent Marqt en Buurtzorg. Maar ook voor goede doelen biedt sociaal ondernemerschap handvaten om bestaande “assets” om te zetten in duurzame, inkomen genererende activiteiten.
Ondernemerschap en goede doelen zijn nu niet direct een logische combinatie. Maar door als goed doel vragen te stellen als “waar ligt onze kracht?”, “hoe ziet ons netwerk er uit?”, “welke bestaande bezittingen kunnen wij mogelijk vermarkten?” en “is onze kennis van waarde voor het bedrijfsleven?” worden kansen zichtbaar om met beperkte risico’s en middelen de weg van sociaal ondernemerschap in te slaan. Daarmee wordt de eigen organisatie voorzien van een duurzame, zelf gegenereerde stroom van inkomsten – vrij besteedbare middelen – en wordt de afhankelijkheid van geefgeld verkleind.
Even terug naar die eerste vraag: “waar ligt onze kracht?” Moeilijke vraag? Om je op weg te helpen, nog een aantal vragen: “met welke activiteiten bewerkstelligen wij onze missie?”, “welke activiteiten onderscheiden ons van vergelijkbare goede doelen?”, “waar staat onze organisaties bij donateurs om bekend?”
Mogelijke antwoorden zijn bijvoorbeeld: “de beschikking over een grote groep vrijwilligers”, “een sterk merk”, “een aantal locaties in Nederland”. Of gekeken naar activiteiten: “kennis van opkomende markten”, “verbinding met zorginstellingen”, “aansprekende partners of ambassadeurs”.
Het belangrijkste uitgangspunt bij het opstarten van een inkomen genererende activiteit is het werken vanuit eigen kracht en bestaande middelen. Goede doelen beschikken over tal van waardevolle bezittingen, tastbaar (vastgoed, vrijwilligers, emissierechten,…) of niet (toegang tot markten, kennis van doelgroepen,…). Het is aan het goede doel deze bezittingen te ontsluiten en om te zetten in een duurzame bron van inkomsten.
Ter afsluiting een voorbeeld van een goed doel dat met succes de weg van ondernemerschap is ingeslagen om zelfstandig een geldstroom op gang te brengen.
Ontwikkelingshulporganisatie Hivos strijdt tegen armoede, onderdrukking en discriminatie in ontwikkelingslanden. Een belangrijk onderdeel in haar programma is het ontwikkelen van toegang tot duurzame energie, bijvoorbeeld door de uitrol van biogas installaties in Cambodja. Doordat die installaties niet alleen bijdragen aan het verschaffen van werkgelegenheid en verbetering van de gezondheid van de lokale bevolking maar ook een sterk effect hebben op het terugdringen van de mondiale CO2 uitstoot is Hivos in staat zogenaamde emissierechten te realiseren op deze projecten. Die emissierechten leveren voor Hivos een “asset” op. Met de oprichting van het Hivos Klimaatfonds wordt deze “asset” ontwikkeld naar een inkomen genererende activiteit: organisaties en consumenten kunnen via het Hivos Klimaatfonds hun CO2 voetafdruk verkleinen door deze emissierechten van Hivos tegen betaling over te nemen.