Het onderzoek, uitgevoerd door een Egyptische onderzoeksjournalist en een Egyptische mensenrechtenorganisatie, richtte zich op nieuwe medicijnen voor Hepatitis C en kanker. Vooral de testen op de kankermedicijnen baren ons veel zorgen.
Kritiek
We hebben de testen voorgelegd aan een oncoloog en een deskundige op het gebied van klinische geneesmiddelentesten. Zij uitten kritiek op de methodologie van een aantal testen en betwijfelden of er valide wetenschappelijke resultaten uit naar voren zouden komen. Zo baart een test, die op een geneesmiddel voor borstkanker uitgevoerd werd, veel zorgen. De U.S. Food & Drug Administration heeft de goedkeuring van dit geneesmiddel teruggetrokken, omdat de potentieel levensbedreigende bijwerkingen niet opwogen tegen de beperkte werkzaamheid. Een saillant detail is dat de Egyptische overheid het farmaceutische bedrijf verzocht om de test te stoppen. De European Medicines Authority keurt het middel echter nog wel goed in combinatie met een ander geneesmiddel.
Onbetaalbaar
Verder hebben we onderzocht of de geneesmiddelen die in Egypte worden getest ook betaalbaar zijn op het moment dat ze op de Egyptische markt komen. Dit is in veel gevallen niet zo. Een op de vijf geneesmiddelen in ons onderzoek kost twintig keer meer dan het maandelijkse minimumloon. Veel proefpersonen in Egypte zeggen dat ze aan klinische testen deelnemen omdat ze op geen andere manier aan een behandeling kunnen komen. Bijvoorbeeld kankergeneesmiddelen zijn in Egypte heel duur. Daarnaast hebben weinig mensen een ziektekostenverzekering; 72% van de totale ziekteuitgaven worden uit eigen zak betaald.
Patiënt of proefkonijn?
Dit legt een fundamentele ongelijkheid bloot tussen kankerpatiënten in Europa en in Egypte. In Europa krijgen patiënten eerst een bewezen werkzaam en veilig middel toegeschreven, en een experimenteel middel pas als het eerste niet meer werkt. In Egypte echter hebben patiënten vaak die luxe niet. Zij moeten een experimenteel middel accepteren zonder te weten of het effectief en veilig is. Dit maakt patiënten in Egypte tot proefkonijnen voor de farmaceutische industrie en voor onderzoek waarvan ze uiteindelijk geen vruchten plukken.
Onduidelijke wetgeving
Egypte is na Zuid-Afrika de meest populaire bestemming in Afrika voor klinisch geneesmiddelenonderzoek. Gezien de politieke onrust van de laatste jaren is dit opmerkelijk. Tijdens en na de Arabische lente is het aantal testen in Egypte niet of nauwelijks afgenomen. Egypte heeft geen eenduidige wetgeving om klinisch geneesmiddelenonderzoek te reguleren. Hierdoor ontbreekt een duidelijke leidraad om schendingen (van internationale richtlijnen) vast te stellen en aan te pakken. Ook kampen de toezichthoudende instanties met onvoldoende financiering, wat de uitvoering van hun taak bemoeilijkt.