PGGM
Het pensioenfonds PGGM doet zijn aandelen in Petrochina, een dochter van CNPC, van de hand omdat het Chinese staatsbedrijf weigert over mensenrechten in Soedan te praten. Daarmee laat PGGM zien dat er geen Nederlandse pensioengelden geinvesteerd mogen worden in bedrijven die – al dan niet via hun moedermaatschappij – investeren in oorlog of die bijdragen aan mensenrechtenschendingen. Een goede gelegenheid voor de andere pensioenfondsen om te laten zien wat ze waard zijn.
De ambassadrice van China laat zien dat de Olympische Spelen in Beijing gevoelig liggen. Wij zijn niet voor een Olympische boycot door de Nederlandse sporters, maar vinden wel dat sport niet helemaal van politiek kan worden gescheiden. De Olympische Spelen bieden een goede gelegenheid om de rol van China buiten de landsgrenzen aan de orde te stellen. De Spelen zijn nu eenmaal geen waardevrij feest. Volgens het IOC is het doel ervan "bouwen aan een vreedzame en betere wereld". De Chinese regering zelf geeft de Olympische Spelen nadrukkelijk een politieke betekenis. Zij wil er internationaal een imago van vriendschap en moderniteit mee opbouwen. De motto's van de Spelen, 'harmonie tussen mens en natuur' en 'voorrang voor vrede', hebben niets met sport te maken. Het is een goede vraag of we kunnen vermijden om via de Spelen China's reputatie helemaal wit te wassen.
Chineese bedrijven in Soedan
De Chinese bedrijven beheersen de olie-industrie in Soedan, de grootste industrie van het land. Zoals in meer landen in Afrika, hebben Chinese staatsbedrijven in Soedan een uitstekende relatie met de regering en weinig oog voor de bevolking. Het lijkt ze zelfs niet uit te maken of er oorlog heerst of vrede. Het Chinese staatsbedrijf CNPC investeert sinds 1995 in Soedan, midden in een vreselijke burgeroorlog. China koos daarmee partij in die oorlog. Om de CNPC vrije toegang tot de oliegebieden te geven, werden honderdduizenden mensen gewelddadig van hun land verdreven en werden vele duizenden gedood. Dit heeft diepe wonden geslagen in Zuid-Soedan. Chinese staatsbedrijven zijn of waren betrokken bij een lange lijst wets- en mensenrechtenschendingen, van rassendiscriminatie en milieuvernietiging tot moord en gewelddadige verdrijving van grote aantallen mensen.
Geen compensatie voor de bevolking
In het vredesakkoord tussen de regering en de zuidelijke vertegenwoordigers van januari 2005 is vastgelegd dat de mensen wiens rechten zijn geschonden ten behoeve van oliewinning recht hebben op compensatie. Dit vredesakkoord vormt de basis van de Soedanese grondwet. Maar zelfs nu de grondwet haar hiertoe verplicht, steekt de CNPC geen vinger uit naar de bevolking. Dat is des te erger omdat zo de kans wordt vergooid om steun op te bouwen voor het wankele vredesproces. Ondertussen verdient de CNPC ergens tussen 1 à 2 miljard dollar per jaar in Soedan.
De grondwet van Soedan schrijft sinds 2005 voor dat de olie-industrie de 'hoogst bekende standaarden' voor maatschappelijk verantwoord ondernemen hanteert. De CNPC hanteert zeer lage standaarden. Chinese bedrijven hebben duizenden kilometers verhoogde wegen aangelegd dwars door de immense moerasgebieden rond de Nijl, zonder aan het milieu te denken. De wegen vormen dammen en veroorzaken aan de ene kant overstromingen en aan de andere kant droogte. De natuur en de plaatselijke economie raken erdoor ontwricht. De CNPC neemt alleen zuiderlingen aan als handarbeiders, het bouwt in opdracht van de regering islamitische scholen in niet-islamitische gebieden, en roept het leger erbij als mensen komen klagen. De grondwet verplicht de olie-industrie om de bevolking te consulteren bij ingrijpende beslissingen. Er is ons daar geen voorbeeld van bekend.
Help mee en stuur een brief!
Het wordt tijd dat de Chinese overheid haar ondernemingen op hun verplichtingen wijst, verplichtingen tegenover het internationale recht, en tegenover de grondwet van Soedan. Dat zijn geen westerse maatstaven maar verplichtingen die China zelf in alle vrijheid is aangegaan. De website www.su-dan.org biedt sinds kort een mogelijkheid om Chinese leiders uit te nodigen ècht aan een reputatie van vrede en harmonie te bouwen. Als zij dat niet doen, krijgen de Olympische Spelen ongewild een nare bijsmaak, en dat gunnen wij de sporters niet.