Partnerbericht

Honduras op het matje bij de VN-mensenrechtenraad

Is de mensenrechtensituatie in Honduras verbeterd sinds de vorige Universal Periodic Review in 2010?

Zoals elke lidstaat van de Verenigde Naties op een gegeven moment wordt beoordeeld op de mensenrechtensituatie is het 8 mei 2015 de beurt aan Honduras. Voor de tweede keer wordt de situatie in Honduras onderzocht door de Universal Periodic Review (UPR). Bij de eerste UPR in 2010 ontving Honduras 129 aanbevelingen. Nederland deed vier aanbevelingen omtrent vrijheid van de pers, onderzoek naar mensenrechtenschendingen en mensenrechtentraining voor politieagenten. Volgens Honduras zijn er 71 aanbevelingen geïmplementeerd. Peace Brigades International doet zelf vijf aanbevelingen in hun rapport[i]  over Honduras.

Onafhankelijke justitie die straffeloosheid beëindigt

Bij de UPR in 2010 herhaalden landen zoals Frankrijk, Zweden, Spanje, Italië, Mexico, Australië en Nederland de aanbevelingen die de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten en de Verenigde Staten al deden. Zij vroegen namelijk aan Honduras om onpartijdigheid, onafhankelijkheid en transparantie in het onderzoek, vervolging en bestraffing van mensenrechtenschendingen. In navolging van die aanbevelingen richtte de Hondurese staat een Juridische Raad op en stelde een Aanklager van Misdaden tegen het Leven aan. Desondanks heerst er nog steeds een hoge mate van straffeloosheid. Peace Brigades International (PBI) is van mening dat de staat ervoor moet zorgen dat de aanklager alle benodigde middelen heeft om bewijs te vinden en te onderzoeken en dat er een effectief getuigenbeschermingsprogramma is.

Erkenning en steun voor het werk van mensenrechtenverdedigers

Volgens PBI heeft Honduras niet laten zien dat het genoeg kennis bezit van economische, sociale en culturele rechten. Dit leidt in de praktijk tot publieke verklaringen die de verdediging van mensenrechten betwisten. De voorzitter van het congres, Mauricio Oliva, bagatelliseerde de wet voor de bescherming van mensenrechtenverdedigers met zijn uitspraak dat journalisten maar hun eigen beschermingsmaatregelen moeten treffen. Sinds 2003 zijn er 44 journalisten vermoord. Ook leidde het tot bevooroordeeld gebruik van de wet. PBI observeerde meerdere zaken waarbij kleine boeren aangeklaagd werden voor onrechtmatig inbezitneming van land maar eigenlijk hun eigen territorium verdedigden. Mensenrechtenverdedigers en journalisten worden gecriminaliseerd en aangeklaagd voor smaad. Het gebrek aan respect en steun aan mensenrechtenverdedigers kwam ook tot uiting toen de Hondurese staat de legale status van vier duizend non-gouvernementele organisaties annuleerde vanwege een zogenaamde foutieve administratie.

 

Promotie en respect voor mensenrechten

PBI ontving verschillende klachten over de impact van de militarisering op het gebied van de verdediging van mensenrechten. Het leger nam in de afgelopen twee jaar politietaken over, terwijl dit in strijd is met nationale en internationale wetten. Het gebruik van geweld tijdens de uitzettingen van kleine boeren van hun boerderijen nam toe onder het presidentschap van Hernández. PBI raadt aan om de basis richtlijnen van de VN te implementeren aangaande uitzettingen en verplaatsing en roept op om het leger niet in te zetten inzake burgerveiligheid en geen private beveiligers meer bij uitzettingen.

Adequate en effectieve beschermingsmechanismes mensenrechtenverdedigers

“Noch de voorzorgsmaatregelen die opgedragen waren door de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten, noch de herhaalde aanbevelingen gedaan door VN experts zijn genoeg geweest om Honduras te bewegen om tot actie over te gaan om journalisten en mensenrechtenverdedigers te beschermen,” Frank la Rue en Margaret Sekaggya, speciale rapporteurs van de VN voor de vrijheid van meningsuiting en expressie, april 2014.

Tijdens het bezoek van bovenstaande rapporteurs werd het duidelijk dat sommige mensenrechtenverdedigers die gebruik maakten van de beschermingsmechanismes vermoord waren. PBI ziet ook enige verbeteringen. In 2015 wordt er op uitnodiging van Honduras een VN kantoor geopend van waaruit de mensenrechten situatie constant geobserveerd kunnen worden. In februari 2015 is besloten om de Wet ter Bescherming van Mensenrechtenverdedigers, Journalisten en Justitie medewerkers te bespreken en mogelijk door te voeren in congres. PBI roept ook op tot het herzien en versterking van de Nationale Commissie voor de Mensenrechten Honduras (CONADEH) om zo een effectieve en onafhankelijk orgaan te garanderen die de supervisie heeft of het land zich houdt aan haar verplichtingen aan mensenrechten organisaties. Gedurende zijn presidentschap bezuinigde president Hernández namelijk fors op CONADEH.

Vrije toegang tot publieke informatie, participatie en vrije, voortijdige consultatie

“De Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten ontving ook alarmerende informatie over moorden, gewelddadigheden en doosbedreigingen tegen inheemse leiders. Speciaal degenen die hun territoria en natuurlijke grondstoffen verdedigen in de context van de ontwikkeling van mega projecten zonder voortijdige en geïnformeerde consultatie,” Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten, december 2014.

PBI vraagt Honduras om nationale mechanismes in het leven roepen die de garantie geven dat voldaan wordt aan de International Labour Organisation Conventie 169 en de Verklaring van de Rechten van Inheemse Mensen. Daarin staat dat burgers, ook de inheemse mensen, het recht hebben om voortijdig geïnformeerd en geconsulteerd te worden over (bouw)projecten in hun woonomgeving. In Honduras schort het vaak aan de naleving van deze wetten.

Vrijdag 8 mei wordt de mensenrechten situatie van Honduras besproken bij de UPR in Genève.

Lees meer over Peace Brigades International op www.peacebrigades.nl of www.pbi-honduras.org

 

[i] Rapport PBI Honduras: 2015 Universal Periodic Review