Expert mensenhandel. Dat klinkt nogal luguber.
Ik werk bij het MetaStory Instituut. Wij genereren aandacht voor de strijd tegen sociaal onrecht, en in het bijzonder tegen mensenhandel. Een van de manieren waarop we dat doen, is door aan de CHE de post-hbo Bestrijding Mensenhandel en een minor Aanpak Mensenhandel te geven.
Hoe ben je in deze ‘business’ beland?
Als politieagent kwam ik in aanraking met vrouwen in de straatprostitutie. Eén gesprek bleef me bij. Ik weet niet meer waarom we deze vrouw aanhielden, wel dat ik haar op het bureau vroeg: wie ben
jij, wat is jouw verhaal? Toen ze haar hart uitstortte, besefte ik dat waarschijnlijk nog nooit iemand haar die vraag had gesteld. Dat raakte me. Ieder mens verdient het dat er iemand is die naar je omkijkt. Om iets te kunnen betekenen voor deze mensen, heb ik mijn baan opgezegd en ben ik naar het buitenland vertrokken.
Wat heb je daar gedaan?
Ik heb 8 jaar in Oost-Europa gewoond en gewerkt, waarvan het grootste deel in Letland. Daar heb ik een project tegen mensenhandel opgezet. We richtten ons met name op Letse vrouwen met
een Russische achtergrond die in de straatprostitutie werkten. We begonnen een café waar zij hun verhaal kwijt konden, brachten ze in contact met andere hulpverleners en boden opvang voor wie
‘eruit’ wilde stappen. Verder hebben we geïnvesteerd in preventie, scholing en in gesprekken met klanten. Letland is onderdeel van de EU, het leven is er goedkoop. Elke week komen er mannen uit Zweden, Nederland, Duitsland en Engeland naar de stad voor seks. Wij vertelden ze over de situatie waar de prostituees in zitten en legden ze voor: wat doe jij?
Wat voor reacties kreeg je?
Sommigen zeiden ronduit: wat is het probleem? Wij hebben geld, zij hebben het nodig. Anderen stonden meer open. Je merkt wel dat groepsdruk een rol speelt. Ze weten vaak dat het niet oké is, maar
willen niet onderdoen voor hun vrienden. Ik zei dan altijd: jij bent een volwassen man, je hebt een keuze.
We hebben het nu vooral over prostitutie, maar mensenhandel is breder toch?
Ja. Het gaat ook om arbeidsuitbuiting. Denk aan Polen die hier 15 uur per dag moeten werken onder slechte omstandigheden, minder betaald krijgen dan waar ze recht op hebben en niet op vakantie mogen. Ook gedwongen criminaliteit en orgaanhandel zijn vormen van mensenhandel.
Hoe groot is het probleem precies?
Vorig jaar heeft de Nationaal Rapporteur Mensenhandel voor het eerst een schatting gemaakt. In Nederland zou het gaan om 6.250 mensen. Het lastige is dat de officiële registraties een topje van de ijsberg zijn. Daaronder gaat een grijze wereld schuil die we niet goed in beeld hebben.
Gaat het met de strijd tegen mensenhandel de goede kant op?
Ik zou graag zeggen dat mensenhandel over 25 jaar niet meer bestaat. Maar dat
is niet reëel. Zolang er armoede is, blijft mensenhandel bestaan. Simpelweg omdat mensen proberen uit uitzichtloze situaties te ontsnappen. En daar maken criminelen gebruik van. Als wij een vrouw uit de prostitutie halen, staat er morgen een ander. Daarom moeten we ook investeren in preventie.
Het lijkt me frustrerend als je weet dat je dweilt met de kraan open.
Dat is ook zo, maar elk mens dat je een beter leven kunt geven telt. De succesverhalen helpen je te beseffen: het is mogelijk. Gelukkig boeken we in Nederland vooruitgang. Er komt steeds meer samenwerking op gang tussen organisaties en professionals die te maken hebben met mensenhandel.
Waarom is die samenwerking belangrijk?
Omdat we daardoor mensenhandel eerder signaleren en beter kunnen aanpakken. Als de politie weet dat iemand al bekend is bij jeugdzorg of dat de gemeente al alarm heeft geslagen, kom je eerder tot een zaak. Om die reden zou ik graag zien dat er bijvoorbeeld hotelmedewerkers, docenten of mensen in de zorg de post-hbo Bestrijding Mensenhandel volgen, zodat zij signalen herkennen.
Wat levert de post-hbo deelnemers op?
Je leert veel over mensenhandel. Niet alleen van ons, maar ook van elkaar. Een arbeidsinspecteur en een hoofd mensenhandel bij de politie kijken bijvoorbeeld op een andere manier naar mensenhandel. Ook de contacten die je opdoet zijn waardevol. Er zijn nu 90 professionals in Nederland die deze opleiding hebben afgerond. Die weten elkaar te vinden, onder meer tijdens alumnidagen. Je netwerk wordt heel groot en daarmee word je effectiever in de strijd tegen mensenhandel.
De post-hbo Bestrijding Mensenhandel zal ook in het voorjaar starten.
Kijk voor meer informatie op CHE.nl/bestrijdingmensenhandel
voor meer informatie.
