De rol van lokale en inheemse gemeenschappen bij de besluitvorming over een landschap is essentieel. In rurale gebieden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika wonen gemeenschappen vaak al generaties lang in één gebied. Voor hun levensonderhoud zijn zij veelal afhankelijk van de hen omringende natuur die ze om die reden op een duurzame manier gebruiken en beheren. Als in het gebied veranderingen plaatsvinden, bijvoorbeeld door de aanleg van een industriële plantage of een mijn, heeft dat grote gevolgen voor hun bestaanszekerheid.
Schending van rechten
Hoewel deze gemeenschappen veel kennis hebben over het landschap en de natuur en zij als eerste de (negatieve) gevolgen van veranderingen daarin ondervinden, worden zij in veel landen nauwelijks betrokken bij de besluitvorming over het landschap. Daardoor worden ze overvallen door ontwikkelingen, zoals de aanleg van wegen en de komst van bedrijven, die er bijvoorbeeld toe leiden dat hun land wordt ingenomen, of dat ze geen toegang meer hebben tot producten uit het bos.
Dit druist niet alleen in tegen hun recht op beschikbaarheid van water, voedsel en bouwmaterialen, hun recht op religieuze plekken en inspraak, maar kan bovendien leiden tot ernstige conflicten, waarbij gemeenschappen te maken krijgen met stigmatisering als crimineel of rebel of met de inzet van veiligheidstroepen die geweld gebruiken om protesten tegen landonteigening voor grote projecten te onderdrukken. Uit cijfers van Global Witness (2018) blijkt dat in 2017 207 mensen zijn vermoord omdat zij opkomen voor de bescherming van hun land en natuur.
Conflicten voorkomen
Door een open dialoog en transparante besluitvorming kunnen conflicten worden voorkomen. Bovendien is de inbreng van lokale en inheemse groepen, dankzij hun uitgebreide kennis gebaseerd op de traditie van vele generaties, cruciaal om te komen tot duurzaam landschapsbeheer. Maatschappelijke organisaties, zoals IUCN NL en haar lokale partners, slaan daarom de brug tussen deze gemeenschappen en invloedrijke partijen, zoals overheden en private ondernemingen.
