Partnerbericht

Het andere gezicht van geweld in Colombia

Het land van drugs, guerrillas en Tanja Nijmeijer. Dat zijn de onderwerpen die wij Nederlanders over Colombia te zien krijgen. ‘De FARC zweert ontvoeringen af’ en ‘ FARC-rebellen doden elf militairen’ zijn de titels die het afgelopen half jaar boven het nieuws van de grote kranten stonden. En daar blijft het bij. De oorlog die Colombia al bijna 50 jaar teistert,  waarin meer dan zeventigduizend mensen zijn vermoord en waarin de strijd van ‘de Marxistische rebellen’ een grote rol heeft gespeeld, is bekend.  De verantwoordelijkheid van paramilitairen, die immers beschuldigd worden van minstens zo veel oorlogsmisdaden als de rebellen, blijft daarentegen verbazingwekkend onbelicht.

            Colombia is een van de gevaarlijkste plekken ter wereld voor mensen die strijden tegen straffeloosheid:  de straffeloosheid van misdaden begaan door daders verbonden met de staat. De wil en de vakkundigheid waarmee leden van guerrilla bewegingen berecht worden in Colombia is bewonderenswaardig voor een land dat al decennia worstelt met een intern conflict. Gerechtigheid voor slachtoffers van politiek, militair, politie en paramilitair geweld kampt echter met grote obstakels zoals amnestiewetten en politieke corruptie, waardoor er nauwelijks vooruitgang geboekt wordt.

De strijd van  mensenrechtenverdedigers, advocaten, vakbondslieden en medewerkers van het Hooggerechtshof wordt bovendien ernstig gestagneerd door bedreigingen, vaak  in de vorm van serieus geweld, georganiseerd door paramilitaire groepringen die vaak gelieerd zijn aan overheidsinstanties. Het recente onderzoek van het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft aangetoond hoe diep de banden zijn tussen de politieke elite en paramilitaire leiders, wat de strijd tegen straffeloosheid voor paramilitaire misdaden problematisch maakt.  De processen worden gehinderd door een algemeen klimaat van terreur en aanvallen tegen de onafhankelijkheid van de rechtelijke macht. Advocaten die kwetsbare groeperingen zoals inheemse bevolkingsgroepen vertegenwoordigen zijn nu zelf het slachtoffer van paramilitair  geweld, waardoor de toegang tot het rechtssysteem voor slachtoffers nog beperkter wordt.

In het laatste rapport van de VN Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (UNHCHR) werd de aandacht gevraagd voor de kwetsbare situatie waarin mensenrechten verdedigers in Colombia zich bevinden. Er werd gewezen op de toename van dreigingen in 2011. Leden van organisaties die Peace Brigades International (PBI) begeleidt in de Magdalena Medio en in de Curbaradó and Jiguamiandó regio’s zijn ook herhaaldelijk slachtoffer geweest van doodsbedreigingen, ontvangen brieven met kogels en worden gevolgd tijdens het bezoeken van cliënten. PBI heeft daarom ook veelvuldig aandacht gevraagd voor de veiligheid van inheemse leiders die vechten voor landteruggave in de deze regio’s aan de hand van het restitutie proces dat het Hooggerechtshof van Colombia in 2010 is begonnen.  Bescherming vanuit de staat voor deze mensen blijft echter uit, met alle gevolgen van dien. Afgelopen maart werd een van de gemeenschapsleiders Manuel Ruiz samen met zijn 15-jaar oude zoon and in de Curbaradó rivier dood gevonden na een serie van paramilitaire doodsbedreigingen.PBI sluit zich daarom aan bij de mening van Todd Howland, Vertegenwoordiger van de UNHCHR in Colombia  dat “de verplichting van staten om mensenrechten verdedigers te beschermen een fundamenteel principe is. Integrale bescherming vereist een gecoördineerde respons van verschillende staatsorganen, het onderzoeken van de oorzaken van dreigingen en het straffen van de verantwoordelijken”. 

Met selectieve gerechtigheid  zal de strijd van mensenrechtenverdedigers tegen straffeloosheid niet gewonnen kunnen worden. Nu de FARC na jaren van militaire terreuroffensieven inderdaad terrein verliest en de leden langzaam maar zeker veroordeeld worden, is het de hoogste tijd om de bladzijde om te slaan en nu de andere kant van het geweld in Colombia aan het licht te brengen. “Time that passes is truth that escapes”.

 

 

 

PBI is een door de Verenigde Naties erkende non-gouvernementele organisatie. Wij zenden vrijwilligers uit de hele wereld uit om bedreigde mensenrechtenverdedigers te begeleiden in hun strijd voor de bescherming van de mensenrechten. Voor meer informatie over onze organisatie of mensenrechtenverdedigers in Colombia: www.peacebrigades.nl