17 juni: in Jerusalem, een kleine plattelandsgemeenschap in the Shiselweni-regio, in het zuiden van Swaziland, zitten de leden van de Thwala familie gekluisterd aan een kleine radio. Ze luisteren naar de wedstrijd Frankrijk-Mexico, een van de wedstrijden van het WK voetbal in Zuid-Afrika.
Zij hebben zich verheugd op dit gedenkwaardige evenement. Niet alleen zijn zij, net zoals miljoenen anderen over de hele wereld, fervente voetballiefhebbers, dit WK is nog memorabeler omdat het, voor de eerste keer in de wereldgeschiedenis, plaatsvindt in Afrika, in hun buurland Zuid-Afrika. Het land heeft wereldwijd het hoogste percentage hiv-geïnfecteerden: 1 op elke 4 Swazi’s heeft hiv.
Voor Jeremiah Thwala, 48 jaar oud en hoofd van de familie, is de WK een welkome verademing na de misère van de afgelopen twee jaar. Zijn leven werd beheerst, en bijna afgekapt, door zijn dubbele infectie met hiv én tuberculose (tbc) – een dodelijke combinatie. Helemaal voor Jeremiah, want hij bleek ook nog eens multiresistente tbc te hebben: een vorm die veel moeilijker te behandelen is dan gewone tbc. Een behandeling met aidsremmers en een complexe medicijnenkuur geeft hem zijn leven terug.
Zijn vrouw, Patricia Masuku, was dit niet gegund. Zij overleed 5 jaar geleden omdat de familie dacht dat haar ziekte te wijten was aan toverij: een vloek die over haar uit was gesproken door hun buren. En dus riepen zij niet de hulp van een arts in. Zij is niet de enige in Swaziland die slachtoffer is geworden van dit soort overtuigingen. Maar gelukkig zijn er, net zoals Jeremiah, tegenwoordig genoeg anderen die zich wél laten testen en wél nog leven, dankzij een gratis behandeling.
Terwijl de wedstrijd vordert, kijkt Jeremiah om zich heen. Hij kijkt naar zijn twee tienerzonen en zijn dochtertje. Vol spanning luisteren ze naar de commentator. Nu is hij nog werkloos, vanwege zijn ziekte. Maar hij gaat gestaag vooruit en nu heeft hij, zo zegt hij, in ieder geval de kans om zijn kinderen groot te brengen en zijn eerste kleinkind mee te maken. Maar, zo zegt hij ook tegen mij: ‘Ik heb een tweede kans gekregen, en daar zal ik eeuwig dankbaar voor zijn. Maar ik had het ook graag gewenst voor mijn vrouw.’
Met volle teugen geniet hij van de wedstrijd. Voor velen is deze wedstrijd wellicht niet heel speciaal, maar voor Jeremiah en zijn kinderen is het magisch.
Artsen zonder Grenzen werkt sinds 2007 in Swaziland. In de zuidelijke regio Shiselweni bieden onze hulpverleners medische zorg aan mensen met tuberculose en hiv en/of aids. Tuberculose is de grootste doodsoorzaak van mensen met hiv. Eén ziekte van de twee behandelen is niet genoeg: aidspatiënten kunnen nog steeds aan tbc doodgaan en tbc-patiënten sterven vaak aan hiv/aids. Artsen zonder Grenzen geeft daarom een geïntegreerde behandeling. Eind 2009 kregen meer dan 3.300 mensen een behandeling tegen tuberculose en kregen 8.000 mensen een aidsremmende behandeling van Artsen zonder Grenzen. Multiresistente tbc maakt een opmars in Swaziland. In 2009 behandelde Artsen zonder Grenzen er 96 patiënten voor deze extra gevaarlijke vorm van tbc.