Om de overheid en het bedrijfsleven te kunnen controleren zijn journalisten soms afhankelijk van anonieme bronnen: mensen die beschikken over gevoelige informatie en bereid zijn deze te delen met de pers. Een veilig platform zoals Publeaks Nederland is daarvoor onmisbaar. Publeaks werd in 2013 opgezet door Free Press Unlimited.
Dankzij Publeaks zijn er in Nederland al enkele zaken aan het licht gekomen, zonder dat de identiteit van de tipgever werd onthuld. Zo kwam EenVandaag te weten dat tientallen mensen ongeoorloofd het medische dossier van realityster Samantha de Jong, beter bekend als Barbie, bekeken. Ook maakte de Volkskrant dankzij Publeaks bekend dat 50Plus-leider Henk Krol als hoofdredacteur van de Gay Krant jarenlang de betaling van pensioenpremies voor zijn personeel heeft ontdoken. Deze voorbeelden tonen aan dat een goed functionerende democratie burgers en de media nodig heeft om controle op de overheid en bedrijven te versterken. Zo kunnen machtsmisbruik, sociale onrechtvaardigheden en corruptie voorkomen worden. Maar hoe doe je dat zonder zelf risico te lopen?
Hoe kan ik tips delen?
De eerste stap is om de Tor-browser te downloaden. Dit is een browser net zoals Chrome en Safari, maar dan één waarbij jouw surfgedrag niet kan worden getraceerd. Als je Tor gebruikt reist je informatie willekeurig door een groot netwerk van computers. De tussenliggende servers verbergen je identiteit. Vervolgens ga je naar de Publeaks website.
Bij de tweede stap kun je kiezen welke mediapartners toegang krijgen tot je tip en gedeelde documenten. Het is hierbij raadzaam om een inschatting te maken van hoe goed het thema waarover je wilt lekken aansluit bij de media organisatie. Daarna kun je in stap drie de documenten uploaden die je wilt delen, met een korte toelichting.
Als laatste wordt er een unieke code gegenereerd. Bewaar deze code goed, want je kunt deze gebruiken om opnieuw in te loggen op het platform en eventuele vragen van journalisten te beantwoorden over de informatie die je hebt gedeeld.
En dan?
Het is vervolgens aan de onderzoeksjournalisten om te controleren of de tips relevant en betrouwbaar zijn. Een verhaal dat misstanden publiekelijk aan de kaak stelt, wordt pas gepubliceerd na grondig onderzoek van de feiten. Niet alle tips die bij Publeaks binnen komen leiden uiteindelijk tot publicatie. Soms heeft de journalist ook aanvullende informatie nodig om het verhaal rond te krijgen en daarom is het van belang om af en toe opnieuw in te loggen met je unieke code. En dan, wie weet, leidt jouw tip wel tot een onthullend verhaal en ben jij de stille held achter het nieuws.
Interesse?
Heb je zelf een misstand die je graag veilig wilt delen met de pers of wil je meer te weten komen over Publeaks? Kijk dan op publeaks.nl voor meer informatie.
De leden van Publeaks zijn 1Limburg, Algemeen Dagblad, De Coöperatie, EenVandaag, Follow the Money, Investico, De Limburger, NOS, NRC, Nu.nl, RTL Nieuws, SOMO, Trouw, Tweakers, Villamedia, en De Volkskrant.
