In het romantische beeld van een visser op zee is dat altijd een man, maar in werkelijkheid nemen vrouwen bijna de helft van het werk in de visserij voor hun rekening.
Wereldwijd leveren honderden miljoenen vrouwen een cruciale bijdrage aan elke stap in het proces. Vrouwen repareren vistuigen, organiseren vistochten en regelen vaak veiligheid, hygiëne, regelgeving en het management van visserijen. Vrouwen oogsten zeewier en schaal-en schelpdieren langs de kustlijnen. En het zijn vooral vrouwen die werken aan het voorbereiden en verwerken van de vangst, vanaf het moment van aanlanding tot verpakking.
Vrouwen zijn hier de baas
In de fabriek van Ms Aik wordt de Blauwe Zwemkrab geselecteerd en ingeblikt. Met een waarde van ruim US$300 miljoen per jaar, is de Blauwe Zwemkrab een van Indonesië’s meest waardevolle exportproducten. Dankzij de hoge vraag uit de VS, waar de krab een geliefd ingrediënt is van krabkoekjes en salades, is de krabindustrie sinds begin 2000 in waarde verdriedubbeld. Op dit moment biedt de krabindustrie in Indonesië werk aan ruim 90.000 vissers en 185.000 vrouwen.
Al wordt de Blauwe Zwemkrab gevangen langs alle kustwateren van Indonesië, het overgrote deel komt van de Noordelijke kustlijn van Java, het economische centrum van het land. Aan het oostpunt van Java ligt het eiland Madura, dat Oost-Java opvallend de vorm geeft van de klauw van een krab.
In het dorpje Padelegan op Madura is de Blauwe Zwemkrab de ruggengraat van de lokale economie en de grootste werkgever. Voor veel vrouwen, zoals de fabrieksmedewerkster Siti, is de krab een economische ader. ”Krabben spelen al heel lang een belangrijke rol voor mijn familie,” zegt ze. “Het werk dat de krab biedt heeft ons veel financiële stabiliteit gebracht. Dankzij deze inkomsten kunnen we naast het huishouden ook de school van de kinderen betalen.”
De bedreigingen van de Coral Triangle
Maar er is mogelijk een dreiging aan de horizon. De zeeën rond de kust van Padelegan vormen deel van de Coral Triangle, een gebied zo rijk aan zeeleven dat het ook wel de “Amazone van de zeeën” genoemd wordt.
Deze wateren zijn zo vol met leven, dat Indonesië de op een na grootste visproducent ter wereld is, na China. Verspreid over de eilanden werken meer dan zes miljoen mensen in de visserijsector, en vis voorziet meer dan de helft van de mensen in hun dagelijkse behoefte aan dierlijke eiwitten. Maar doordat de vraag naar vis, schaal-en schelpdieren blijft stijgen, worden sommige Indonesische soorten overbevist en zijn nu het lokale welzijn, de voedselzekerheid en de mariene biodiversiteit in gevaar.
Om de Blauwe Zwemkrabvisserij te helpen deze gevaren het hoofd te bieden, werkt Fish for Good samen met de lokale overheid, met visserijen en andere belangrijke partners aan het verduurzamen van de visserij. Geïnitieerd door de Marine Stewardship Council en mogelijk gemaakt door de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij, zorgt dit vierjarige programma voor verbetering van traceerbaarheid, verzameling van data en verbetering van visserijmanagement, zodat deze visserijen blijven bloeien. De voornaamste partners van Fish for Good Indonesië zijn de Indonesische Blue Swimmer Crab Association (APRI), wiens leden gezamenlijk 85% van alle Blauwe Zwemkrab in Indonesië verwerken, en de MMAF, het Ministerie van Maritieme Zaken.
Op weg naar duurzaamheid
Op het vaste land van Padelegan zijn de vrouwen de drijvende kracht. Zodra de vangst aankomt bij het kook-station van Adaifah, waar de krabben worden gestoomd, is het haar taak om de vangst te inspecteren en registreren.
Goede data is de basis van efficiënt visserijbeheer, daarom verzamelt ze informatie over wie de visser is, hoeveel werd gevangen en welk tuig werd gebruikt. Om te zorgen dat de vangst aan de regels voldoet, accepteert ze nooit krabben minder dan 10 cm lang en de zogenaamde “dragende” vrouwtjes, krabben die eitjes dragen.
“Onze kopers willen geen ondermaatse krabben,” zegt ze. “Als vissers per ongeluk een te kleine krab vangen, dan moet deze direct terug in zee. Als we te kleine krabben accepteren zal dit voor de langere termijn niet duurzaam zijn”
De vangst wordt in het kook-station gestoomd en verspreid over een handvol kleine verwerkingsfabrieken op het eiland, die “mini-plants” worden genoemd. Siti is onderdeel van het hele leger van vrouwelijke medewerkers die handmatig het vlees van de krab plukken. Voor haar is het heel belangrijk om onderdeel te zijn van iets duurzaams. “De zee en het leven onderwater is deel van ons allemaal,” zegt ze. “Het is aan ons om te zorgen dat we een duurzame toekomst creëren voor onze kinderen”
Buiten op het water dragen de vissers ook een steentje bij. Velen van hen zijn overgestapt op een nieuw type val, de “Bubu” val. Dit zijn opklapbare bamboe vallen. In tegenstelling tot de Gillnet brengt Bubu geen schade aan de krab en zorgt deze voor maximale versheid. De val selecteert vooral grotere krabben, waardoor bijvangst van andere soorten en kleinere krabben wordt geminimaliseerd.
Een gender-gelijke visserij
Padelegan’s vissers en medewerkers zijn trots op wat zij tot zover hebben bereikt, en zijn hoopvol dat ze op termijn het blauwe MSC-label kunnen aanvragen. Ze hopen ook dat de bijdrage die deze vrouwen leveren aan de visserij, in de toekomst meer erkenning zal krijgen.
Honderden miljoenen vrouwen in visserijen wereldwijd blijven ongezien en ondergewaardeerd… buitengesloten van besluitvorming ondanks hun expertise. Siti in het bijzonder wil dit graag veranderd zien, en vindt dat Padelegan’s successen een goede basis kunnen zijn om op verder te bouwen. “We hopen dat ons werk hier een bron van inspiratie is voor andere vrouwen in de wereld, vooral zij die werken in de visserijsector”.
Voor vragen van de media kunt u contact opnemen met:
MSC PR & Marketing
Astrid Kosters
0681222647
Relevante links:
Artikel over de Indonesische Blauwe Zwemkrab
