Om aids te bestrijden blijkt voorlichting een effectief wapen. Je ‘struikelt’ in de meeste ontwikkelingslanden over de condooms en billboards met teksten als ‘Beware of aids’. Ook tellen de landen vele HIV/aids organisaties die de bevolking bewust maken van de gevaren van HIV/aids. Maar voorlichting alleen is niet genoeg, want om het aids-probleem daadwerkelijk in te bedden in de maatschappelijke structuur is aanpassing nodig. Scholen, ziekenhuizen en bedrijven moeten leren omgaan met de gevolgen van aids om hun voortbestaan te garanderen.
Effect op de samenleving
De invloed van aids is groot, niet alleen op het persoonlijke leven van mensen, het dringt ook door in alle soorten dienstverlening. Weeshuizen groeien extreem waardoor het normale registratiesysteem niet meer werkt. De kindertelefoon in Namibië moet om kunnen gaan met vragen over aids naast vragen over pesten op school. Er ontstaan hele nieuwe organisaties voor bijvoorbeeld medicijnverschaffing en het testen op HIV/aids. Maar ook bestaande organisaties moeten zich aanpassen nu zij worden overspoeld met lokale vrijwilligers die hun steentje bij willen dragen aan de bestrijding van HIV/aids. Genoeg voorbeelden van ontwikkelingen die een organisatie kunnen ontwrichten.
De rol van VSO
Het aids-programma van VSO (Voluntary Service Overseas) richtte zich de afgelopen jaren voornamelijk op de groep mensen die direct besmet waren met HIV/aids. Nu verandert de rol van VSO naar een meer organisatiegerichte ondersteuning. De samenleving heeft baat bij gezond management en (financiële) systemen om bedrijven en instanties te helpen voortbestaan. VSO biedt hulp door professionals in te zetten met kennis over financiële zaken, management en organisatiekunde. Daarnaast vindt VSO het belangrijk dat alle professionals, ongeacht hun vakgebied, de ogen openhouden voor de effecten van HIV/aids op hun organisatie of in hun bedrijf. Door organisaties bewust te maken van de bedreigingen en hen te leren om zich aan te passen, voorkomt VSO dat organisaties kopje onder gaan als gevolg van aids.
Leren anticiperen op HIV/aids
Deelden VSO’ers de afgelopen jaren volop posters en condooms uit, nu hebben zij de taak om op hun werkplek, waar mogelijk, aanpassingen te doen om de schade veroorzaakt door aids te beperken. Dit is niet voor alle VSO’ers gemakkelijk, want zij zijn tenslotte landbouwspecialisten of onderwijsspecialisten en geen experts op het gebied van HIV/aids. Maar ieder op zijn eigen wijze zoekt naar manieren om de gevolgen van aids bespreekbaar te maken. Zo heeft een onderwijsadviseur een vervangingssysteem opgezet, in samenwerking met de directies van een aantal lerarenopleidingen. Daardoor hoeven er niet continu klassen naar huis gestuurd te worden wanneer een docent afwezig is. Deze afwezigheid is groot, omdat er vele docenten sterven aan aids of aanwezigheidsverplichting hebben voor begrafenissen van vriend, familie of collega.
Een managementadviseur, werkzaam bij een belangenorganisatie voor gehandicapten, wees zijn organisatie op het feit dat het ontbreekt aan voorlichtingsmateriaal voor gehandicapten. Terwijl dit toch een groep is die, voor zover mogelijk, bewust moet zijn van de gevaren van onveilige seks omdat zij extra veel risico lopen.
VSO en aids-werk
In 2000 richtte VSO het werk voor HIV/aids in eerste instantie op de landen in Zuidelijk Afrika door middel van het Raisa (Regional aids initiative southern Africa) programma. Op dit moment heeft VSO ook aids-programma’s in China, Papoea Nieuw Guinea, Oeganda en Kameroen. VSO stimuleert uitwisseling van kennis en ervaring in de regio, niet alleen via het zuid-zuid programma, waarin een Oegandese HIV/aids-specialist wordt uitgezonden naar China, maar ook door successen te delen en netwerken te starten. Zo voorkomt zij dat men steeds opnieuw het wiel uitvindt.
Voor meer informatie www.vso.nl