Enkele uren later overleed Roos. Zij werd opgebaard in een bed dat midden in het dorp tegen de muur van een huis werd neergezet. Kleurige doeken er omheen gespannen. Rijen van stoelen, een tafel met muziekinstallatie en gigantische boxen werden zo neergezet zo dat er een ruim, gesloten vierkant ontstond. Die nacht zou men bij haar waken: zingend, dansend, biddend en drinkend.
De volgende dag nam ik in alle vroegte de fiets en koos het binnenpad door de bush naar het dorp. Ergens was een plek vrijgemaakt van het olifantengras en een kuil gegraven. Ik fietste tussen de huizen door en week uit voor de timmerman die de laatste hand legde aan een sobere houten kist. Die zou nog witgekalkt worden voor Roos erin gelegd zou worden. Luide muziek wees me verder de weg naar de mensen die ik ging groeten.
De dag was nog maar net begonnen en leek verlaten en kil toen ik van mijn fiets afstapte. Ik aarzelde maar begaf me toen naar het midden en begroette de mensen op de eerste rijen met een handdruk, maakte een handgebaar naar die daarachter zaten ten teken dat zij daarbij inbegrepen waren en liep naar het bed waar ik Roos en haar moeder naast haar groette. Toen ging ik zitten en keek naar de jongens in het midden die, in felrode voetbalshirts en afzakkende broeken, opelkaar geklit met kleine pasjes en schokkende schouders stonden te dansen. Honderden eieren werden gebakken. Na deze nacht moest er energie verzameld worden voor de uitvaart.
In de kerk werd een uitvaartdienst gehouden maar omdat Roos lid was van een traditioneel koninklijke familie kon zij niet door de priester op de katholieke begraafplaats begraven worden. Na de mis zetten de jongens de kist op een houten kar en duwden die naar de andere kant van het dorp, gevolgd door een processie van zingende mensen. Vlak voor de afbuigende bushweg zetten de jongens er de vaart in en duwden de kar rennend het zijpad op. De meeste mensen namen op dat moment roepend afscheid van Roos. Een groep jonge meiden volgden. Terwijl de mannen haastig en onhandig de kist in de kuil tilden, zetten zij het op een luid krijsen, zich uitstrekkend naar de hemel en dan weer ineenkrimpend naar de grond. Ze wrongen hun zakdoeken in hun handen en veegden ermee over hun natte gezichten. Scheef in het gat bleek de deksel van de kist te schuiven. Met de achterkant van de schop sloeg iemand de vergeten spijkers in de kist. Daarna lieten ze de kist zakken en dolven het graf.
Marieke de Jong is geassocieerd lid van de SMA. Wil je ook uitgezonden worden door de SMA, neem dan contact op via email adres vormingscentrum@sma-nederland.nl of kijk op de website www.sma-nederland.nl