Afrika is het een na grootste continent van de wereld. Het continent kampt al jaren met een gebrek aan water en sanitair. In sub-Sahara Afrika heeft twee op de vijf mensen geen schoon water waardoor ze genoodzaakt zijn om vies water te drinken. Daar komt nog eens bij dat velen van hen geen veilige wc’s, douches en wasbakken hebben. Dat heeft grote gevolgen: diarree is hier de belangrijkste oorzaak van kindersterfte. Elk jaar overlijden 430.000 kinderen aan de gevolgen van diarree. Dat zijn 1.200 kinderen per dag. [Bron:UNICEF]
De kracht van handen wassen
“Wist je dat een simpele handeling als handen wassen een enorm verschil kan maken? Het aantal gevallen van diarree kan tot wel 35% afnemen”, aldus Patricia Vermeulen, CEO van Amref Flying Doctors. Ze is in gesprek met twee Afrikaanse collega’s over het werk van Amref op het gebied van WASH (Water, Sanitatie en Hygiëne) en welke positieve effecten dit heeft op het leven van mensen. Te gast zijn Martin Muchangi – Programme Director WASH en NTD’s (verwaarloosde tropische ziekten) op het hoofdkantoor van Amref en Hajra Mukasa – WASH Program Manager van Amref in Oeganda. Patricia: “Zonder schoon water, veilig sanitair en goede hygiëne zullen we nooit een goede gezondheidszorg voor iedereen realiseren, een van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.”
Duurzame oplossingen
“Dat klopt inderdaad, water is de basis van alles”, beaamt Martin Muchangi. “We staan voor de grote uitdaging om iedereen toegang te geven tot wc’s, douches en veilig drinkwater. We kunnen dat op een simpele manier doen, maar het moet vooral duurzaam zijn. Amref werkt daarom samen met de overheid en de private sector, zij moeten allemaal investeren. Bovendien moet er prioriteit gegeven worden aan het creëren van vraag naar wc’s en douches.” Hajra Mukasa vult aan: “We motiveren mensen om wc’s te bouwen en te runnen. Dat doen we door lokale zorgverleners op te leiden die voorlichting geven over hygiëne. Zij laten mensen inzien hoe belangrijk schoon water en een goede hygiëne zijn voor de gezondheid en ontwikkeling.”
WASH in tijden van corona
De programma’s van Amref liggen tijdens de coronacrisis gelukkig niet stil. Hajra: “We hebben de status van ‘cruciaal beroep’ gekregen en kunnen gelukkig ons werk voortzetten. Daarnaast zijn we onderdeel van corona taks forces van verschillende Afrikaanse overheden. We regelen beschermingsmaterialen voor zorgverleners en bouwen mobiele sanitatiepunten op publieke plekken zodat mensen hun handen kunnen wassen.” Maar de focus ligt vooral op het geven van voorlichting. Het geven van de juiste informatie is op dit moment het belangrijkst want er zijn veel misvattingen over het virus. Martin: “Er wordt gezegd dat corona is verzonnen door de overheid om geld te verdienen. Dat zwarte mensen geen corona kunnen krijgen en dat het drinken van alcohol een desinfecterende werking heeft. Daarom is het zo belangrijk dat de lokale zorgverleners die wij opleiden de juiste informatie verspreiden. Zij staan midden in de gemeenschap en worden door de mensen geloofd.”
Uitdagingen
Maar de coronacrisis zorgt voor meer uitdagingen. Martin: “We zien helaas een toename in het halen van water op de traditionele manier, een taak van meisjes en vrouwen. Zij moeten lange afstanden lopen door afgelegen gebieden en worden blootgesteld aan seksueel geweld. Het gevolg: een toename van (ongewenste) zwangerschappen.” Martin belicht een andere uitdaging: “Veel mensen in Afrika werken in de informele sector. Inkomens vallen weg door de coronamaatregelen. De wil is er wel om te betalen voor het gebruik van wc’s en schoon water, maar ze hebben simpelweg geen geld.” Volgens Hajra kan de overheid dit oplossen. “Als de overheid investeert, bereiken we ook de allerarmsten. Als de oplossingen maar duurzaam zijn, dat is het belangrijkste.”
Toekomst
Martin ziet de toekomst positief in. Hij is trots op de bijzondere dingen die hij in deze coronacrisis ziet gebeuren. “Ondernemers nemen het heft in eigen handen. Er ontstaan innovatieve en schaalbare oplossingen voor duurzame faciliteiten om handen te wassen. De sociale druk van de mensen in de dorpen helpt ook: ze zien bij de buren wat duurzame sanitatie doet en willen meedoen. Corona geeft ons de kans om dingen anders te doen.” De droom van Martin wordt langzaam maar zeker werkelijkheid: iedereen een eigen toilet en schoon water! Afrikaanse vrouwen worden daardoor niet meer blootgesteld aan geweld als zij water halen en kunnen hun tijd besteden aan onderwijs en werken. WASH zorgt voor gezonde en economische sterke gemeenschappen! Maar, vult Hajra aan: “Deze droom wordt alleen werkelijk als de lokale bevolking wordt gezien als partner en niet als beneficiënt.”
