Opinie

‘Niet de boerka, maar het verbod is onderdrukking’

De discussie omtrent het boerkaverbod is allesbehalve zwart-wit: door geopolitieke factoren heeft de kwestie in verschillende omgevingen een verschillend gewicht, betoogt Suheyla Yalcin.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Kunnen we het deze vrouwen aandoen om ze bij voorbaat uit te sluiten van de samenleving, omdat wij vinden dat zij het symbool zijn van het kwaad?

Frankrijk was in 2011 het eerste Europese land dat een boerkaverbod invoerde, onder toenmalig president Nicolas Sarkozy. Na Frankrijk volgden Zwitserland, België, Denemarken, Oostenrijk, Australië, Duitsland, Spanje, Italië en Bulgarije. In Spanje, Zwitserland en Duitsland is het dragen van een boerka maar op enkele plekken verboden. Straffen wordt lastig, maar een boerka ‘past gewoon niet in Duitsland’, aldus Angela Merkel. In Zwitserland kan het dragen van een boerka een boete opleveren van maar liefst 9.200 euro.

Ook in Marokko is sinds 2018 een verbod op de boerka van kracht. De productie en verkoop van boerka’s is sindsdien verboden, evenals reclames waarin de boerka te zien is. Koning Mohamed VI ziet het kledingstuk als een symbool in jihadistisch propagandamateriaal.

Nu is ook Nederland toegevoegd aan dit rijtje landen met een boerkaverbod. Het is in openbare ruimtes niet langer toegestaan een boerka te dragen.

De wereld vindt er dus iets van: vrouwen die besluiten een boerka of nikab te dragen. De kwestie snijdt langs de aders van ieders mensenrechten. Want de consequentie is uitsluiting. Kunnen we het deze vrouwen aandoen om ze bij voorbaat uit te sluiten van de samenleving, omdat wij vinden dat zij het symbool zijn van het kwaad? Puur omdat zij dragen wat zij willen dragen?

De kwestie is allesbehalve zwart-wit, het bevat namelijk geopolitieke factoren die in verschillende omgevingen een ander gewicht krijgen. In het Midden-Oosten zijn het vooral de vrouwen die gedwongen worden een boerka te dragen die lijden. In het westen zijn het vrijgevochten vrouwen die besluiten dat het dragen van een boerka bij hun identiteit past, die lijden.

We moeten onderzoeken hoe de nikab bijdraagt aan het bevorderen van een puurheidscultuur

Mona Eltahawy, die opgroeide in Egypte en later naar de VS verhuisde, en nu tussenbeide pendelt, schrijft in haar boek Hoofddoek en maagdenvlies het volgende:
“Met de groeiende zichtbaarheid van de moslimgemeenschappen in ‘het Westen’ heeft de discussie over het sluieren er de afgelopen tien jaar een interessante en noodzakelijke dimensie bijgekregen. Dus wat gebeurt er dan als je een moslim bent die in het Westen woont? Wat gebeurt er als je allebei bent, moslim én het Westen? Ik hoop dat deze steeds vaker zichtbare identiteiten ertoe zullen bijdragen dat we uit die tegenstelling van de islam versus het Westen kunnen komen. Ik heb religieuze geleerden zelfs weleens horen zeggen dat een vrouw die ‘te mooi’ is haar gezicht moet bedekken. We moeten onderzoeken hoe de nikab bijdraagt aan het bevorderen van een puurheidscultuur. Een term die Amerikaanse feministen gebruiken tegenover christelijke conservatieven die geobsedeerd zijn door de kuisheid van een vrouw. En hoe die cultuur direct bijdraagt aan de risico’s die meisjes en vrouwen in de openbare ruimte lopen.”
In haar boek schrijft Mona over de onveilige situaties waar meisjes en vrouwen in het Midden-Oosten dagelijks mee te maken krijgen. Deze onveiligheid berust vaak op de misbruikte informatie uit de religie die in de cultuur andere vormen aanneemt. In Europese landen betekent deze onveiligheid juist dat vrouwen die een boerka dragen nageroepen en uitgescholden worden en nu ook het risico lopen uitgesloten te worden.

In Nederland dragen enkele honderden vrouwen een boerka, duidelijke cijfers zijn er niet. Wat wel bekend is over deze vrouwen is dat een deel van hen de gezichtsbedekking draagt tegen de wil van de familie in. Deze vrouwen hebben dus naast de druk vanuit de samenleving ook in hun eigen dagelijkse leefomgeving last van onderdrukking.

Je kunt moeilijk ontkennen dat in veel gevallen waarin een vrouw een boerka of nikab draagt, sprake is van veroordeling, of dat nu in het Midden-Oosten is, waar zij het door culturele druk draagt of in Europa, waar het haar kwalijk genomen wordt en waar zij uitgesloten wordt. Dat moet een enorme last zijn voor deze vrouwen.

We stellen in het debat weinig vragen, maar trekken louter conclusies. In plaats daarvan zouden we het deze vrouwen moeten vragen. Voel jij je vrij? Voel jij je gelijkwaardig behandeld in het land waar je woont?

Het dragen van een boerka is voor sommigen een onderdrukking, voor anderen een vrije keuze. Maar het verbieden ervan is in alle gevallen onderdrukking.

Dit artikel verscheen eerder op OneWorld.nl op 27 juni 2018.

'Wij kiezen vanuit vrijheid voor een nikab'

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons