Opinie

Allesbehalve onschuldige ironie in ‘Trollen, Trump en Thierry’

Racistische jongeren die met nazi-vlaggen de holocaust ontkennen? Het is spel, ironie, esthetiek volgens de Tegenlicht-documentaire ‘Trollen, Trump en Thierry’. Niets politieke ideologie, maar simpelweg een ironische reactie tegen een links dat te veel zeurt.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Ooit waren er jongeren zonder een racistische gedachte in hun brein. Ze leefden hun leven op het internet en waren vooral bezig met grapjes en plaatjes. En net zoals alle jongeren, vonden zij het spannend om met grenzen te spelen. Dus toen zij te horen kregen dat je racisme en seksisme echt moet vermijden, moesten ze daar natuurlijk grappen over maken. En daarom staan deze helemaal niet racistische jongeren nu met nazi-vlaggen de holocaust te ontkennen: het is spel, ironie, esthetiek!

Dat is het verhaal dat de Tegenlicht-documentaire “Trollen, Trump en Thierry” ons vorige week zondag vertelde over rechtse online trollen die onderdeel zijn van, of op zijn minst aanschurken tegen, extreem-rechts. Niets politieke ideologie, maar simpelweg een ironische reactie tegen een links dat te veel tegen ze zeurt. Zodra er even door regisseur Mea Dols De Jong wordt doorgevraagd blijkt echter dat de ironisten wel degelijk serieuze, heel rechtse politieke meningen hebben.

Bron: twitter.com

Concentratiekampen gaan wat ver, maar deportaties, voor moslims gesloten grenzen, traditionele genderrollen, en op FVD stemmen zijn wel nodig

Drie jongeren maken politieke propagandaplaatjes voor Thierry Baudet in Facebookgroepen voor “mensen met hetzelfde gedachtegoed”. Volgens een populaire YouTuber is het hoofd van YouTube “een extreem-linkse feminist” en kan het niet dat de “staatsomroep” NOS iets feministisch uitzendt. Een jonge witte man beweert dat je ‘tegenwoordig geen man meer mag zijn’- -de wereld is veel te vrouwelijk. Ook in een artikel van Vrij Nederland over de jongerenorganisatie van Forum voor Democratie zie je dit patroon: een vrouw vindt het fijn dat ze eindelijk kan “grappen” dat ze alle moslims wil deporteren, een andere zegt dat ze eindelijk kan zeggen “wat ze echt vindt”. Een man vindt dat “ons land overspoeld wordt door moslims”.

De ironische humor blijkt geen omdraaiing, maar alleen overdrijving. Concentratiekampen gaan wat ver, maar deportaties, voor moslims gesloten grenzen, traditionele genderrollen, en op Forum voor Democratie stemmen zijn toch wel nodig om de Nederlandse cultuur te beschermen. Ook op andere manieren blijft de alt-right niet beperkt tot online grapjes. Het Southern Poverty Law Center schrijft 43 moorden in de afgelopen jaren toe aan de alt-right. Daders als Dylann Roof en Eliot Rodger maakten mensen van kleur en witte vrouwen tot hun doelwit. Voor in ieder geval een deel van de trollen is het dodelijke ernst.

De Jong vindt een verklaring voor de populariteit van de serieuze, extreem-rechtse ironie bij schrijver Angela Nagle

De Jong vindt een verklaring voor de populariteit van de serieuze, extreem-rechtse ironie bij schrijver Angela Nagle: het is een puberale opstand tegen een links dat een cultureel monopolie en een hekel aan mannen heeft. Nagle schreef een boek over deze op 4chan geënte online cultuur, en haar analyse duikt ook keer op keer op in Nederlandse kranten, al dan niet expliciet geciteerd, waarin het beeld van een karikaturaal links dat witte mannen wegjaagt overheerst.

Nagle’s analyse is gekleurd door haar weinig verholen afkeer van dit “culturele links” en is daardoor ook behoorlijk kleurenblind. Zo verdwijnt Black Lives Matter bijna geheel uit zicht, terwijl de online haatcampagnes voor het eerst goed en breed zichtbaar werden toen die achter zwarte activisten aangingen. Daar werd ook de verbinding met mainstream rechts duidelijk: de haatcampagne tegen BLM was een verlengde van rechtse media als Fox News, op dezelfde manier dat de Nederlandse trollen vooral een verlengde zijn van rechtse media als De Telegraaf. Online en offline zijn geen twee werelden gescheiden door humor, maar twee uitingen van hetzelfde fenomeen.

Bron: twitter.com
In beide gevallen is de nazi-cosplay dan ook beter te begrijpen als een reactie op opkomende zichtbaarheid en assertiviteit van minderheden, en de potentiële bedreiging die dat vormt voor de maatschappelijke positie van witte, heteroseksuele, cis mannen. Dat de online trollen nagenoeg geheel bestaan uit mensen die het meest te verliezen hebben met het verdwijnen van die hiërarchie is daarmee een stuk makkelijker te verklaren dan met de theorie dat het slechts rebellerende tieners zijn.

Dit past ook beter bij de geschiedenis van deze online-communities, waar iedereen als anonieme witte heteroseksuele man wordt behandeld–en iedere uitdrukking van een andere identiteit als bedreiging wordt gezien. Ben je een vrouw? “Tits or GTFO!” Gamergate, een in dezelfde gemeenschappen ontstane, jarenlange haatcampagne tegen een aantal vrouwelijke gamemakers en -critici, werkt via dezelfde logica: zij bedreigden de witte, mannelijke norm van games communities door het over feminisme en depressie te hebben, door te stellen dat er ook andere mensen zijn om je op te richten als gamemaker. En om de norm te beschermen, werden deze vrouwen uit hun huizen verjaagd en alles dat hen een podium bood overstelpt met bedreigingen en eisen om het podium weg te halen. Breitbart, Milo Yiannopoulos en andere radicaal rechtse publicaties sprongen op de beweging om de geradicaliseerde gamers naar rechts te slepen.

Al dit getroll is niet nieuw, het is alleen verplaatst naar een ander medium

Zie daar de verbinding met reactionair rechts. Al dit getroll is niet nieuw, het is alleen verplaatst naar een ander medium. Nagle en De Jong zijn gefixeerd op de nieuwe uitingsvorm, waardoor ze de oude, racistische en seksistische inhoud niet meer helder zien. “[De trollen] vinden dat politiek vooral esthetiek is”, aldus Nagle, waarmee ze ook haar eigen weinig inhoudelijke benadering van de trollen onder woorden brengt. Maar zo’n tachtig jaar geleden wist Walter Benjamin al dat het terugbrengen van politiek tot esthetiek, tot vermaak, tot een manier om de massa een esthetische uitdrukkingsvorm te geven een kernaspect van fascisme is.

De zeven mythes van Nieuw Rechts

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons