Nederland wil onderzoek naar wreedheden in Jemen

De Saoedi proberen het Nederlandse initiatief te ondermijnen. OneWorld kreeg een kopie van de brief die dat bewijst in handen.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Nederland stuurde vrijdag 29 september in de vergadering van de VN Mensenrechtenraad in Genève aan op een onderzoek naar de wreedheden en misdaden van alle strijdende partijen in Jemen. Inmiddels heeft de Nederlandse delegatie de steun van Canada: beide landen verdedigen het plan nu samen. Saoedi-Arabië – dat zelf lid is van de VN Mensenrechtenraad – oefent ferme druk uit op Nederland, alsook op andere landen die met het onderzoeksvoorstel willen instemmen, en opende daartoe deze week een charme-offensief.

In een brief die de Saoedi volgens Westerse diplomaten niet alleen aan Nederland stuurden, maar ook naar tenminste twee andere landen verzonden, proberen de Saoedi het Nederlandse initiatief te ondermijnen. OneWorld kreeg een kopie van de brief in handen.

In de laatste alinea schrijven de Saoedi: “Het aannemen van het Nederlands / Canadese resolutievoorstel in de Mensenrechtenraad kan mogelijk de bilaterale politieke en economische relaties met Saoedi-Arabië beïnvloeden. Saoedi-Arabië benadrukt het belang van een gemeenschappelijk standpunt om het conflict in Jemen het hoofd te bieden.”

Hongersnood

De stemming over het Nederlands-Canadese voorstel vindt vandaag plaats.Het voorstel behelst een onderzoek naar de geweldsovertredingen van alle strijdende partijen in Jemen: de Houthi-rebellen, de troepen van oud-president Saleh, de door Saoedi-Arabië geleide Arabische campagne en Al Qaida.

De situatie in Jemen is hemeltergend. Het land kampt met immens veel ontheemden, met honger en met ziekte. Donderdag kwam Oxfam met de laatste cijfers over de cholera-uitbraak: 755.000 zijn besmet. Aan cholera hoef je niet dood te gaan, maar de Houthi-rebellen nemen hulpgoederen en medicamenten in beslag en de door Saoedi-Arabië geleide coalitie heeft een blokkade om Jemen gelegd. Het land wordt steeds meer geteisterd door een stille ramp: de hongersnood. “De voedselcrisis in Jemen is een door mensen gecreëerde ramp”, zegt de VN.

Rechte rug

Niet iedereen wil on the record met me spreken over de druk die de Saoedi nu uitoefenen, maar de directeur van Human Rights Watch, Ken Roth wil dat wel.

Komt het Nederlandse initiatief niet te laat? vraag ik Roth. “Ja, zoiets had een jaar geleden al moeten gebeuren. Maar het is niet te laat: het is erg belangrijk dat zo’n initiatief er komt, want de oorlog gaat gewoon door. Er is een massale hongersnood en er vallen doden bij de vleet. Het grote voordeel van zo’n initiatief: de strijdende partijen weet dat ze geobserveerd worden. Zodra hun gedrag onder een vergrootglas ligt, zullen ze zich naar verwachting beter gedragen. Ook de Saoedi moeten hun gedrag dan veranderen.”

Bronnen in Geneve verwachten dat de stemming over het Nederlandse plan vrijdag eind van de ochtend plaatsvindt. Wat ligt er exact op tafel? “Er is een Arabisch voorstel en er is een Nederlands voorstel”, zegt Roth. “Het Arabische voorstel komt neer op een status quo van de situatie: ze gaan dan zichzelf onderzoeken. Het Nederlandse voorstel is ingediend samen met Canada en wordt inmiddels gesteund door Ierland, België en Luxemburg. Zij eisen een onafhankelijk onderzoek. Nederland houdt haar rug recht. Als Nederland dat blijft doen, zullen zich meer landen aansluiten. Het is de enge weg om nog meer wreedheden te voorkomen.”

Een vergelijkbaar voorstel is al twee keer eerder ingediend, waarom zou het ditmaal wel kans van slagen hebben?

Kunnen de Saoedi met economische argumenten dreigen? “Zodra de Saoedi met sancties gaan dreigen, zal dat als een boemerang terugkomen. Ze kunnen dat gevecht niet meer aan, de internationale gemeenschap is meer dan klaar met deze oorlog.”

Een vergelijkbaar voorstel is al twee keer eerder ingediend, waarom zou het ditmaal wel kans van slagen hebben? “In vergelijking met een jaar geleden is de situatie erg verslechterd en iedereen ziet dat de Saoedi hun gedrag niet hebben verbeterd. De internationale gemeenschap is het beu. De Saoedi stelden een eigen onderzoek voor maar iedereen ziet dat daar niets van is terechtgekomen. Wanneer regeringen nu voor de keus komen te staan tussen enerzijds deze situatie laten voortduren, of anderzijds het Nederlands-Canadeze voorstel, zullen veel regeringen nu voor het laatste kiezen. En dan moet de VN zelf ook overstag. Vorig jaar haalde VN’s Ban Ki Moon na vier dagen van pressie van Saoedi-Arabië het land van een lijst van kinderrechtenovertreders. Dat sloeg negatief op hem terug. De VN zal zo’n blamage niet nog een keer over zich willen afroepen”, aldus Roth.

‘Geheel toevallig’ kondigden de Saoedi twee dagen voor deze stemming aan dat vrouwen eindelijk zullen mogen autoijden, en in dezelfde week werden vrouwen en meisjes toegelaten tot voetbalstadions en op de Nationale Dag van Saoedi-Arabië. En vorige week zagen we voor het eerst jongemannen en enkele vrouwen dansen in de straten van Riaad, ter ere van de Nationale Dag; op het podium stonden danseressen en zangeressen stonden. Allemaal onderdeel van het grote charmeoffensief.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons